per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
2
4
8736
Research Paper
امنیت ملى در جمهورى اسلامى ایران
.
محمد ستوده
sotudeh@bou.ac.ir
1
محمد ستوده
تعریف مشخص از امنیت و ترسیم مرزهاى مفهومى امنیت ملى در جمهورى اسلامى ایران، از اهمیت ویژهاى برخوردار است، این امر بدون در نظر گرفتن آموزه هاى دینى و فرهنگ بومى امکانپذیر نیست. به عبارت دیگر، باید ضمن نگرش مجدد به میراث اسلامى، روایت نوینى از مفهوم و مؤلفه هاى امنیت تدارک نمود. و فراتر از آن، تبیین مرزهاى متداخل مفهومى امنیت ملى با سایر مفاهیم، شناسایى امکانات و محدودیت هاى محیطى و دست یابى به زمینههاى نظرى و عملى امنیت ملى کارآمد و مطلوب باید در ردیف نیازهاى اولیه کشور محسوب شود. در حال حاضر که ایران اسلامى دوران بسیار حساس توسعه سیاسى و اقتصادى را سپرى مىکند و باز تاب انقلاب عظیم آن، چالشهاى فکرى و نظرى گسترده اى را در عرصه اندیشه، مفهوم سازى و نظریه پردازى در حوزه هاى علوم اجتماعى و سیاسى داشته است، شایسته است مفهوم امنیت و نحوه ارتباط آن با مفاهیمى؛ مانند: عدالت، آزادى، مشارکت سیاسى و نظایر آن، بر اساس فرهنگ غنى اسلامى مطالعه گردد. هر چند در این زمینه تحقیقات ارزشمندى انجام گرفته است؛ اما همچنان مطالعات حوزه مفهومى امنیت ملى ناکافى به نظر مى رسد و نیازمند تحقیقات گسترده مى باشد.
https://psq.bou.ac.ir/article_8736_eed909c58dabf80c8ac1d9dc49594666.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
5
31
8737
Research Paper
امنیت در فقه سیاسى شیعه
.
آیت ا... شریعتمدار جزایری
1
آیت ا... شریعتمدار جزایری
امنیت از نیازهاى ضرورى و آغازین بشر است که با آفرینش او همراه بوده و پاسخگویى به دیگر نیازها، در سایه هستى آن تحقق مىیابد. و مىتوان گفت رفع کامل نیازهاى فیزیکى مانند نیاز به آب و غذا نیز با استمداد از امنیت صورت مىگیرد.
همراه بودن نیاز به امنیت با آفرینش انسان و توجه شدید وى به این نیاز، آن را در ردیف نیازهاى فطرى بشر در آورده است. فقه شیعه که از کتاب و سنت ریشه گرفته است، با فطرت انسان و نیازهاى او سازگارى و تناسب کامل دارد. فقه، انسان را با تمام نیازمندىهایش در نظر گرفته و براى رسانیدن او به اوج کمال و سعادت، تلاش نموده است.
فقه، مسیر زندگى واقعى انسان را که بر اساس مصالح و منافع واقعى و با اقتضاى آفرینش پایه گذارى شده است، ترسیم مىکند. و بر این پایه است که فقه نیاز به امنیت را همانند دیگر نیازهاى ضرورى بشر در نظر گرفته و در تمام ابعاد و گوشههاى وجود آن کارآیى دارد.
https://psq.bou.ac.ir/article_8737_13e4c6007ea7172901caca770a9dafff.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
32
43
8738
Research Paper
جهانى شدن و امنیت ملى
.
محمد ستوده
sotudeh@bou.ac.ir
1
محمد ستوده
در نوشته حاضر، امنیت ملى و جهانى شدن با رویکرد فرهنگى / ارزشى مورد توجه قرار گرفت و نیز امنیت ملى در متن و قلمرو جهانى شدن از حیث محدودیتها، امکانات و پیامدهاى آن بررسى شد؛ اما بیش از آن که خود پیامدها احصا شود، به مطالعه و بررسى چگونگى تأثیر گزارىها پرداخته شد. براى این منظور، از آنجا که جهانى شدن مقولهاى در سطحى کلان و امنیت ملى به سطح خرد مربوط مىشود، براى اتصال میان این دو سطح، از دو مفهوم جامعه پذیرى و آسیب پذیرى استفاده گردید. از طریق مفهوم جامعه پذیرى، بیان گردید که چگونه ارزشهاى برآمده از محیط جهانى شدن در فرآیند جامعه پذیرى وارد شده و بر ارزشهاى حیاتى یک کشور مؤثر واقع مىشوند و در مفهوم آسیب پذیرى نشان داده شد که چگونه جهانى شدن باعث ناامنى، اختلال و بحران در عرصههاى سیاسى و غیر سیاسى جوامع گردیده است. هر چند پیامدهاى جهانى شدن و امکانات و محدودیتهاى آن براى همه کشورها یکسان نمىباشد؛ اما فرآیند جهانى شدن باعث به هم فشردگى و تداخل هر چه بیشتر سرنوشت تودهها به یکدیگر گردیده است. امید است بررسى مجمل و ناچیز حاضر، زمینههاى شناخت هر چه بیشتر این قلمرو را فراهم آورد.
https://psq.bou.ac.ir/article_8738_6d34dffdacad45ef35ad08275bb404e4.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
44
63
8739
Research Paper
تأثیر تحریم هاى اقتصادى امریکا بر امنیت ملى جمهورى اسلامى ایران
.
ابراهیم متقی
1
دکتر ابراهیم متقی
روندهایى که منجر به تداوم تحریم اقتصادى و تکنولوژیک جمهورى اسلامى ایران گردید، براى اهداف و منافع ملى ایران و ایالات متحده، مخاطراتى را به وجود آورده است. در این روند، جدالهاى دو کشور در وضعیت پایان ناپذیرى تداوم یافت و بدبینىهاى متقابل به حداکثر خود ارتقا پیدا نمود. هر یک از دو کشور به دلیل جدالهاى ایجاد شده، به رفتارهاى واکنشى و الگوهاى انتقامى روى آوردند. ابتکارات محیطى و بین المللى براى کاهش مبادلات با شکل جدیدى از تعارض خنثى گردید.
در این روند مقامات امریکایى، لحن دوستانهترى را طى سالههاى 1997 به بعد اتخاذ نمودند. اما شواهد نشان مىدهد که هنوز نمادهاى رفتار دوستانه در تعاملات دو کشور نهادینه نشده است؛ زیرا بسیارى از الگوهاى سیاسى و اقتصادى دو جانبه و چند جانبه با محدودیتهاى قانونى خنثى شده است.
https://psq.bou.ac.ir/article_8739_810c4742b343c4e214ffc9ab9cfbd2e6.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
64
91
8740
Research Paper
گفتمانهاى امنیت ملى در جمهورى اسلامى ایران
.
مقصود رنجبر
1
مقصود رنجبر
در یک نظام سیاسى دموکراتیک، وظیفه دولت، تأمین امنیت ملى است. در واقع، برآیند تمامى وظایف و کارکردهاى دولت در یک نظام دموکراتیک، تأمین امنیت ملى به مفهوم امنیت تمامى افراد جامعه است. بنابراین مى توان گفت که دولت، کارخانهاى است که محصول آن، امنیت است و همه ابزارها، اختیارات و قدرتى که در اختیار نهاد دولت قرار دارد، به منظور حصول این هدف اصلى است. دولتهاى مختلف براى تأمین امنیت ملى بر اساس برداشت و تعریفى که از آن دارند، سیاستها و راهبردهاى خاصى را تدوین مى کنند. بنابراین، اتخاذ یک سیاست امنیتى، مبتنى بر پیش فرضها و انتظاراتى است که نخبگان سیاسى یک کشور در مورد امنیت ملى و موضوع و مصداق آن دارند. این جاست که اهمیت نوع نظام سیاسى در تعیین موضوع و مصداق امنیت ملى مشخص مى شود.
https://psq.bou.ac.ir/article_8740_919b9012b71f2d7b67fd578c9160e097.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
92
100
8741
Research Paper
حوزه خزر و امنیت ملى جمهورى اسلامى ایران
.
مصطفی ملکوتیان
1
دکتر مصطفی ملکوتیان
تاپیش از فروپاشى اتحاد شوروى، تنها دو کشور ایران و شوروى در حاشیه دریاى خزر حضور داشتند. بر اساس فصل 11 قرار داد 1921، هر دو کشور به طور مساوى حق کشتى رانى آزاد با پرچم خود در این دریا را دارا بودند. قرار داد 1940، میان ایران و شوروى نیز دریاى خزر را دریاى مشترک بین دو کشور مىشناخت. در عین حال، عملاً به جز قسمت کمى از دریا که شاخص آن، خطى بود که از خلیج حسن قلى از جنوب شرق دریا به دهانه رود آستارا در غرب کشیده مىشد و در اختیار ایران بود، روسها بقیه دریا را تحت حاکمیت خود قرار داده بودند.
در زمان جنگ سرد بین آمریکا و شوروى، دریاى خزر بیان گر مشکل امنیتى خاصى بین دو بلوک نبود. البته به دلیل وابستگى محمد رضا شاه به غرب، آمریکا با کار گذاردن دستگاههاى استراق سمع در مرزهاى ایران و شوروى، تحرکات روسها در عمق خاک آن کشور را زیر نظر داشت.
https://psq.bou.ac.ir/article_8741_115cb37f4616d265daaf35e92ab9c93d.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
101
132
8742
Research Paper
سازوکارهاى تأمین امنیت ملى (از دیدگاه محقق سبزوارى)
.
نجف لک زایی
najaf_lakzaee@yahoo.com
1
نجف لک زایی
با توجه به آنچه آمد، پیام و درس سبزوارى براى ایران امروز در سه نکته خلاصه مىشود:
1 ـ پرداختن به امور اقتصادى، به گونهاى که صادرات غیر نفتى بر واردات فزونى داشته باشد، صرف نظر از این که مشکل بیکارى را حل مىکند، رونق اقتصادى ایجاد مىکند، بهبود معیشت مردم را به دنبال دارد و... از همه مهمتر امنیت ملى ما را تضمین مىکند.
2 ـ پرداختن به نیروهاى مسلح، چه از نظر نیروى انسانى و رسیدگى به آنها و چه از نظر به روز بودن تجهیزات و ادوات آنان و چه از نظر در اختیار داشتن جدیدترین فنآورىها در این رابطه از ضرورىترین امور در جهت تأمین امنیت ملى ایران است. توجه اکید به نیروهاى اطلاعاتى و ساز و کار کسب اطلاعات در دنیاى جدید هم ضامن امنیت ملى و هم تضمین کننده آن مىباشد.
3 ـ دیپلماسى و روابط خارجى فعال مهمترین ابزار رسیدن به خواستههاى یک و دو و در نتیجه رسیدن به امنیت ملى است. در صحنه روابط بین الملل باید نگاه واقعگرایانه و احتیاطآمیز داشت. بنابراین دیدگاه ایدآلیستى، در صورتى که مبناى روابط ما با دیگر کشورها باشد، از نظر سبزوارى، به عنوان یک حکیم، فقیه و مجتهد، پذیرفته نیست. لازم است آرمانهاى اسلامى را در سطح دنیا مطرح کنیم ولى لازم است در همین حال دچار ساده لوحى و غفلت نشویم. تاریخ به ما آموخته است که جایى براى انسانها، جوامع و دولتهاى غافل و ساده انگار نیست.
https://psq.bou.ac.ir/article_8742_c523db3ba24a4bd83321b33c82429e0b.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
133
142
8743
Research Paper
نیم نگاهى به مفهوم امنیت
.
مهرداد میرعرب
1
دکتر مهرداد میرعرب
تعریف فرهنگ لغات از امنیت، عبارت است از: در معرض خطر نبودن یا از خطر محافظت شدن. امنیت همچنین عبارت است از: رهایى از تردید، آزادى از اضطراب و بیمناکى و داشتن اعتماد و اطمینان موجه و مستند. امنیت، خواه فردى، ملى یا بینالمللى، در زمره مسایلى است که انسان با آن مواجه مىباشد. امنیت به صورت وسیع، در مفهومى به کار گرفته شده که به صلح، آزادى، اعتماد، سلامتى و دیگر شرایطى اشاره مىکند که فرد و یا گروهى از مردم، احساس آزادى از نگرانى، ترس، خطر یا تهدیدات ناشى از داخل یا خارج را داشته باشند. هر چند آن گونه که بارى بوزان (Bozan) استدلال مىکند، مفهوم امنیت فى نفسه در کاربرد عامى که در روابط بین الملل و دیگر رشتهها دارد و به نظر مىرسد که بهعنوان یک مفهوم سازمان یافته محورى از سوى سیاستمداران و محققان مورد پذیرش قرار گرفته باشد، با ادبیات شدیدا نامنسجمى روبروست. بوزان استدلال مىکند که بخش وسیع و موفق مطالعات موجود در بخش تجرى به مسایل و موضوعات امنیت ملى معاصر مربوط مىگردد. بیشتر این آثار از گرایش مطالعات استراتژیک استخراج شده است. به همین دلیل، امنیت بر محوریت هنجارى تمرکز یافت. فصل مشترک سیاستهاى خارجى، اقتصادى و نظامى کشورها، در حوزههاى متغیر یا مورد منازعه و ساختار عام روابطى که آنها به وجود مىآورند، براى تحصیل امنیت ملى یا بین المللى، همه در اصطلاح «آرمانها» تجزیه و تحلیل شدهاند. به هر حال تا ظهور نگرانىهاى اقتصادى و محیطى در خلال دهه 1970، مفهوم امنیت به ندرت به غیر از پالیسى (سیاست) منافع بازیگران خاصى اشاره مىکرد و تا اواخر دهه 1980 در مباحث امنیت محوریت بعد نظامى هنوز مورد تأکید بود.
https://psq.bou.ac.ir/article_8743_85c1ca7c5df9082b9ce44fa24563a6f2.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
143
161
8744
Research Paper
دین؛ پشتوانه امنیت ملى
.
حبیب الله احمدی
1
حبیب الله احمدی
مفهوم امنیت ملى همانند بسیارى از مفاهیم سیاسى و همانند خود سیاست، از ثبات و استقرار چندانى برخوردار نیست. این واژه مرکب گرچه به ظاهر، مفهوم شفاف مى نماید، لیکن با امعان نظر در فرآیند آن، آشکار مىشود که یک مفهوم پیچیده مىباشد. از این رو مى توان گفت؛ یک مفهوم پیچیده و ساده است، البته مفهوم واژه هاى مفرد، روشن است.
پیچیدگى از آن جهت است که به لحاظ تفاوتهاى زمان و مکان، متغیر مىباشد. و به همین جهت در سطح جهان، یک مفهوم نهادینه نبوده و تفسیرهاى گوناگونى از آن مىشود و چه بسا از آن، بهره ورى سوء مى شود. قدرتهاى جهان اول و دوم نه تنها با برداشتهاى سلیقهاى از این مفهوم، تحمیل سیاست هاى خویش را به جهان سوم توجیه مىکنند؛ بلکه این مفهوم براى ایجاد نفوذ و فروش تسلیحات نظامى و تنظیم روابط اقتصادى به سوى خویش و لشگرکشى هاى غیر مشروع، به کار گرفته مىشود.
https://psq.bou.ac.ir/article_8744_9dcfe63ca52d7bed34372e4ce22de090.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
162
176
8745
Research Paper
تأملى در نظریه هاى امنیت بین المللى (قبل و بعد از فروپاشى شوروى)
.
سیدعبدالقیوم سجادی
1
سیدعبدالقیوم سجادی
گفته شد تحولات نظام جهانى، به ویژه دگرگونى نظام جهانى به صورت چشمگیرى آرا و نظریهپردازىهاى متفکران سیاسى را تحت تأثیر داشته است. گسترش فزاینده پارادایم نهادگرایى و سیاست همکارى جهانى که بر اساس رشد روز افزون وابستگى متقابل جهانى استوار مىباشد، از اثرات عمده تحول بین المللى محسوب مىگردد. این تحولات بالطبع با تحول جدى مفاهیم سیاسى و بین المللى و از جمله امنیت جهانى همراه بوده است. فروپاشى اتحاد جماهیر شوروى به عنوان یک قطب اصلى قدرت جهانى و رخدادهاى بین المللى پس از آن نظیر: اتحاد دو آلمان و فرو ریختن دیوار برلین، استقلال جمهورىهاى وابسته، پایان رقابت تسلیحاتى و جنگ سرد شرق و غرب و بالاخره، تغییر ساختار قدرت جهانى، هر یک به صورت جدى در دگرگونى مفهوم امنیت جهانى باز تاب داشتهاند. در این نوشتار ضمن مقایسه کوتاه مفهوم امنیت در دوره جنگ سرد و پس از آن، محورهایى چون: چند لایه شدن مفهوم امنیت و تمرکز متفکران بر بُعد جمعى و اقتصادى امنیت به عنوان چهره غالب مطالعات امنیتى دوره پس از فروپاشى مطرح گردید.
در یک برآورد کلى مىتوان گفت؛ هر چند توجه بر بُعد نظامى امنیت در هر دو مقطع مزبور قابل شناسایى است؛ اما وجه امتیاز، در تأکید بر جنبه نظامى آن در دوره جنگ سرد و تمرکز بر بُعد اقتصادى امنیت پس از آن، مورد توجه اکثر متفکران قرار گرفته است. تجزیه ناپذیرى و غیر قابل تقسیم بودن امنیت، از دیگر تمایزات برداشت متفکران در هر دو مقطع است که پس از فروپاشى شوروى، امنیت بینالمللى، به مفهوم امنیت کشورها با توجه به امنیت دیگران مورد توجه قرار مىگیرد. در این تلقى، امنیت هیچ واحدى به صورت مجزا از امنیت دیگران مطالعه نمىشود. وبالاخره این که، افزایش وابستگى متقابل نظام جهانى، ضرورت درک جدید از امنیت بین المللى را مطرح نموده، که لازم است پژوهشگران مسایل امنیتى تعاریف و عناصر سنتى مفهوم امنیت را مورد بازخوانى جدى قرار دهند.
https://psq.bou.ac.ir/article_8745_aeb27290ba44534146706a181df96630.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
177
197
8746
Research Paper
ساختار نظام بین الملل و امنیت ملى با تاکید بر جهان سوم
.
محمد ترابی
1
محمد ترابی
مفهوم «امنیت ملى» از مفاهیمى است که هم در بُعد نظرى و هم در بُعد عملى توجه بسیارى از تئوریسینهاى روابط بین الملل و سیاستمداران را به خود جلب نموده است. امنیت ملى، از معضلات جدى نظامهاى سیاسى در شرایط کنونى است. کشورهاى جهان سوم با توجه به شرایط داخلى و با توجه به ساختار نظام بین الملل با یک ناامنى فراگیر و همه جانبه دست به گریبان اند. این گونه کشورها نمىتوانند در بُعد امنیتى، از تأثیر نظام بین الملل بر سمتگیرىها و سیاستها و استراتژىهاى خود چشم پوشى کنند. از دیدگاه مفهومى، ماهیت تحولات و دگرگونى هایى که از سال 1989 در نظام جهانى رخ داده است، در سه حوزه قابل شناسایى مىباشد که عبارتند از: 1) کاهش حاکمیت ملى؛ 2) بالا رفتن وابستگى متقابل بین المللى؛ 3) افزایش کشمکشهاى پراکنده و بدون نظم. با توجه به محورهاى مذکور، روند حرکت با انحراف توجهات از امنیت نظامى به اقتصاد و رفاه اجتماعى شدت یافته است. بدین ترتیب، مىتوان اذعان کرد که امروزه کشورهاى جهان سوم با چهار بُعد عمده امنیتى مواجه هستند؛ بعد نظامى، بعد اقتصادى، منابع محیطى و سیاسى، فرهنگى.
آنچه که از این بحث جمع بندى مىشود، آن است که در دنیاى بعد از جنگ سرد، مفهوم جدیدى از امنیت متولد شده است که با مفهوم امنیت در دورههاى قبل تفاوتهاى اساسى پیدا کرده است. بدین معنا که امنیت چند جانبه، تجزیهناپذیر و یکسان در حال شکلگیرى است. در نیتجه، طرح راهبردى مقاله این است که اگر اولویتهاى باز سازى سیاست داخلى (افزایش ظرفیت دولت، بالا بردن مشروعیت نظام سیاسى، ایجاد نهادهاى ملى و کارآمد و پاسخ گو کردن نظام سیاسى) متناسب با برنامه ریزى در باز سازى دیپلماتیک، اطلاعاتى و نظامى/دفاعى همراه نباشد، تأثیر چندانى در افزایش ضریب امنیتى کشورهاى جهان سوم در پىنخواهد داشت.
https://psq.bou.ac.ir/article_8746_8410fe3537feff704dd1ff5c83915d91.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
198
213
8747
Research Paper
فقها و مسأله امنیت ملى
.
زضا عیسی نیا
1
رضا عیسی نیا
در ابتدا لازم است این نکته یاد آورى شود که در علوم انسانى یا علوم اجتماعى ارائه تعریفى از یک مفهوم که همه صاحب نظران در آن اتفاق نظر و اجماع داشته باشند، بسیار نادر بوده و مىتوان گفت که محال است. ولى به هر حال وقتى که از مفهوم و یا پدیدهاى در علوم انسانى سخنى به میان مىآید، ناچار باید تعریفى از آن ارائه شود؛ هر چند آن تعریف، تعریف اسمى و یا به عبارت دیگر، تعریف به حد ناقص یا رسم ناقص باشد.
بنابراین در این نوشتار ابتدا از امنیت ملى تعریفى ارائه خواهیم نمود و سپس به امنیت ملى و حساسیت فقهاى دوران قاجار و پهلوى (البته از فقها به صورت گزینشى بحث خواهد شد) خواهیم پرداخت و به فقهایى همچون میرزاى شیرازى در تحریم تنباکو و نیز حضور علما و فقها در جنگ ایران علیه روس تزارى و شهید مدرس و امنیت ملى در قالب سیاست موازنه عدمى و در نهایت حضرت امام خمینى(ره) و مسأله امنیت ملى در قالب نه شرقى و نه غربى اشارهاى خواهیم داشت.
https://psq.bou.ac.ir/article_8747_b409f4879c322b789dacb9b65f9965a0.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
214
223
8748
Research Paper
امنیت و آزادى
.
داود رادمند
1
داود رادمند
مفاهیم امنیت و آزادى، از مفاهیم حیاتى و ضرورى براى ایجاد همزیستى مسالمت آمیز و اعطاى حقوق شهروندى در جامعه انسانى مى باشد. وجود امنیت در شکل کلاسیک آن که شامل امنیت اجتماعى، سیاسى و اقتصادى است، امرى حیاتى تلقّى گردیده و از طرف دیگر رعایت آزادى، به عنوان احترام به شخصیت و حیثیت انسانى، امرى اجتناب ناپذیر مى نماید.
در درون جوامع دیدگاههاى مختلفى پیرامون تحقق همزمان این دو مفهوم وجود دارد. برخى وجود امنیت را منوط به حذف حقوق آزادى هاى شهروندى تلقّى مىنمایند. دیدگاه دیگر معتقد است که وجود آزادى مخل نظم و امنیت جامعه است. ما به دنبال آن هستیم تا ضمن بیان مباحث مفهومى و تئوریک، به دیدگاه سومى پیرامون تلازم توأمان مفاهیم امنیت و آزادى بپردازیم.
https://psq.bou.ac.ir/article_8748_b9b1fcbc10c9d3c9cdf40e4811221e01.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
224
242
8749
Research Paper
مباحث سیاسى در آثار علامه مجلسى
.
ابوالفضل سلطان محمدی
1
ابوالفضل سلطان محمدی
علامه محمد باقر مجلسى(1110 - 1037ه ق) فرزند مولا محمد تقى مجلسى، از علماى مشهور و نامدار دوره پایانى عهد صفوى است. به اعتقاد بسیارى از دانشمندان شیعى و غیر شیعى، وى مروّج مذهب امامیه در سده یازدهم هجرى در ایران بوده، و از نخستین کسانى است که به ترجمه و نشر احادیث ائمه اطهار (ع) به زبان فارسى در ایران همت گماشت.
این در حالى است که در آن دوران علماى برجسته، فارسى نویسى با نثر ساده و دور از تکلّف و تصنّع را فروتر از شأن و مقام علمى خود مىدانستند. آثار انبوه و پر حجم او، اعم از تألیفات فارسى وعربى، در موضوعات گوناگون مانند: تاریخ معصومین(ع) عقاید، ادعیه، اخلاق و آداب و سنن، از زمان تألیف آنها، مورد توجه و استفاده خواص
و نیز عموم مردم بوده است.
اثر پر ارج وى «بحارالانوار» در شمار مهمترین کتب اربعه متأخره قرار دارد. نفوذ و تأثیر او در سلاطین صفوى، معرّف جایگاه بلند سیاسى اجتماعى او در عهد صفوى است.
https://psq.bou.ac.ir/article_8749_caa223356e1346509057977e9bcf1c7f.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
243
260
8750
Research Paper
رساله سیاست
.
محسن مهاجرنیا
mohajernia99@yahoo.com
1
محسن مهاجرنیا
رساله «السیاسه»، از جمله آثارى است که فارابى در زمینه وظیفه سیاسى، اجتماعى و اخلاقى افراد نگاشته است. در انتساب آن به فارابى جاى تردیدى نیست. عمده شارحان و مترجمان فارابى، از این رساله یاد کردهاند؛ از جمله: دکتر م. دنلوپ در مقدمه فصول مدنى و دکتر عبدالرحمن بدوى در سال 1980 آن را به چاپ رساندند. استاد معلوف در سال 1908 در بیروت و استاد یوحنا قمیر در رسالهاى به نام الفارابى (از انتشارات دارالمشرق بیروت) و فارابى شناسان دیگر عرب، از آن یاد کرده و به فارابى نسبتش دادهاند.
در مجله فرهنگ (ش 2 و 3، 1367) جناب آقاى دانش پژوه، تحقیقى در مورد انتساب این رساله به فارابى دارد و با اشاره به نسخههایى از آن در کتابخانه آستان قدس رضوى، کتابخانه دانشگاه قدیس یوسف، کتابخانه استانبول و طوپقیو سراى و هم چنین با اشاره به ترجمه آلمانى جى گراف (G.Graf) و تحقیق رشر (Rescher)، خلاصهاى از کتاب السیاسه را نقل مىنماید. مسکویه نیز آن را در «الحکمة الخالده» آورده است.
https://psq.bou.ac.ir/article_8750_d128b11df879a6ab2e4b33ac582e7dbf.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
261
282
8751
Research Paper
پارادوکس امنیت ملى و تکثرگرایى گفت و گو با دکتر محمد رضا تاجیک
.
غلام حسن مقیمی
moghimi@gmail.com
1
غلام حسن مقیمی
https://psq.bou.ac.ir/article_8751_d05dc1fe96c81d083956c73c006b3a7c.pdf
per
دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم
علوم سیاسی
1735-0557
2645-5773
2000-06-21
3
سال سوم - شماره نهم - تابستان 79
283
302
8752
Research Paper
روش شناسى در حوزه اندیشه سیاسى
.
سیدصادق حقیقت
1
سیدصادق حقیقت
مجموعه حاضر، تلخیصى از گفت و گو با دکتر علیرضا حسینى بهشتى در حوزه روششناسى و اندیشه سیاسى مىباشد که در پائیز 1377 در واحد اندیشه سیاسى انجام شده است.
https://psq.bou.ac.ir/article_8752_dce54919d18f76b2d9b1082086d4a4a4.pdf