ORIGINAL_ARTICLE
رویکرد تمدنی به آزادی سیاسی در قرآن کریم
هدف پژوهش حاضر، بررسی رویکرد تمدنی قرآن به آزادی سیاسی با روش استنباطی-تفسیری است؛ لذا تلاش کردهایم تا ظرفیتهای آزادی سیاسی را برای ظهور تمدن نوین اسلامی بررسی کنیم. در این راستا، آزادی سیاسی و عناصر سازندهی تمدن در قرآن کریم و عناصر تمدنساز آزادی در این کتاب آسمانی را مورد بحث قرار دادهایم. نتایج بهدستآمده نشان میدهند با توجه به ادبیات و منطق قرآن کریم، عوامل عمدهی تمدنساز در آزادی سیاسی را میتوان در سه عنصر: "فرد آزاد و مختار"، "جامعهی آزادیخواه" و "دولتِ بسترساز و تضمینگر آزادی" پیجویی کرد، حضور این سه عنصر در کنار یکدیگر و در فرایندی تعاملی- تکاملی، بستری مناسب برای آزاداندیشی، تولید دانش و برداشتن گامهای آغازین جهت شکلگیری تمدن اسلامی خواهد بود.
https://psq.bou.ac.ir/article_68390_002be8bc913001fae5f4a125b0c00b58.pdf
2019-11-22
11
32
10.22081/psq.2020.68390
قرآن کریم
تمدن
آزادی سیاسی
دولت اسلامی
آزادیخواهی
تمدن نوین اسلامی
جامعهی آزاد
سید کاظم
سیدباقری
sbaqeri86@yahoo.com
1
دانشیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ضابطهی عدالت توزیعی در اقتصاد و سیاست
هدف پژوهش حاضر، بررسی ضابطهی عدالت توزیعی در اقتصاد و سیاست است؛ لذا تلاش کردهایم با روش توصیفی– تحلیلی به این پرسش پاسخ دهیم که "چه خیری در حکومت باید بهنحو عادلانه توزیع شود و ضابطهی عادلانهبودن این توزیع چیست؟" در اینراستا، ابتدا دو نگاه "تکلیفگرایانه" و "نتیجهگرایانه" در عدالت توزیعی را بررسی کرده و رابطهی تکالیف و نتیجه را در عدالت توزیعی به بحث گذاشتیم. در ادامه، رابطهی عدالت توزیعی و دیگر اهداف اقتصادی اسلامی مورد مطالعه قرار گرفت و عدالت توزیعی در دو ناحیهی "تأمین کفاف عمومی" و "تعدیل ثروت" واکاوی شد. نتایج حاکی از آن بود که حکومت باید اموال و فرصتهایی که در اختیار خود دارد را با دو ضابطهی "تأمین کفاف عمومی" و "تعدیل ثروت" توزیع کند. این ضابطه، نتیجهگرایانه است؛ همچنین یافتهها حکایت از آن داشتند که ضابطهی "تکلیفگرایانه" مثل: برابری، استحقاق و نیاز، یا ترکیبی از آنها در جوامع امروز کارآمد نیستند. عدالت توزیعی در غیر ساحت اقتصاد، در دیگر ساحتهای اجتماعی - مانند سیاست - نیز قابل پیگیری است.
https://psq.bou.ac.ir/article_68432_455ac169827a03c79187685af9a14937.pdf
2019-11-22
33
56
10.22081/psq.2020.68432
عدالت توزیعی
اقتصاد اسلامی
سیاست اقتصادی
کفاف عمومی
توزیع ثروت
حسنعلی
علیاکبریان
ha.aliakbarian@isca.ac.ir
1
دانشیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی دالهای کنش سیاسی در معنویت انقلابی؛ بررسی موردی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انعکاس کنش سیاسی در معنویت مبتنیبر گفتمان انقلاب اسلامی است. بهاینمنظور با شاخص قراردادن تعریف معنویت در بیانیهی گام دوم و تکمیل مولفههای آن با کمک سایر بیانات مقام معظم رهبری، چارچوبی نظری برای شناسایی مکتوبات فارسی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی ارائه شده است. این مکتوبات به دو بخش قابل تقسیم است: "مکتوبات گفتمان مرکزی" و "مکتوبات نقد جریانهای رقیب". نحوهی بازنمایی دالهای زبانی حاکی از کنش سیاسی در این مکتوبات نیز بررسی شده است. این دالهای زبانی در مطالعات معنویت به زبان فارسی که حول تعریف معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی و مفهومسازیهای این گفتمان حول شاخصههای "معنویت انقلابی" شکل گرفتهاند، حکایت از کنشهای سیاسی خاصی در معنویتگرایی دارند. رئوس این کنشها در وجه فعال (کنشی) آن عبارتند از: استکبارستیزی، عدالتخواهی، شهادتطلبی و تمدنسازی. دالهای حاکی از این کنشهای فعال نیز عبارتند از: معنویت جهادی، تمدنساز، عدالتخواه، انقلابی، حماسی، رهاییبخش از سلطه، شهادتطلبانه و پیشرفتگرا. دالهای زبانی حاکی از کنشگری سیاسی منفعل (واکنشی) در ادبیات تولیدشده در نقد گفتمان رقیب نیز عبارتند از: معنویت امریکایی، صهیونیستی، وارداتی، استکباری، نظامی، سرمایهدارانه و مصرفی.
https://psq.bou.ac.ir/article_68433_4a2edeaf19a783d3e88d1f727868a42c.pdf
2019-11-22
57
78
10.22081/psq.2020.68433
بیانیهی گام دوم
معنویتگرایی
کنش سیاسی
معنویت انقلابی
انقلاب اسلامی
احمد
شاکرنژاد
shakernejad@isca.ac.ir
1
استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی و عوامل تحققِ تغییرات اجتماعی در بیانیه گام دوم انقلاب
هدف پژوهش حاضر تبیین مبانی و عوامل تحقق تغییرات اجتماعی در بیانیهی گام دوم انقلاب است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و در این راستا، ضرورت و مبانی تغییرات اجتماعی لحاظشده در بیانیه (شامل عدالت و مبارزه با فساد، معنویت و اخلاق، استقلال و آزادی) و عوامل تحقق تغییر در بیانیه (شامل نیروی انسانی، علم و پژوهش، بهرهمندی از منابع طبیعی و اقتصاد مقاومتی) را مورد بررسی قرار میدهد. یافتههای پژوهش نشان میدهند رهبر انقلاب معتقد است نباید انقلاب را در همهی جهات غیرمنفعل دانست و از تغییر در آن نگران بود؛ اصولی چون عدالت، معنویت و استقلال میتواند در عین پذیرش تغییرات، از انفعال و خودباختگی جلوگیری کند. نکتهی دیگر، تفاوت بنیادی دیدگاه رهبر انقلاب دربارهی حوزه تغییرات در مقایسه با برخی از اندیشمندان اجتماعی این حوزه بود؛ اصول عدالت، معنویت، اخلاق و استقلال بهعنوان مبنای تغییرات در بیانیهی گام دوم انقلاب مورد توجه واقع شدهاند، درحالیکه این موارد در اندیشهی بسیاری از جامعهشناسان حوزه تغییرات جایگاه چندانی ندارد، یا بهصورت کمرنگ از کنار آن میگذرند. رهبر انقلاب نقش جوانان را در تحقق گام دوم انقلاب برجسته دانسته است.
https://psq.bou.ac.ir/article_68434_5f19c48fd6ae00333ce9ebfc5359869c.pdf
2019-11-22
79
96
10.22081/psq.2020.68434
آیت الله خامنهای
بیانیهی گام دوم
تغییرات اجتماعی
اقتصاد مقاومتی
نیروی انسانی
عدالت اجتماعی
شمس الله
مریجی
mariji@bou.ac.ir
1
دانشیار، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شاخصهای کارآمدی دولت در منظومهی فکری رهبران انقلاب اسلامی
هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخصهای کارآمدی دولت اسلامی در منظومهی فکری رهبران انقلاب اسلامی ایران و ارائهی الگوی کاربردی است. مبنای نظری پژوهش، بیانات امام خمینی و مقام معظم رهبری است و از روش دادهبنیاد (از نوع کیفی-کمّی) استفاده شده است. برای پردازش دادههای پژوهش، نرمافزار "مکس کیودا" را بهکار گرفتهایم. شاخصهای کارآمدی دولت اسلامی بهدستآمده نشان میدهند که خرد، مایهی شکلگیری کارآمدی دولت اسلامی است و بر پایهی ساختار و نحوهی تعامل و کنش مسئولان در جهت حل مشکلات نظام و مردم استوار است و نیل نظام سیاسی به اهداف تعیینشده را دنبال میکند. "توجه به اهمیت و ضرورت شکلگیری دولت برای اجرای قانون اسلامی در جامعه"، "توجه به منشاء آن یعنی مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی" و "رعایت ساختار و اصول و فرآیندها" از شاخصهای کارآمدی دولت در بعد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. مضافبر این موارد، رعایت ویژگیهای اخلاقی و مدیریتی مسئولان و رفع یا مقابله با موانع کارآمدی دولت نیز به افزایش کارآمدی دولت اسلامی میانجامد. از مهمترین آثار کارآمدی دولت میتوان به تحقق اهداف والای اسلامی و برقراری عدالت و پیشرفت همهجانبهی کشور اشاره کرد.
https://psq.bou.ac.ir/article_68435_6dbcf072218f76b338b960650283dfc5.pdf
2019-11-22
97
128
10.22081/psq.2020.68435
امام خمینی
آیت الله خامنهای
دولت اسلامی
کارآمدی دولت
غلامرضا
بهروزی لک
behroozlak@gmail.com
1
استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
AUTHOR
سید محمد حسین
هاشمیان
hashemian@bou.ac.ir
2
دانشیار، گروه سیاستگذاری فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
AUTHOR
رقیه
جاویدی
roghayeh_javidi@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران(نویسندهی مسئول)
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیت قدرت نرم جمهوری اسلامی در مواجهه با چالشهای بینالمللی؛ با تاکید بر اندیشهی رهبران انقلاب اسلامی
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی بهرهمندی امام خمینی و آیتالله خامنهای از قدرت نرم اسلام جهت مواجهه با تهدیدات بینالمللی است. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیدیم که قدرت نرم اسلام در مواجهه با تهدید بینالمللی بر چهار عنصر: ساختارها، باورها، ارزشها و هنجارها استوار است. محوریت اصل توحید در راستای ایجاد جامعهای توحیدی در سطح ایران، جهان اسلام و نظام بینالملل، بهعنوان ساختار؛ جهانبینی توحیدی برای وحدت امت اسلامی و ولایت و رهبری برمبنای مردمسالاری دینی بهعنوان باور مشترک؛ تکیهبر ارزشهای معنوی و فرهنگی بهعنوان ارزش؛ و در نهایت، تکیهبر تودهی مردم، مقاومت و پایداری، برخورد هوشمندانه و مدبرانه و تکیهبر اصول ظلمستیزی، کرامت انسانی، عدالت، برابری، حمایت از مستضعفان و پایبندی به تعهدات بهعنوان هنجارهای پذیرفتهشده، از جملهی مهمترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدید بینالمللی است.
https://psq.bou.ac.ir/article_68436_80a5d24b6785f17e82ca53c8b661999f.pdf
2019-11-22
129
150
10.22081/psq.2020.68436
قدرت نرم
تهدیدات بینالمللی
امام خمینی
آیتالله خامنهای
جمهوری اسلامی ایران
رجبعلی
اسفندیار
es.ali45@gmail.com
1
استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جمهوری اسلامی ایران و سیاستگذاری فراگیری زبانهای خارجی: چالشهای امروز و برنامهریزیهای آینده
هدف پژوهش حاضر، بررسی مصداقهای زبان خارجی در ایران، اولویتبندی آنها در آیندهی نظام، سابقهی آموزش آنها، تحول فرایند آموزش آنها در آینده و مهمترین نقشهای زبانهای خارجی در افق آیندهی نظام است. در این راستا، نقشهای زبان، اسناد ملی جمهوری اسلامی ایران و مسألهی زبان، رویکردهای مختلف برای توصیف و تحلیل زبان انگلیسی و تحقیقات کاربردی صورتگرفته در بافت آموزشی و فرهنگی ایران با روش توصیفی– تحلیلی مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج نشان میدهند منظور از زبان خارجی محدود به زبان خاصی نیست؛ هرچند برخی از زبانها میتوانند از اولویت برخوردار باشند. زبان عربی با توجه به جایگاه ویژهای که دارد، بهطور مستقل از اولویت برخوردار است. مهمترین نقشهای زبانی در آیندهی نظام عرضه و تقاضای دانش و اطلاعات باقی خواهند ماند. پایش و اصلاح دائم سیاست و برنامهریزی آموزشی زبانهای خارجی بهخصوص برپایهی توصیههای مقام معظم رهبری در بیانیهی گام دوم در رابطه با علم و پژوهش، روزآمدکردن شیوههای آموزش، پتانسیل موجود در کارشناسان این رشته در گرایشهای مختلف، ارتقای فرایند و دستاوردهای پژوهشی در این حوزه، گسترش فعالیتهای ترجمه، استفاده از فناوریهای مدرن و ایفای نقش در گسترهی بینالمللی کارکردهای زبانهای خارجی بهمثابه دارایی بشر، نه صرفاً زبان مادری منطقهای خاص، از جملهی زمینههایی است که نیازمند توجه در افق آیندهی نظام میباشند.
https://psq.bou.ac.ir/article_68437_0653f5fabcea77b3fd40ead7161a265a.pdf
2019-11-22
151
174
10.22081/psq.2020.68437
جمهوری اسلامی
بیانیه گام دوم
برنامهریزی زبانی
سیدعلیاصغر
سلطانی
soltani@bou.ac.ir
1
دانشیار، گروه زبان انگلیسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
AUTHOR
سید عبدالمجید
طباطبایی لطفی
magidtabatabaee1@gmail.com
2
استادیار، گروه زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران(نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الزامات سیاست خارجی ایران در بیانیهی گام دوم
در این پژوهش با رویکردی آیندهپژوهانه، مهمترین الزامات سیاست خارجی در گام دوم انقلاب از دیدگاه مقام معظم رهبری تبیین شده است. در این راستا، الزامات سیاست خارجی ایران با توجه به روندها، پیامد روندها، پیشرانها، موانع و رویدادهای موثر بر روند مورد بررسی قرار گرفته است. در تبیین روندها، به الزامات سیاست خارجی جهت مطالعهی واقعبینانه و همهجانبهی روند گذشته، و شناخت نقاط قوت و ضعف آن بهمنظور تقویت موارد قوت و مثبت و رفع نارساییها پرداخته شده است. در بحث پیامدهای روند، به حفظ دستاوردهای گذشته و نهادینهکردن موازنهی قدرت نوین منطقهای پرداختهایم. همچنین شناخت و بهرهگیری از فرصتهای بینالمللی و تبیین راهبردهای کنترل تهدیدها را جهت غلبهبر موانع تبیین نمودهایم. در بررسی پیشرانها نیز به تقویت روحیهی انقلابی و عمل جهادی، حمایت از روند بیداری اسلامی و نهادینهکردن روابط راهبردی ایران و روسیه پرداختهایم. در بیان الزامات مربوط به تاثیر رویدادها بر روند، شناخت نشانهها و روندهای تحقق رویدادها و حمایت از آنها، ترسیم چالشهای فرارو، تعیین اهداف و راهبردهای آینده را مورد مطالعه قرار دادهایم. در الزامات سیاست خارجی ایران مربوط به ترسیم آیندهی مرجح سیاست خارجی، یعنی دستیابی به تمدن نوین اسلامی، ارتقای جایگاه ایران به سطح کشورهای پیشرفته و ایجاد بلوک قدرتمند جهان اسلام و راهبردهای نیل به آن - از جمله تدوین نظریهی سیاست خارجی دولت انقلابی – را نیز بررسی کردهایم.
https://psq.bou.ac.ir/article_68438_cc68e29538535eeb1dff0d2b5853a7fc.pdf
2019-11-22
175
200
10.22081/psq.2020.68438
سیاست خارجی
بیانیهی گام دوم
آیتالله خامنهای
روابط بینالملل
روابط خارجی
محمد
ستوده
sotudeh@bou.ac.ir
1
دانشیار، گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران
AUTHOR