مسئله مقاله حاضر، بررسی حال و آیندة هویت حوزه و روحانیت و نسبت آن با حوزه انقلابی است؛ چراکه حفظ و تقویت هویت جمعی روحانیت، امری مهم و نیازمند مراقبت و تدبر است. بررسی کردیم که حفظ و ارتقای هویت روحانیت، نیازمند بازشناسی مأموریت حوزه و روحانیت در مقیاس اقامه اجتماعیِ دین و حضور ملی و بینالمللی در این مقیاس است. جوهره حوزه انقلابی نیز چیزی جز پذیرش این مأموریت نیست. برای این منظور فرضیه مقاله حاضر بدین قرار است که انقلابیگری، عامل محوریِ هویتساز حوزه و روحانیت بوده، فضیلتی زاید بر مأموریت اصلی حوزههای علمیه نیست. همچنین انقلابیگری صرفاً به معنای مشارکت سیاسی روحانیت در حکومت نیست؛ بلکه بهمعنای مسئولیتپذیری در اقامه اجتماعی اسلام است.