گفتمان اسلام‌گرایان در برابر پست مدرنیته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پرویز منظور

2 دانشجوى دکترى علوم سیاسى دانشگاه تهران

چکیده

ظهور پست مدرنیسم نشانه بحران مدرنیسم است، که بحران معنا نام دارد. هر چند که امروزه مدرنیسم در مواجهه با این بحران، خود را از یک دکترین حقیقت یاب مبتنى بر این همانى عقل و دانش، به یک ضد دکترین مدعىِ نسخِ خودانگاره حقیقت در حوزه فلسفه و علم تبدیل مى‌کند، امّا این مدرنیسم متنبّه نیز نمى‌تواند طرف گفت‌وگوى اسلام قرار گیرد. از نظر نویسنده، بحران معنا همچنان در مدرنیسم وجود دارد و این بحران، انسان را به بى‌معنایى مى‌کشاند. علاوه براین هر نوع گفت‌وگویى بین اسلام و پست مدرنیسم نیز تناقض گونه است، چرا که گفت‌وگویى خواهد بود بین یک دکترین استعلایى و حقیقت و یک ضد دکترینى که حقیقت جهان شمول و امر استعلایى را انکار مى‌کند. براین اساس اندیشه اسلامى هم باید سقوط عقل روشنگرى را مورد توجه قرار دهد و هم بدون افتادن در ورطه پست مدرنیسم، دیدگاهى آشتى جویانه از انسان ارائه کند تا از این طریق تعهد خود را در قبال وحدت اخلاقى نوع بشر تجدید نماید.








 




 












 




 



ظهور پست مدرنیسم نشانه بحران مدرنیسم است، که بحران معنا نام دارد. هر چند که امروزه مدرنیسم در مواجهه با این بحران، خود را از یک دکترین حقیقت یاب مبتنى بر این همانى عقل و دانش، به یک ضد دکترین مدعىِ نسخِ خودانگاره حقیقت در حوزه فلسفه و علم تبدیل مى‌کند، امّا این مدرنیسم متنبّه نیز نمى‌تواند طرف گفت‌وگوى اسلام قرار گیرد. از نظر نویسنده، بحران معنا همچنان در مدرنیسم وجود دارد و این بحران، انسان را به بى‌معنایى مى‌کشاند. علاوه براین هر نوع گفت‌وگویى بین اسلام و پست مدرنیسم نیز تناقض گونه است، چرا که گفت‌وگویى خواهد بود بین یک دکترین استعلایى و حقیقت و یک ضد دکترینى که حقیقت جهان شمول و امر استعلایى را انکار مى‌کند. براین اساس اندیشه اسلامى هم باید سقوط عقل روشنگرى را مورد توجه قرار دهد و هم بدون افتادن در ورطه پست مدرنیسم، دیدگاهى آشتى جویانه از انسان ارائه کند تا از این طریق تعهد خود را در قبال وحدت اخلاقى نوع بشر تجدید نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamist discourse versus postmodernity

نویسندگان [English]

  • Parvez Manzoor 1
  • Mahdi Hojjat 2
چکیده [English]

The emergence of postmodernism is the symptom of a crisis, i.e. a crisis of meaning, in modernism. Though, today, to ecounter this crisis modernism has metamorphosed from a truth-based doctrine founded on the sameness of reason and knowledge to an anti-doctrine denying the existence of any truth within the domain of philosophy and knowledge, this metamorphosed modernism, too, cannot have a dialog with Islam. According to the writer, the meaning crisis, still present in modernism, leands man to meaninglessness. Futhermore, any dialog between Islam and postmodernism, too, is contradictory in nature since it would be a dialog between a transcendental truth-based doctrine and an anti-doctrine denying any universal and transcendental truth. Hence, Islamic thought should both cosider the downfall of the Enlightenment reason and propose, without falling into the well of postmodernism, a peaceful view of man to reaffirm its obligation to the moral unity of man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • modernism
  • Postmodernism
  • Islamists
  • meaning crisis and dialog