مبانى مشروعیت ولایت فقیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمى دانشگاه تهران

چکیده

این مسأله که آیا حکومت نهادى دینى یا عرفى است از مهم‌ترین پرسش‌ها در اندیشه سیاسى اسلام است. دینى بودن این نهاد به این معنا است که حکومت‌ها فقط با داشتن مشروعیت دینى از حق اعمال قدرت سیاسى برخوردارند و با نگاه به شرایط و ضوابط شریعت، به دو گونه واجد مشروعیت و فاقد مشروعیت تقسیم مى‌شوند.
بدون تردید فرد معصوم از حق حاکمیت الهى برخوردار است و با حضور وى، هیچ فرد دیگرى حق شرعى براى در اختیار گرفتن این منصب ندارد. در فقه شیعه، ولایت سیاسى معصومان، به این جهت که پایه و بنیاد اعتبار و مشروعیت حکومت غیرمعصوم به حساب مى‌آید و محدوده اختیاراتش هم براساس دایره ولایت سیاسى معصومین تعریف مى‌شود، از اهمیت برخوردار است.
برخى از فقهاى پیشین شیعه با وجود ذکر ولایات جزئیه فراوانى براى فقیهان، درباره تصدى امر حکومت توسط فقها سخن نگفته‌اند؛ علت آن فقط دور از دسترس بودن حکومت براى فقیهان شیعه بوده است و به همین دلیل بزرگ‌ترین فقیهان شیعه با پیش آمدن فرصت حضور مستقیم در عرصه سیاست، همزمان با ورود عملى به این عرصه به تبیین مبانى نظرى ولایت عامه فقیه پرداخته و آن را به عنوان اصلى اجماعى مورد تأکید و اثبات قرار دادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The foundations of the legitimacy of Wellayat-e Faqih

نویسنده [English]

  • Seyyed Ali Reza Sadr Hosseini
Tehran University
چکیده [English]

The question that government is a religious foundation or a secular common one is among the most important questions in the Islamic political thought. Religiosity of the foundation means that governments have the right to enforce political     power if they only have the religious legitimacy.
With respect the conditions and requirements of sharia, they are classified into the ones having the legitimacy and the ones lacking it. An immaculate person had doubtlessly the right to diving government and if he is present, no other people      have the religious right to occupy government. In Shiite Fiqh, the political governance of the immaculate is important because it is the credibility and the foundation of the government of the non-immaculate and the domain of the rights of the non-immaculate is determined with respect to the domain of the governance of the immaculate.
Some of the previous Shiite jurisprudents did not bring into consideration the occupation of government by the jurisprudents, despite mentioning many partial Wellayat. The only reason was the inaccessibility of governments for the Shiite     jurisprudents. That is
why the greatest Shiite jurisprudents entered political arena practically and explained the theoretical foundations of the general Wellayat of jurisprudents as a social principle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • government
  • legitimacy
  • wellayat of the immaculate
  • Imam
  • General wellayat
  • Wellayat-e Faqih