مبانى نظرى سیره سیاسى ـ حکومتى پیامبر اعظم صلی الله و علیه و آله با نگاه به اندیشه قرآنى علامه طباطبایى

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته حوزه علمیه قم و دانشجوى دکترى علوم سیاسى دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

براى تحلیل سیره سیاسى ـ حکومتى پیامبر اعظم 9 نخست هدف ارسال رسل بررسى شده است. در اندیشه قرآنى علامه طباطبایى، این بحث از انسان‌شناسى آغاز و به معرفت‌شناسى و فلسفه اجتماعى ـ سیاسى و سپس فلسفه وحى و نبوت مى‌انجامد. ویژگى‌هاى انسان و علوم و ادراکات او به گونه‌اى است که به شناخت حقایق هستى و بهره‌گیرى از دیگر موجودات در طى طریق و حرکت استکمالى منجر مى‌شود، از جمله به زندگى اجتماعى منزلى و مدنى و استخدام و بهره‌گیرى از دیگر انسان‌ها و اجتماع انسانى. از آنجا که پایه زندگى اجتماعى ـ سیاسى انسان، استخدام و رفع نیازهاى وجودى خود بود تا در هر جا و هر زمان که امکان فراهم مى‌آورد استخدام و بهره‌گیرى به صورت یک طرفه اعمال مى‌گردید و اگر این استخدام یک طرفه ادامه مى‌یافت بذر شرک و بت پرستى بود. خداى سبحان پیامبران را برانگیخت تا با تربیت انسان و ارائه قانون اجتماعى، زندگى اجتماعى انسان را سامان عادلانه بخشند. دین الهى و انسانى، که براى آزاد سازى انسان و فراهم آوردن بستر حرکت استکمالى او آمده است، باید ویژگى‌هایى داشته باشد؛ از جمله اختصاص ندادن دریافت معارف و حقایق دینى به عده اندکى از مردم. سیره پیامبر عظیم‌الشأن9 اسلام نیز چنین بود که دین را بر عام و خاص عرضه کرد. سیره سیاسى ـ حکومتى پیامبر 9 سیره امامت بود نه پادشاهى و اظهار حقایق اسلام از سوى او به صورت دعوت به کلیات و مجملات؛ و در بیان احکام، تدریجى بودن را در پیش گرفت تا با مردم همراهى و ارفاق کند. ایشان در دعوت و ارشاد و اجرا نیز مراتب دعوت گفتارى و دعوت انکارى و جهاد را رعایت مى‌کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The theoretical foundations of the Prophet’s political and governmental behavior: An overview of Allameh Tabataba’ee’s Qur’anic thoughts

نویسنده [English]

  • Ahmad-Reza Yazdanimoghaddam
Ph.D. Student at Political Science Dapartment Bagher al-Olum Univeristy
چکیده [English]

To analyze the political and governmental behavior of the Prophet, first, I studied the goals behind sending prophets by Allah. According Allameh Tabataba’ee’s view of Quran, the subject originates from anthropology and leads to epistemology, socio-political philosophy, and the philosophy of revelation and prophethood. Human characteristics and his knowledge are such that lead to his understanding of world and his use of other creatures in his evolutionary upward movement. Since the cause of man’s social life was the satisfaction of his existential needs, he would make use of other things for his own benefit, something which would lead to idolatry and polytheism. Thus, Allah sent the prophets to organize man’s social life on the basis of justice. Such a religion, that aims at the emancipation of man and provision of the grounds for his evolution, should have a number of characteristics; for example, it should not devote religious knowledge to a specific class of people. The Prophet’s political behavior was based on Imamate, not kinghood. He revealed the realities behind Islam through inviting the people to generalities, expressed Islamic verdicts gradually, starting with verbal invitation, moving to denial-based invitation and Jihad.

کلیدواژه‌ها [English]

  • theoretical foundation
  • Political Behavior
  • Medina al-Nabi
  • government
  • Social Life