تحرک و پویایی در ایدة نظام سیاسی و اندیشه صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

در رویکرد صدرایی به حوزة اجتماعی و سیاسی، ضمن پافشاری بر ضرورت آزاد اندیشی و وجود امنیت برای عالمان و اندیشوران که حیات جامعه، مرهون نظریه‌پردازی و نوآوری‌های آنان است، با مفروض انگاشتن توان ذهن انسان در پیوند دو مؤلفة وجود و ماهیت اعیان، سیری کلی به سوی «موجود مطلق» در نظر گرفته می‌شود.
این نوشتار، در پی آن است که با بازاندیشی در حکمت صدرایی، نادرستی این توهم که صدرالمتألهین با مسائل سیاسی جامعه، بیگانه بوده است، را آشکار نماید. به همین منظور، در آغاز به بررسی زوال یا کمال حکمت عملی در پی ظهور اندیشة صدرایی می‌پردازیم؛ آن­گاه در مقام تشریح بنیاد فلسفه سیاسی صدرا بر پایه حکمت عملی، به تلاش وی در توجه دادن به عقلانیت برای تبیین شریعت اشاره می‌کنیم و پس از احراز وجود رویکرد سیاسی در اندیشه فلسفی صدرا به اثبات ناسازگی نظام سیاسی معقول ـ آن گونه که صدرا آن را ترسیم کرده ـ با سلطه و رویکرد استیلایی در امر تصدی قدرت، مبادرت می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The dynamism of Sadraian political system and thought

نویسنده [English]

  • Mojtaba Attarzadeh
Islamic Sciences Dept Isfahan University of Arts
چکیده [English]

In a Sadraian approach to society and politics, there is an emphasis on the freedom of thinking and security for scholars and thinkers because the thriving of the society depends on their innovations. In this approach, it is assumed that man’s mind has the ability to join the two features of ‘existence’ and ‘the nature of A’yan and that there is a general journey towards ‘the absolute existence.’ Through rethinking Sadraian philosophy, this paper is to show that the idea that Mulla Sadra was indifferent and unfamiliar to the sociopolitical issues of his time is not correct. To do so, first, we will study the rise or fall of the practical wisdom after the emergence of Sadraian thought. Then, to clarify the foundations of Sadraian philosophy on the basis of basis of practical wisdom, we will refer to his endeavor to concentrate on rationality to explain Sharia. After showing that there is a political approach in his philosophy, we will elaborate on the incompatibility of the plausible [ma’qul] political system _ as he depicted it _ with domination and hegemonic attitude in holding power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rational knowledge
  • political sovereignty
  • utopian thought
  • plausible politics
  • Essentialism