رویکرد روشنفکری دینی و حوزوی؛ انگیزه ها و چشم اندازها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

جریان روشنفکری دینی ایران که اشخاص و خطوط فکری متنوع و متکثری، آن را راهبری می‌کنند، نیاز به واکاوی، تحلیل و بررسی این اهداف و مقایسه آنها با اهداف و رویکردهای روشنفکری حوزوی اهمیت بالایی دارد. در این مقاله تلاش می‌شود ضمن ارائه گزارشی اجمالی از رویکردهای اندیشه‌ای مهم‌ترین جریانات روشنفکری دینی در دهه‌های پس از انقلاب اسلامی به بررسی انگیزه‌ها و چشم‌اندازهای فکری آنها پرداخته شود تا با تحلیل و بررسی دغدغه‌های این جریانات تا حدودی، مسئله‌بندی روشنفکری دینی در کشور، مورد بازخوانی مجدد قرار گیرد.
این نوشتار پس از بیان و تعریف مفهوم روشنفکری، به بررسی مهم‌ترین دیدگاه‌های روشنفکری دینی در کشور با توجه به زمینه‌های پیش گفته خواهد پرداخت تا ضمن بیان دیدگاه‌ها به مشکلات آنها در کامیابی به اهداف مورد نظر اشاره شود. محور مباحث در جریانات روشنفکری دینی در سمت و سوی روشنفکران دینی غیر حوزوی، متمرکز بر اندیشه‌های آقایان سروش و ملکیان و نگاه کلی بحث در بخش روشنفکری حوزوی، ناظر به جریان کلی نواندیشی و تحول‌خواهی در حوزه‌های علمیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious and seminary intellectualism: motivations and perspectives

نویسنده [English]

  • Hossein Diba
Academy of Islamic Sciences and Culture
چکیده [English]

The Iranian religious intellectual movement, which is led by people with various pluralistic thoughts, needs to be analyzed. Studying the goals behind this movement and comparing them with the goals behind seminary intellectualism is very important. After giving a short account of the intellectual approaches of the most important movements in religious intellectualism during the decades after the Islamic Revolution, the paper studies their motivations and perspectives so that after studying the worries of these movements the problems of religious intellectualism in Iran are reevaluated. After defining intellectualism, the paper studies the most important outlooks of religious intellectualism in the country on the basis of above-mentioned grounds and elaborated on the problems they have to attain their goals. The discussions on non-seminary intellectualism are based on the ideas of Soroosh and Malekian and with respect to seminary intellectualism the discussions are based on the general movement of modern thinking and reformism in seminary schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious intellectualism
  • seminary intellectualism
  • Rationality
  • Spirituality
  • religious modern thinking