بازنمایی دال‌های کنش سیاسی در معنویت انقلابی؛ بررسی موردی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

10.22081/psq.2020.68433

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انعکاس کنش سیاسی در معنویت مبتنی‌بر گفتمان انقلاب اسلامی است. به‌این‌منظور با شاخص قراردادن تعریف معنویت در بیانیه‌ی گام دوم و تکمیل مولفه‌های آن با کمک سایر بیانات مقام معظم رهبری، چارچوبی نظری برای شناسایی مکتوبات فارسی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی ارائه شده است. این مکتوبات به دو بخش قابل تقسیم است: "مکتوبات گفتمان مرکزی" و "مکتوبات نقد جریان‌های رقیب".  نحوه‌ی بازنمایی دال‌های زبانی حاکی از کنش سیاسی در این مکتوبات نیز بررسی شده است. این دال‌های زبانی در مطالعات معنویت به زبان فارسی که حول تعریف معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی و مفهوم‌سازی‌های این گفتمان حول شاخصه‌های "معنویت انقلابی" شکل گرفته‌اند، حکایت از کنش‌های سیاسی خاصی در معنویت‌گرایی دارند. رئوس این کنش‌ها در وجه فعال (کنشی) آن عبارتند از: استکبار‌ستیزی، عدالت‌خواهی، شهادت‌طلبی و تمدن‌سازی. دال‌های حاکی از این کنش‌های فعال نیز عبارتند از: معنویت جهادی، تمدن‌ساز، عدالت‌خواه، انقلابی، حماسی، رهایی‌بخش از سلطه، شهادت‌طلبانه و پیشرفت‌گرا. دال‌های زبانی حاکی از کنش‌گری سیاسی منفعل (واکنشی) در ادبیات تولیدشده در نقد گفتمان رقیب نیز عبارتند از: معنویت امریکایی، صهیونیستی، وارداتی، استکباری، نظامی، سرمایه‌دارانه و مصرفی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representing the Signs of Political Action in Revolutionary Spirituality; A Case Study of Spirituality Studies in the Discourse of the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • Ahmed Shakernezhad
Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to investigate the reflection of political action on spirituality based on the discourse of the Islamic Revolution. To this end, a theoretical framework for identifying Persian literature on the studies of spirituality in the discourse of the Islamic Revolution is presented by indexing the definition of spirituality in the second step statement and completing its components with the help of other statements of the Supreme Leader. These writings can be divided into two parts: "Central Discourse Writings" and "Criticisms of Criticisms of Competitive Currents". The way the slabs represent the political action in these letters is also examined. These linguistic signifiers in the studies of spirituality in Persian that have developed around the definition of spirituality in the discourse of the Islamic Revolution and the implications of this discourse around the features of "revolutionary spirituality" indicate specific political actions in spirituality. The outlines of these actions in their active form are arrogance, justice seeking, martyrdom, and civilization. Signs of these active actions include: jihadi spirituality, civilization, justice, revolutionary, epic, liberation from domination, martyrdom, and progressiveism. Linguistic evidence of passive (reactive) political activism in the literature produced in the critique of competing discourse also includes American, Zionist, imported, arrogant, military, capitalist and consumerist.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Second Step Statement
  • Spirituality
  • Political Action
  • Revolutionary Spirituality
  • Islamic Revolution

عنوان مقاله [العربیة]

انعکاس دوال الفعل السیاسی فی المعنویة الثوریة دراسة حالة من دراسات المعنویة فی خطاب الجمهوریة الإسلامیة

چکیده [العربیة]

یرمی البحث الراهن إلى دراسة مستوى انعکاس الفعل السیاسی فی المعنویة المؤسَّسة على خطاب الثورة الإسلامیة. ومن أجل ذلک اعتبر تعریف المعنویة فی بیان الخطوة الثانیة للثورة وإکمال مکوّناتها بغیرها من بیانات وإفادات قائد الثورة، مؤشّراً تمّ بواسطته عرض إطار نظری للتعریف بالکتابات الفارسیة فی دراسات المعنویة فی خطاب الثورة الإسلامیة. هذه الکتابات بالإمکان تصنیفها ضمن صنفین: "کتابات الخطاب المرکزی" و "کتابات نقد التیّارات المنافسة". کما أنّه نوقشت أیضاً طریقة انعکاس الدوال اللسانیة المعبّرة عن الفعل السیاسی فی هذه الکتابات. تنبئ هذه الدوال اللسانیة فی دراسات المعنویة باللغة الفارسیة التی تبلورت حول تعریف المعنویة فی خطاب الثورة الإسلامیة وصناعة هذا الخطاب للمفاهیم حول معالم "المعنویة الثوریة"، تنبئ عن أفعال سیاسیة خاصة فی المعنویة. وخلاصة هذه الأفعال فی طورها الفاعل (الفعلی) هی: مناهضة الاستکبار، طلب العدالة، والاستشهادیة، وصناعة الحضارة. أمّا الدوال المعبّرة عن هذه الأفعال الفاعلة أیضاً فهی: المعنویة الجهادیة، والصانعة للحضارة، والمناشدة للعدالة، والثوریة، والبطولیة، والمحرّرة للتسلّط، والاستشهادیة، والرامیة نحو التقدّم. وکذلک الدوال المعبّرة عن الفعلیة السیاسیة المنفعلة (الارتدادیة) فی الأدبیات المنتجة فی نقد الخطاب المنافس هی عبارة عن: المعنویة الأمیرکیة، والصهیونیة، والمستوردة، والاستکباریة، و النظامیة، والرأسمالیة، والاستهلاکیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • بیان الخطوة الثانیة للثورة الإسلامیة
  • المعنویة
  • الفعل السیاسی
  • المعنویة الثوریة
  • الثورة الإسلامیة