نهادینه‌سازی سیره نبوی در حکمرانی علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،قم ، ایران

2 سطح چهار، حوزه علمیه قم و پژوهشگر تاریخ اسلام ، قم ، ایران

چکیده

نقطه عطف حکمرانی حضرت علی(ع) تلاش برای اجرا و نهادینه‌سازی سیره نبوی(ص) است. کاربست‌های سیره نبوی در حکمرانی حضرت امیرالمؤمنین(ع)مسئله‎ای است که کمتر بدان پرداخته شده‌ است. در پژوهش حاضر به‌منظور رفع ابهام از این مسئله و شناسایی شیوه حکمرانی علوی، به روش تاریخی و با استفاده از اصطلاحات و مفاهیم جامعه‌شناسی، به این پرسش پاسخ داده شده است که «چگونه و از طریق چه فرایندی سیره نبوی(ص) به‌عنوان مبنای حکمرانی در حکومت حضرت علی(ع) نهادینه و موجب اتقان حکمرانی ایشان شده‌ است؟» در پاسخ به سؤال فوق، این فرضیه مطرح شد که سیره نبوی از  طریق اطمینان‌بخشی به جامعه و در عرصه‌های مختلفی همچون تربیت اخلاقی جامعه، تنظیم امور سیاسی ـ اقتصادی، ایجاد همگرایی و ... بر حکمرانی علوی اثر مثبت گذاشته‌است. در اثبات فرضیه از نهج‌البلاغه، متون تاریخی و استناد به سخنان حضرت امیرالمؤمنین(ع) استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Institutionalization of the Prophetic tradition in Alawite rule

نویسندگان [English]

  • hamid reza motahari 1
  • Ali Asghar Sanaei 2
1 Associate Professor, Research Center for Ahlulbayt History and Conducts, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
2 PhD, Researcher of Islamic history, Islamic Development of Qom Seminary, Qom, Iran
چکیده [English]

The turning point of the rule of Imam Ali (as) is the effort to implement and institutionalize the Prophetic tradition. The applications of the Prophetic tradition in the governance of Imam Ali (AS) is an issue that has been less addressed. In the present study, in order to remove the ambiguity of this issue and identify the method of Alawite rule, in a historical way and using sociological terms and concepts, the question has been answered: Has it been institutionalized in the rule of Imam Ali (AS) and has made his rule certain?” In response to the above question, it was hypothesized that the prophetic tradition through positive reassurance to society and in various areas such as moral education of society, regulation of political-economic affairs, creating convergence, etc. has had a positive effect on Alawite rule. In proving the hypothesis, Nahj al-Balagha, historical texts and quoting the statements of Imam Ali (AS) have been used

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prophetic tradition
  • Nahj al-Balagha
  • reassurance
  • Alawite rule

عنوان مقاله [العربیة]

ترسیخ السیرة النبویة إبان الحکم العلوی

چکیده [العربیة]

أُجیب فی هذا البحث عن طریق تطبیق المنهج التاریخی وباستخدام مصطلحات ومفاهیم علم الاجتماع على سؤال أنّ السیرة النبویة(ص) باعتبارها أساسًا للحکم إبان حکم الإمام علی(ع) کیف وبأیّ عملیة ترسّخت وأدّت إلى تعزیز حکمه؟ بناءً على نتائج البحث فإنّ أمیر المؤمنین(ع) اعتبر السیرة النبویة حرکةً ونقلةً من الجهل إلى المعرفة والعقل، وسعى فی هذا السیاق عبر الاهتمام ببناء الثقة ودعم رأس المال الاجتماعی فی تعزیز رأس المال الاجتماعی ومن ثمّ تنمیة الجانب الأخلاقی فی المجتمع، وذلک ضمن تطبیق سیرة النبی وأقواله باعتبارهما منطلقًا مهمًّا وعملیًّا. کما اعتبر أمیر المؤمنین(ع) السیرةَ النبویة(ص) الطریقَ لانقاذ المجتمع، ویرى أنّه أفضل طریقة للارتقاء بالمجتمع وتنمیة رأس المال الاجتماعی. کما أنّه کان یعتمد السیرة النبویة(ص)ویجدّ فی تطبیقها من أجل تحقیق الوحدة والوفاق الإسلامیین والقضاء على المشاکل الاجتماعیة وإزالة النفاق والشقاق فی الشؤون الاقتصادیة ومواجهة مضارّها وکذلک بالنسبة للشؤون السیاسیة ومکافحة الأعداء. وفیما یخصّ الشؤون العسکریة فقد کان مع سعیه فی تجنّب الحرب والعنف فإنّه إذا ما أُجبر على خوضهما یحترم حقوق الضعفاء والعزّل من الناس ویحضر بنفسه فی ساحة القتال، لیؤکّد من خلال ذلک على تطبیق السیرة النبویة فی هذا الخصوص؛ وذلک اکتسابًا للثقة الاجتماعیة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • السیرة النبویة
  • نهج البلاغة
  • الإمام علی(ع)
  • الحکم العلوی
  • رأس المال الاجتماعی