دیپلماسی عمومی و انگارة کنش انقلابی در سیاست خارجی ایران

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD student of International Relations, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

2 Assistant Professor, Department of Political Science, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

Abstract

دیپلماسی عمومی یکی از ابزارهای سیاست خارجی کشورها است. سیاست خارجی ایران مبتنی بر انگاره‌های انقلابی است. انقلاب اسلامی ایران توانست تأثیر خود را در ساختار سیاسی کشور و همچنین محیط پیرامونی به‌جا گذارد. کشورهای انقلابی عموماً‌ از سازوکارهای اجتماعی برای الهام‌بخشی و اثرگذاری در محیط پیرامونی بهره می‌گیرند. مبانی اصلی تفکر ایران انقلابی را موضوعاتی همانند؛‌ عدالت اجتماعی، صدور انقلاب، تغییر در شکل‌بندی ساختار قدرت منطقه‌ای و اثربخشی در محیط پیرامونی دانست. تحقق هر یک از اهداف یادشده بدون توجه به ضرورت‌های ساختاری امکان‌پذیر نخواهد بود. انقلاب ایران توانست نهادهای سیاسی و ایدئولوژیک را سازماندهی کند که براساس آن زمینه برای کنترل معادلة قدرت در محیط پیرامونی به‌وجود آید. شکل‌گیری نهادهای انقلابی را می‌توان بخشی از سازوکارهای کنش سیاست خارجی ایران در محیط پیرامونی دانست. در این فرایند ایران توانست نهادهای قدرت‌محور را با ابزار و سازوکارهای قدرت نرم سازمان‌دهی نماید. پرسش اصلی مقاله آن است که «قدرت نرم سیاست خارجی ایران دارای چه نشانه‌هایی بوده و برای تحقق آن از چه نهادها و سازوکارهایی در محیط منطقه‌ای استفاده شده است؟» فرضیة مقاله به این موضوع اشاره دارد که «قدرت نرم سیاست خارجی ایران مبتنی بر تغییر در معادلة قدرت فراگیر و اثربخش بازیگران مسلط نظام جهانی بوده و ایران از طریق قدرت نرم و نهادهای اجتماعی منطقه‌ای توانست بر تفکر مقاومت در محیط منطقه‌ای نقش اثرگذار داشته باشد.» در تبیین مقاله از رهیافت قدرت نرم به‌عنوان نمادی از نهادگرایی منطقه‌ای سیاست خارجی ایران استفاده می‌شود. روش‌شناسی مقاله مبتنی بر سازوکارهای تحلیل داده‌ها در محیط پیرامونی خواهد بود.

Keywords