انقلاب اسلامی در پژوهش‌های جامعه دانشگاهی کشور ترکیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌المصطفی‌العالمیه، قم، ایران

10.22081/psq.2021.61457.2548

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل دیدگاه جامعه دانشگاهی کشور ترکیه نسبت به رویداد انقلاب اسلامی در ایران است. در این مقاله، با استفاده از روش پژوهشی توصیفی ـ تحلیلی، پنجاه پایان‌نامه دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری بررسی و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش بیانگر وجود دو نگرش مثبت و منفی نسبت به دیپلماسی ایران اسلامی و حکومت دینی در جامعه دانشگاهی ترکیه است. در هردو  دیدگاه، ایران کشوری قدرتمند است که در مسائل سیاست خارجی و حاکمیت خود مستقل
تصمیم­گیری می­کند و از قدرت­های بزرگ جهانی و بازیگران اصلی در عرصه سیاست‌های منطقه‌ای­ خاورمیانه است. ازاین‌رو، دیدگاه بیشتر پایان‌نامه­ها معطوف به مبانی سیاسی همچون رهبری، ولایت فقیه، صدور انقلاب، هلال شیعی، سیاست خارجی ایران و غیره است. ایران و ترکیه ضمن داشتن مشترکات دینی، تاریخی و فرهنگی قابل توجه، تجربه رویکرد حکومتی گذار از سنّت و دین با جنبش مدرنیزاسیون را دارند که با وقوع انقلاب اسلامی ایران، سرنوشت و مسیر متمایزی یافتند؛ تأثیرات انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن، از مسائل مورد توجه در پژوهش­های دانشگاهی ترکیه است. با توجه به ورود انقلاب اسلامی ایران به مرحله‌‌ خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی در گام دوم و دعوت به پژوهش محوری، بررسی نگاه جامعة دانشگاهی ترکیه نسبت به انقلاب اسلامی، تأثیرات و دستاوردهای آن در منطقه غرب آسیا و جهان جهت اتخاذ راهبرد درست، مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Islamic Revolution in the research of the Turkish academic community

نویسنده [English]

  • Seyed Vahid Kashani
Assistant Professor, Faculty of al-Mustafa International University, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the views of the Turkish academic community on the event of the Islamic Revolution in Iran. In this article, using descriptive-analytical research method, fifty master's and doctoral student dissertations were reviewed and analyzed. Findings indicate the existence of two positive and negative attitudes towards Islamic Iranian diplomacy and religious government in the Turkish academic community. In both respects, Iran is a powerful country that decides independently on foreign policy and sovereignty, and is one of the great world powers and a major player in Middle East regional politics. Therefore, most of the dissertations focus on political principles such as leadership, Wilayat-e-Faqih, the export of the revolution, the Shiite crescent, Iran's foreign policy, and so on. Iran and Turkey, while having significant religious, historical and cultural commonalities, experience a governmental approach to the transition from tradition and religion to the modernization movement, which with the Islamic Revolution of Iran, found a different destiny and path; The effects of the Islamic Revolution and its achievements are among the issues of interest in Turkish academic research. Considering the entry of the Islamic Revolution of Iran into the stage of self-construction, socialization and civilization in the second step and inviting to central research, it will be useful to study the view of the Turkish academic community towards the Islamic Revolution, its effects and achievements in West Asia and the world. Was.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution of Iran
  • Turkey
  • Religious Government
  • Wilayat-e Faqih
  • Middle East

عنوان مقاله [العربیة]

الثورة الإسلامیة فی دراسات المجتمع الأکادیمی الترکی

چکیده [العربیة]

یهدف البحث الراهن إلى تحلیل وجهة نظر المجتمع الأکادیمی الترکی حول حدث الثورة الإسلامیة فی إیران. تمّ فی هذه الورقة استعراض ودراسة خمسین رسالة ماجستیر ودکتوراه باستخدام منهج البحث الوصفی والتحلیلی. وتمخّضت نتائج البحث عن وجود موقفین إیجابی وسلبی فی المجتمع الأکادیمی الترکی بالنسبة إلى دبلوماسیة إیران الإسلامیة والحکومة الدینیة. إیران فی کلا الموقفین دولة قویة لها قراراتها فی قضایا السیاسة الخارجیة والسیادة وهی إحدى القوى العالمیة العظمى ولاعب رئیسی فی السیاسة الإقلیمیة فی الشرق الأوسط؛ لذلک ارتکزت معظم الرسائل والأطاریح على المبادئ السیاسیة کالقیادة وولایة الفقیه وتصدیر الثورة والهلال الشیعی والسیاسة الخارجیة لإیران وما إلى ذلک. ومع أنّه لدى إیران وترکیا قواسم مشترکة دینیة وتاریخیة وثقافیة کبیرة إلا أنّهما امتازا عن بعضهم فی التجربة المتماثلة فی الانتقال من التقلید والدین إلى حرکة التحدیث، حیث بعد انطلاق الثورة الإسلامیة الإیرانیة أخذا مسارین مختلفین وصارا إلى مصیرین متمایزین. ولهذا أصبحت آثار الثورة الإسلامیة ومنجزاتها من القضایا اللافتة للانتباه فی البحوث الأکادیمیة الترکیة. ونظراً إلى ولوج الثورة الإسلامیة الإیرانیة مرحلة بناء الذات وتنشئة المجتمع والتحضیر فی خطوتها الثانیة وکذلک دعوتها إلى الارتکاز على البحث فإنّه سیکون من المفید من أجل تبنّی الإستراتیجیة الصحیحة أن تُدرس وجهة نظر المجتمع الأکادیمی الترکی إزاء الثورة الإسلامیة وآثارها ومنجزاتها فی منطقة غرب آسیا والعالم.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الثورة الإسلامیة الإیرانیة
  • ترکیا
  • الحکومة الدینیة
  • ولایة الفقیه
  • الشرق الأوسط
 احمدی­پور، ز. (1389). واکاوی رقابت ایران و ترکیه در بحران سوریه. ژئوپلیتیک، 15(3).
 اسحاقی، پ. (2017). مشرویّت سیاسی در ایران و دین: نمونه مرقد امام رضا(ع). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. جم شاهین (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه آنکارا.
 اسکندری، م. (1389). پیامدهای روابط ترکیه و غرب بر جمهوری اسلامی ایران. بینات، 17(65).
 اسمر، ص. (2019). کارآفرینی زنان در ترکیه و ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ز. آلتین کایا (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه آیدین.
 اصلان، س. (2017). سیاست‌های مذهبی در جغرافیای خاورمیانه: نمونه ترکیه، ایران و عربستان‌سعودی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ه. ییلدیز (استاد راهنما). سامسون: دانشگاه 19 مایس.
 انصاری جوینی، م. (2019). نقش ایران در تشکیل حزب‌الله به‌عنوان بازیگر غیردولتی در خاورمیانه، پس از انقلاب اسلامی1979. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ع. عمور آتماجا (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه حاجت‌تپه.
 انصاری، ج. (1385). ترکیه در جست‌وجوی نقشی تازه در منطقه. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
 اوز دمیر، س. (2017). روابط ایران و ایالات متحده امریکا درطول  انقلاب ایران. پایان‌نامه دکتری. خ. بال (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه استانبول
 اوز یر، ب. (2019). سیاست ایران در سوریه پس از انقلاب، در زمینه رئالیسم دفاعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ا.ص.  بیچاکجی (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه کادیر حاص.
 اونجل، ر. (2019). بحث در مورد گسترش سلاح‌های هسته‌ای و روابط امنیتی بین‌الملل، نمونه: ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ا. تور کوچوک کایا (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه فنی خاورمیانه.
 اوندر، ا. (2019). تحلیل برنامه هسته‌ای ایران به‌عنوان یک مسئله بین‌المللی و تأثیرات آن در منطقه خاورمیانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ل. اورر (استاد راهنما).  استانبول: دانشگاه استانبول.
 آیکوت، س.  (2018). بازتاب­های ژئوپلیتیک شیعی در جغرافیای خاورمیانه بعد از انقلاب ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ع. عثمان کوجالار (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 باغچی، ح.؛ چالیش، ش. (۱۳۸۷). عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا؛ مناظره‌های پس از جنگ سرد. (مترجم: ا. قهرمانپور). مطالعات خاورمیانه، 11(1).
 براتی، ن.ع. (2019). تأثیر رقابت­های ایران و عربستان‌سعودی بر افغانستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. حیلمی اوز او (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه استانبول.
 بنائی‌نیا، م. (2017). حقوق زنان بعد از انقلاب ایران (در فاصله سال‌های 1989 تا 2013). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. د. درسان اورحان (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه آتیلیم.
 تاش، ج. (2017). نقش و تأثیرات تشیع در سیاست خاورمیانه پس از انقلاب 1979 ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ج. آصلان (استاد راهنما). چاناک کاله: دانشگاه 18 مارت.
 تافلی اوغلو، م.س. (2009). آیت‌الله خمینی و مسئله ولایت فقیه در انقلاب اسلامی ایران. پایان‌نامه دکتری. ا.ی. اجاک (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه حاجت تپه.
 تورک، ا.ت. (2019). ترکیه و ایران در جریان جنگ بوسنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. یتیم (استاد راهنما). اسکی شهیر: دانشگاه عثمان غازی.
 تیغیل، آ. (2012). جنبش اندیشه دینی نوگرا در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ی. شوکی یاووز (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 چراغ اوغلو، ا. (2018). انقلاب 1979 ایران: گسترش، شکل‌گیری و تحولات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ه. ساین (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه ینی یوز ییل.
 چلیک، م.ح. (2019). بررسی گفتمان ایران درباره ایجاد «هلال شیعی» در چارچوب نظریه ساخت‌گرایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ب. حان آلا گوز (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 ددمن، ف. (2019). تغییر ماهیت شیوه‌های عملی امنیتی‌سازی: نمونه: امریکا و ایران. پایان‌نامه دکتری. م.ح. مرجان (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه ییلدریم بیازید.
 دمیر کران، ی. (2019). تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای از سیاست مهاجرت و امنیت در ایران و ترکیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ب. حان آلا گوز (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 دوردو، ی. (2019). جنگ قدرت در خلیج: رقابت ایران ـ عربستان‌سعودی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ت.ی. شاهین (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه غازی.
 دهشیری محمدرضا، (١٣٩٣). دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات علم و فرهنگ.
 سنا کایا، ز. (2018). مراسم عاشورا در ایران و گسترش تاریخی آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. چلینگ (استاد راهنما). بورسا: دانشگاه اولوداغ.
 شاهین، ا. (2019). نقش عامل دین در سیاست­های منطقه­ای ترکیه و ایران در دوره حاکمیت حزب عدالت و توسعه (آک پارتی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پ. اوزدن جانکارا (استاد راهنما). بیله جیک: دانشگاه شیخ ادب علی.
 شهید اوغلو، م. (2017). ایران درطول  جنگ جهانی دوم و بعد از آن (1953 -1938). پایان‌نامه دکتری. ر. دوغان آی (استاد راهنما). الازیک: دانشگاه فرات.
 صمدلی، ف. (2019). دیدگاه جمهوری اسلامی ایران درباره حقوق بین‌الملل. پایان‌نامه دکتری. س. حامی باش ارن (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه آنکارا.
 علی‌اف، و. (2007). روابط ایران و ایالات متحده امریکا بعد از انقلاب(1991 -1979). پایان‌نامه  کارشناسی ارشد. چ. ارحان (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه آنکارا.
 فضیلت، آ. (2018). اسلام سیاسی، گفتمان اقتدار و خشونت (نمونه ایران ـ سال 2000 تا 2015). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ف. پولات (استاد راهنما). ارزروم: دانشگاه آتاتورک.
 فکری، ا.ا. (2008). روشنفکری و انقلاب در ایران، تحولات اجتماعی ـ سیاسی و فرهنگی از 1953 تا 2006: روند تکاملی و شکل‌گیری تاریخی انقلاب ایران. پایان‌نامه  کارشناسی ارشد. م.ع. آغا اوغوللاری (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه آنکارا.
 کان دمیر، ا. (2016).  نقش امنیت منطقه‌ای در سیاست خارجی ایران: سیاست ایران در مورد افغانستان پس از سپتامبر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ب. حان آلا گوز (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 کانادی کیریک، خ. (2019). چهره موروثی مدرنیزاسیون سیاسی: روسیه و ایران. پایان‌نامه دکتری. م.ع. مرت گوک ایرماک (استاد راهنما). بورسا: دانشگاه اولوداغ.
 کمال جیلان، ع. (2008). حمایت­های ایران از تروریسم پس از انقلاب و بازتاب­های آن در ترکیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. س. ییلماز (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه بی کنت.
 کوجا، م. (2013). جنبش‌های مدرنیزاسیون در ایران در دوره رضاشاه (1941 -1925). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ث. دومان (استاد راهنما). مالاتیا: دانشگاه اینونو.
 گراجه ریچتر، ا. (2019). سیاست خارجی رهبری دینی ایران: کد عملیاتی آیت‌الله خمینی و خامنه‌ای. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ا. اوز گور اوز دامار (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه
بیل کنت.
 گوزده گورسَل، ی. (2019). جمهوری اسلامی ایران در دوره احمدی‌نژاد: روابط با حزب‌الله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ا. گورسس (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه یدی تپه.
 گوک آلپ، ا. (2016). سیاست در جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. آتای (استاد راهنما). قونیه: دانشگاه سلجوک.
 گولر، ج. (2019). آیت‌الله خمینی(1989 -1902) و دیدگاه‌های او در مورد امامت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م. آک اوغلو (استاد راهنما). کایسری: دانشگاه ارجیس.
 موتلیم اف، د. (2019). روابط دینی جمهوری آذربایجان با دولت عثمانی، روسیه و ایران قرن 19. پایان‌نامه دکتری. ش. ییلدیز (استاد راهنما). بورسا: دانشگاه اولوداغ.
 میلانی، م.ک. (2002). انقلاب‌های قانون اساسی (مشروطیت): مقایسه ایران (1906) و امپراتوری عثمانی(1908). پایان‌نامه دکتری. ظ. توپراک (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه بوغاز ایچی.
 نامدار، آ.ت. (2019). اندازه‌گیری سطح اضطراب و نگرانی پناه‌جویان و پناهندگان زن ایرانی در ترکیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ر.آ. توپچو اوغلو (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه حاجت تپه.
 نور کرلماز، ع. (2019). نقش زنان در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در روند منتهی به انقلاب اسلامی و پس از آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. م.س. ارول (استاد راهنما). آنکارا: دانشگاه غازی.
 نیازی، ع. (2019). سیاست ایران در موضوع جنگ سوریه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گنجر اوزجان (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه بیلگی.
 ولادیمراف، د. (2015). مداخله انگلیس و شوروی در ایران: ایران در امپریالیسم جهانی درطول  جنگ جهانی دوم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. غ. عثمان اوز گودنلی (استاد راهنما). استانبول: دانشگاه مرمره.
 یوروک ر. (2019). انقلاب اسلامی ایران در 1979 و سیاست‌های صدور انقلاب ایران در خاورمیانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ش. یاووز (استاد راهنما). چاناک قلعه، دانشگاه 18 مارس.
 ییلدریم، آ. (2017). روابط عثمانی- ایران در دوره محمود اوّل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. ع.  آدی گوزل (استاد راهنما). اسکی شهیر: دانشگاه عثمان غازی.