ارکان نظریه‌ی «ارزش اخلاقی فراگیر و خودبسنده‌ی عدالت»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم، ایران

10.22081/psq.2022.73417

چکیده

موضوع این نوشتار، طرح دیدگاهی جدید در باب عدالت‌پژوهی، تحت‌عنوان «نظریه‌ی ارزش اخلاقی فراگیر و خودبسنده‌ی عدالت» است. مساله‌ی اصلی این است که برخی از تقریرهای موجود درباره‌ی عدالت اجتماعی، به تقلیل‌گرایی انجامیده و با تمرکز بر وجه کاربردی عدالت و غفلت از وجوه بنیادین آن، نوعی کژتابی در فهم از عدالت را رقم زده‌اند؛ نظریه‌ی مختار این پژوهش درصدد است تا ضمن برشمردن نقص رهیافت‌های محدودنگر و تقلیل‌گرا به عدالت و مبنای ارزشمندی و الزام‌آوری آن، بر ضرورت توجه به مباحث پایه و بنیادین عدالت در نظریه‌پردازی در عرصه عدالت اجتماعی تاکید نموده و «فراگیربودن ارزش اخلاقی عدالت» و «ذاتی‌بودن و خودبسنده‌بودن عدالت» را اثبات نماید. در این مقاله ارکان سه‌گانه‌ی این نظریه، شامل: «رکن مفهومی»، «رکن ارزشی» و «رکن موضوعی» منقح گردیده و لوازم و پیامدهای آن مورد تامل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق می‌تواند تسهیل‌گر تدوین کلان‌نظریه‌ی عدالت اجتماعی باشد.‏

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Tenets of the Theory of Global and Self-Sufficient Moral Value of Justice

نویسنده [English]

  • Ahmad Vaezi
Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Baqir al-Olum Univresity, Qom, Iran
چکیده [English]

This article proposes a new account of justice under the theory of global and self-sufficient moral value of justice. The main problem is that some formulations of social justice end up in reductionism, and by focusing on the pragmatic dimension of justice and neglecting its fundamental aspects, they lead to a confusion in understanding justice. My account enumerates the flaws of the narrow reductionist approaches to justice and the grand of its value and requirement, emphasizing the need for an acknowledgement of fundamental issues of justice in an account of social justice to establish that the moral value of justice is global and justice is intrinsic and self-sufficient. This article refines the three tenets of this theory; that is, the conceptual tenet, the axiological tenet, and the thematic tenet, considering its implications. The results of this research can pave the path for the formulation of a grand theory of social justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • justice
  • consequentialism
  • proceduralism
  • utilitarianism
  • distributive justice
  • social justice
  • moral value
  • intrinsic value
  • absolute value

عنوان مقاله [العربیة]

رکائز نظریة "القیمة الأخلاقیة الشاملة والمکتفیة ذاتیاً للعدالة"

چکیده [العربیة]

موضوع هذا المقال هو اقتراح منظور جدید لدراسة العدالة تحت عنوان "نظریة القیمة الأخلاقیة الشاملة والمکتفیة ذاتیاً للعدالة". المشکلة الرئیسیة هی أنّ بعض التفسیرات الموجودة حول العدالة الاجتماعیة أدّت إلى الاختزالیة، کما خلقت نوعاً من التشویه فی فهم العدالة عندما ترکّزت على الجانب العملی للعدالة وأهملت جوانبها الأساسیة. تحاول النظریة المختارة لهذا البحث، بالإضافة إلى تعدادها لأوجه القصور فی المناهج التقییدیة والاختزالیة للعدالة وأساس قیمتها وإلزامیتها، التأکید على الحاجة إلى الاهتمام بالقضایا الأساسیة والمبدئیة للعدالة فی التنظیر فی مجال العدالة الاجتماعیة وإثبات "شمولیة القیمة الأخلاقیة للعدالة" و"جوهریة العدالة واکتفائها الذاتی". تمّت فی هذه الورقة مراجعة الرکائز الثلاث لهذه النظریة وهی: "الرکیزة المفاهیمیة" و"رکیزة القیمة" و"الرکیزة الموضوعیة"، کما تمّ النظر فی مستلزماتها ونتائجها. یمکن لنتائج هذه الدراسة أن تسهّل صیاغة النظریة الکلّیة للعدالة الاجتماعیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • العدالة
  • العواقبیة
  • الإجرائیة
  • النفعیة
  • العدالة التوزیعیة
  • العدالة الاجتماعیة
  • القیمة الأخلاقیة
  • القیمة الجوهریة
  • القیمة المطلقة

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار