سیاستگذاری تکنولوژی و بحران‌های منطقه‌ای دهة سوم قرن 21

دهة سوم قرن 21 با نشانه‌هایی از بحران‌های هویتی، ساختاری و ژئوپلیتیکی از سال‌های نظام دوقطبی متمایز می‌شود. بحران غزه را می‌توان در زمرة اصلی‌ترین چالش‌های امنیتی قرن 21 دانست که تابعی از ضرورت‌های «ژئو اکونومی راهبردی» می‌باشد. چنین انگاره‌ای به مفهوم پیوند ابزارهای صنعتی، راهبردهای امنیت منطقه‌ای، فناوری نوین و بهره‌گیری از هوش مصنوعی است. هر یک از مؤلفه‌های یاد شده را می‌توان به‌عنوان بخشی از سیاست امنیتی بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های بزرگ دانست. ژئو اکونومی قدرت در جنوب غرب آسیا ماهیت پیچیده و درهم‌تنیده‌ای دارد. فناوری‌های ارتباطی و ابزارهای اطلاعاتی می‌تواند بر معادلة قدرت و بقا سیاسی بازیگران تأثیرگذار باشد. علت اصلی شکل‌گیری چنین فرآیندی را باید در واقعیت‌های «سیاستگذاری تکنولوژی» قدرت‌های بزرگ و بازیگران منطقه‌ای دانست. توضیح آنکه فناوری در موج سوم انقلاب تکنولوژیک از قابلیت تکثیر و گسترش برخوردار بوده و این امر چالش‌هایی را برای قدرت‌های بزرگ به وجود آورد. اصلی‌ترین چالش تکثیر قابلیت‌های فناورانه را باید در «تغییر موازنة قدرت»، «ظهور گروه‌های هویتی» و «چالش‌های تصاعدیابندة منطقه‌ای» دانست. پرسش اصلی مقاله به این موضوع اشاره دارد که: «سیاستگذاری تکنولوژی دارای چه ویژگی‌هایی بوده و چه تأثیری بر بحران‌های منطقه‌ای دهة سوم قرن 21 به ‌جا گذاشته است؟» فرضیة مقاله بر این موضوع توجه و تأکید دارد که «سیاستگذاری فناورانة قرن 21 معطوف به عبور از جامعة شبکه‌ای به هوش مصنوعی بوده و این امر منجر به ظهور نشانه‌های بحران تصاعدیابنده و منطقة آشوب‌زده شده است. علت اصلی چنین فرآیندی را باید در موضوعات و مفاهیمی از جمله: تغییر موازنة قدرت، ظهور گروه‌های هویتی و بحران‌های تصاعدیابندة‌ منطقه‌ای همانند جنگ اسرائیل در غزه و لبنان جستجو نمود». در تبیین مقاله از رهیافت «اثربخشی فناورانة مانوئل کاستلز» استفاده می‌شود. کاستلز به این موضوع اشاره دارد که هرگونه تغییر و تحول در شکل‌بندی‌های فناورانه، زمینة تغییر در موازنة قدرت، شکل‌یابی هویت‌ مقاومت و برساختگی نظم جدیدی در نظام جهانی خواهد شد. چنین رویکردی از سوی نظریه‌پردازان دیگری که دربارة هوش مصنوعی مطالعاتی را به انجام رساندند نیز تکرار و تبیین شده است. در انجام پژوهش از روش‌شناسی «تحلیل نشانه‌های شگفتی‌ساز» در روند تحولات سیاسی و اقتصادی نظام بین‌الملل و محیط منطقه‌ای استفاده می‌شود.