اصول رهیافت امنیتى پیامبر صلی الله و علیه وآله در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسى دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

یکى از مهم‌ترین دغدغه‌هاى مشترک همه افراد بشر، از گذشته تاکنون، امنیت بوده است. اما هر چه بر عمر انسان افزوده شده، از امنیت وى کاسته شده است. بشر امروز بیش از هر زمانى دغدغه امنیت روانى، فردى، سیاسى، فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى، ملى، جهانى و دیگر سطوح و ابعاد امنیت را دارد. با عنایت به اسوه بودن سیره اجتماعى و فردى پیامبر 9، تبیین سیره امنیتى آن حضرت مى‌تواند در راستاى تأمین امنیت افراد بشر در ابعاد مختلف آن، مؤثر باشد. مقاله حاضر در همین جهت نگارش یافته است. فرضیه اساسى مقاله این است که سیره نبوى ظرفیت لازم براى پاسخگویى به مشکلات امنیتى انسان امروز را دارد و اساسآ هیچ امکانى فراروى بشر امروز، براى رسیدن به امن وآسایش نیست، جز رو آوردن به آموزه‌هاى نبوى. با توجه به ابعاد گسترده بحث امنیت، در این پژوهش تنها مختصرى از مباحث امنیت در سیره نبوى آمده است. در سیره امنیتى پیامبر اعظم 9 تهدیدات اصلى امنیت انسان و جامعه انسانى تهدیدات درونى است. از این رو در بحث امنیت فردى «موانع درونى کمال» و به تعبیر دیگر «ظلم به خود» جزء تهدیدات به حساب مى‌آید و در حوزه جهانى استبداد، استکبار و در یک کلام «ظلم به دیگران» تهدید مى‌باشد. فرمایش پیامبر مکرم اسلام 9 در خصوص جهاد اکبر و اصغر نیز اشاره به چنین مضمونى است. اهم اصولى که در تأمین امنیت مورد توجه پیامبر اعظم 9 بوده است از این قرار است: صلح‌طلبى و پرهیز از تعصب در برخورد با مخالفان، مبارزه با جنگ افروزان و فتنه انگیزان، پرهیز از استبداد و اجبار، ظلم ستیزى، پایبندى به پیمان و برخورد با پیمان شکنان، پایبندى به قوانین الهى، درآمیختن نرمش و واقعیت، برقرارى عدل و قسط و انفاق و رسیدگى به فقرا و محرومان.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

security approaches in the Qur’an

نویسنده [English]

  • Najaf Lakza’ee
Political Science Department Bagher al-Olum University
چکیده [English]

Security has been one of the most important concerns of man throughout the history. But, he gradually enjoyed less security. Today’s man is worried about his psychological, personal, political, cultural, economical, social, national, global and other types of security more than any other times. Since the Prophet’s behavior is exemplary, the study of his approaches to security can be helpful in providing security for man. The present paper has the same goal. The basic hypothesis of the paper is that the Prophet’s behavior can provide us with solutions for the security problems of today’s man and that there is no other way except referring to the Prophetic teachings to reach security and peace. Since the subject has various dimensions, this paper only briefly concentrates on security in the Prophet’s behavior. According to his teachings, the major threat to the security of man and human society is the internal threat. As a result, with respect to personal security, we consider the internal barriers of perfection, i.e. oppressing one’s self, as a threat. And at the global level, we consider oppressing others as a threat. Clearly, we should stand against such threats. The statement of the holy prophet about the major and minor jihad has the same content. He had the following principles for providing security in mind: seeking peace and avoiding prejudice in encountering the opponents, fighting against warmongers and mischief-makers, avoiding despotism, resisting against oppression, observing treaties and resisting against renegers, obeying divine laws, moderation, establishing justice and equality, helping the poor and the needy. In sum, the world would not reach security unless it resorts to the Prophet’s conducts and behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • security
  • the Prophet’s behavior
  • human society
  • peace seeking
  • resisting against oppression