بررسی تطبیقی مکتب انتقادی فرانکفورت و مطالعات فرهنگی بیرمنگام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

چکیده

دو مکتب «مطالعات فرهنگی بیرمنگام» و «انتقادی فرانکفورت» ضمن تاثیرپذیری از جریان­های سیاسی-اجتماعی قرن بیستم، نقش مهمی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و علمی جهان معاصر  ایفا نموده­اند و مطالعه تطبیقی این دو مکتب با رویکرد انتقادی، مواجهه منطقی و خودآگاه، با این مکاتب را به دنبال خواهد داشت. ازاین­روی، تلاش شده است، با بهره­گیری از روشهای مقایسه­ای توافق و اختلاف پرزوسکی و تیون، ضمن بیان وجوه اشتراک و افتراق، با عطف توجه بیشتر به مکتب بیرمنگام، نکات ضعف نیز برجسته گردد.
دو مکتب با وجود مشترکاتی همچون؛ خاستگاه اروپایی، تعلق به قرن بیستم، مبانی معرفتی همسان، ریشه­های مارکسیستی، واکنش به مارکسیسم کلاسیک، فرهنگ­گرایی، رویکرد انتقادی به جهان مدرن، به لحاظ سطح تحلیل، یعنی؛ کل­گرایی فرانکفورت و خردنگری بیرمنگام، مبانی معرفت­شناختی، یعنی؛ نگاه فراروایتی فرانکفورت و شالوده شکنانه بیرمنگام، مبانی روش­شناختی، یعنی؛ تحلیل ذهنی فرانکفورت و مطالعات تجربی بیرمنگام، و همچنین تفسیر انسان به عنوان مخاطب منفعل از سوی فرانکفورت و مخاطب فعال از سوی بیرمنگام، از همدیگر متمایز می­شوند. در نهایت اینکه، هر دو مکتب، به‌ویژه مکتب بیرمنگام، به دلیل نفی «ذات­گرایی»، عدم ارائه معیاری برای روایی پژوهش­ها، خوشه چینی و عدم ارائه مفاهیم «مستقل»، و ابهام در مفهوم «فرهنگ­گرایی» مورد نقد قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of the Critical School of Frankfort and the Cultural Studies of Birmingham

نویسنده [English]

  • Karim khan Mohammadi
Assistant professor of social science department, Baqir al-Olum University
چکیده [English]

The critical school of Frankfort and the school of cultural studies of Birmingham being affected by social – political trends of 20th century have been so efficient in regard with the political, social and scientific changes of contemporary world and the comparative study of these two schools through a critical approach will be followed by a logical and self-aware encountering with them. In this regard, it has been endeavored to state the similar and different aspects as well as the weak points through the comparative methods of convergence and divergence of Proszowsky and Teyun.
The two schools are discriminated from one another due to the existence of European foundation, belonging to 20th century, analogous cognitive principles, Marxist roots, reaction to the classical Marxism, culturalism, critical approach to the modern world in terms of the level of analysis, that is holism of Frankfort and orientation of Birmingham towards wisdom, the principles of epistemology that is the extra- narrative view of Frankfort and the destructive view of Birmingham, principles of methodology that is the mental analysis of Frankfort and the experimental studies of Birmingham and also the interpretation of human as a passive receiver in view of Frankfort and active receiver in view of Birmingham.
 To end with, the two schools particularly the school of Birmingham have been criticized due to the violation of essence-orientation, no presentation of a criteria for the narration of researches as well as “independent” concepts, and ambiguity in the sense of “culturalism”. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural studies
  • critical studies
  • Frankfort school
  • Birmingham school
  • comparative study