بررسی تطبیقی «قیام» در اندیشه زیدیه و امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی جامعۀ المصطفی العالمیه

چکیده

مذهب شیعه همواره مدعی پویایی و قیام برای نیل بیشتر به آرمان‏ها و بهبود حیات دنیوی و اخروی انسان بوده و در این راستا، همواره با موانع باطل در ستیز بوده است، این مقوله با توجه به آموزه‌های اسلام، به جریانی ثابت در تفکر شیعی تبدیل شده است. قیام در اندیشه‌ شیعه متمایز از مفاهیمی چون شورش و اقدام به سیف است. در میان شیعیان و در ادوار تاریخی‏شان بعد از حادثه‌ کربلا، قیام امام خمینی به‏لحاظ توفیق در ایجاد تغییرات اجتماعی، مؤثرترین قیام بوده است. در میان فرق و مذاهب اسلامی، اندیشه‌ زیدیه با مکتب امامیه نزدیکی بسیاری دارد که پرداختن به مطالعه‌ تطبیقی میان این دو جریان فکری در موضوع قیام مفید خواهد بود. بررسی مبانی کلامی، اعتقادی و فقهی درباره قیام (امامت، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، حکومت) و جان‏مایه‌های آن (مفهوم، انگیزش، ابزارهای تحقق، اهداف و چشم‌اندازها، قواعد فکری و نظری) به تنقیح نسبت میان گفتمان قیام در امام خمینی و زیدیه کمک خواهد کرد. در این نوشتار با رجوع به منابع کتابخانه‌ای تاریخی، فقهی و کلامی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به این مهم پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

“Uprising” in the thoughts of Zaidiyyah and Imam Khomeini: a comparative study

نویسنده [English]

  • morteza tavakoli Mohammadi
Assistant Professor, Al-Mustafa International University
چکیده [English]

The Shi’a sect has always considered activism and uprising as means to better reach the ideals and improve both worldly and otherworldly lives, from the inner strengths of the man to the entire universe. In this vein, it has always been fighting with the barriers of the vicious. With regard to the Islamic teachings, this issue has become a stable trend in the Shi’a thought. In the Shi’a thought, the concept of “uprising” is something deeper and wider than “insurgency” and “armed rebellion”. In the historical period after the Karbala event and among the Shi’as, Imam Khomeini Uprising has been the most effective uprising in terms of creating social changes. Among the Islamic sects and factions, the Zaidiyyah thought has many things in common with Imamiya School. Thus, in studying the concept of uprising, a comparative study of these two currents of thought would be useful. Studying the theological, doctrinal and jurisprudential principles of uprising (Imamate, jihad, enjoining the good and forbidding the wrong, governance) and its content (the concept, motivation, means to achieve, goals and prospects, intellectual and theoretical rules) would help exploring the relationship between the uprising discourse in the thoughts of Imam Khomeini and Zaidiyyah. Building upon historical, jurisprudential and theological literature and using a descriptive-analytical method, this article tries to conduct such a study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Uprising
  • Imam Khomeini
  • Zaidiyyah
  • Imamate
  • Governance