حق آزادی بیان از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

یکی از وجوه مهم و کلیدی آزادی سیاسی، حق آزادی بیان است که اگر در جامعهای نباشد، بخشی بزرگ از آزادی از دست رفته است و طبیعی است که جلوۀ بیرونی آزادی اندیشه، خود را در آزادی بیان نشان میدهد. این نوشته در پی بررسی حق آزادی بیان از منظر قرآن کریم است و با توجه به چارچوب مفهومی، در فرضیه بر این نکته تأکید شده است که اصولاً بحث از آزادی بدون حق آزادی بیان، چندان مفهومی ندارد؛ بلکه آزادی سیاسی وقتی معنادار میشود که فرد پس از اندیشه در نهاد و نهان خویش، بتواند آن را بیان کند. این امر از برخی آیات قرآن کریم که بر شنیدن گفتار دیگران، پیروی از احسن، جدال احسن، تبعیت از برهان، انتخاب گزینۀ برتر و امر به معروف و نهی از منکر تأکید دارند، قابل برداشت است؛ هرچند این امر به معنای آن نیست که آن آزادی، حد و مرزی ندارد؛ بلکه رعایت حقوق دیگران، موازین شرعی و عقلی و رعایت قانون عادلانه، از حدود آن به شمار میآید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The right of Freedom of Speech in View of Holy Quran

نویسنده [English]

  • Seyed Kazem Seyed Baqeri
Assistant professor of Islamic Thought and Culture Research Center
چکیده [English]

One of the important aspects of political freedom is the right of freedom of speech and a great amount of freedom in society is dependent on it and it is natural that the external manifestation of freedom of thought reveals itself in form of speech. This writing is to investigate the right of freedom of speech in view of Holy Quran and by considering the conceptual framework in it, it has been emphasized on this point that talking about freedom without the right of freedom of speech is not basically meaningful and political freedom is meaningful when the individuals can easily express themselves. This issue is interpretable through some of the verses of Holy Quran that put emphasis on being attentive to others’ speech, following the best, fighting for the best, following firm proof, selecting the best, enjoining the good and forbidding the evil.
Although this issue does not mean that the freedom is not of any border and limit but the consideration of others’ rights, religious and intellectual standards and following a fair law are regarded as its principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right of freedom of thought
  • freedom of speech
  • Political freedom
  • Holy Quran