رویکرد گروه‌های جهادی نسبت به نص: مراجعه مستقیم به نص به‌مثابه روشی جهت درهم آمیختگی متن و عمل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبائی

10.22081/psq.2019.66735

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نحوه‌ی رویکرد جهادگرایان متاخر به متن نص است. فرض این پژوهش مبتنی است بر این‌که منطق فهم و نحوه و روش مراجعه‌ی جهادگرایان متاخر به متن نص می‌تواند در فهم و شناخت منطق عمل و کنش ایشان موثر واقع گردد. تشریح سازوکار فهم منتهی به عمل عاجل نزد گروه‌های تکفیری-جهادی، وجه تمایز پژوهش پیش‌رو است. تحلیل تلقی جهادگرایان تکفیری از متن و توقع ایشان از آن را با بهره‌گیری از روش توصیفی–تحلیلی پیش برده‌ایم؛ نتایج حاصله نشان می‌دهند که گفتمان سلفیسم هدف غایی خود را عملی‌نمودن نص تعریف می‌کند. این گفتمان که نص را بی‌پیرایه‌ترین بخش دین می‌داند، می‌کوشد آن را از طریق سازوکارهای منطبق با خوانش خود از نص و سلف عملیاتی نماید. نص از دیدگاه آن‌ها به‌مثابه منبع ایدئولوژیک و توجیه‌گر کنش جهادی در راستای محقق‌ساختن رسالت خودخوانده، مورد مراجعه‌ی بی‌واسطه قرار می‌گیرد. این گفتمان، نص را در عین‌حال که به‌عنوان بن‌مایه‌ی ایدئولوژی و منبع مشروعیت و مرجع توجیه و تجویز می‌شناسد؛ به متن به‌مثابه دغدغه و هدف کنش جهادی نیز می‌نگرد. عدم پای‌بندی سلفیسم نوین به تفسیرهای تاریخی از متن نص منجر به شکل‌گیری فهمی منجمد و قالب‌بندی‌شده برمبنای ذات‌مندی کنش جهادی گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jihadist groups’ approach to the clear text (Nas); referring directly to the clear text as a means to put together text and action

نویسنده [English]

  • tayebeh Mohamadikia
Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

The purpose of the present research is to investigate how later jihadists’ approach to clear text works. The assumption of this research holds that later jihadists’ logic of understanding and method of referring to the clear text can contribute to their understanding and logic of their action. The elaboration of the mechanisms for an understanding leading to an immediate action, which is utilized by Takfiri-Jihadist groups, is a distinctive feature of the present research. The analysis is concerned with Takfiri Jihadist’s perception of the text and their expectation from it according to an analytical-descriptive method. The results showed that the discourse of Salafism sets its ultimate goals to make clear text operational. The discourse that finds the clear text to be the most undisputed part of religion aims at operationalizing it through certain mechanisms in line with their readings of the clear text and Salaf. They immediately refer to the clear text which is seen, from their point of view, as a source of the ideology justifying their jihadist action in an attempt to accomplish their missions. It views the clear text as the provenance of their ideology and legitimacy as well as a reference for justification, but at the same time, the discourse conceives of it as a concern and goal of jihadist action. Modern Salafism’s failure to adhere to the historical interpretations of the clear text has given rise to a solid and framed understanding built on the intrinsic nature of jihadist action. 
The purpose of the present research is to investigate how later jihadists’ approach to the clear text works. The assumption of this research holds that later jihadists’ logic of understanding and method of referring to the clear text can contribute to their understanding and logic of their action. The elaboration of the mechanisms for an understanding leading to an immediate action, which is utilized by Takfiri-Jihadist groups, is a distinctive feature of the present research. The analysis is concerned with Takfiri Jihadist’s perception of the text and their expectation from it according to an analytical-descriptive method. The results showed that the discourse of Salafism sets its ultimate goals to make the clear text operational. The discourse that finds the clear text to be the most undisputed part of religion aims at operationalizing it through certain mechanisms in line with their readings of the clear text and Salaf. They immediately refer to the clear text which is seen, from their point of view, as a source of the ideology justifying their jihadist action in an attempt to accomplish their missions. It views the clear text as the provenance of  their ideology and  legitimacy as well as a reference for justification, but at the same time the discourse conceives of it as a concern and goal of jihadist action. Modern Salafism’s failure to adhere to the historical interpretations of the clear text has given rise to a solid and framed understanding built on the intrinsic nature of jihadist action. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • clear text (Nas)
  • Jihadists
  • extremism
  • Salafism
  • Takfir

عنوان مقاله [العربیة]

اتّجاه الجماعات الجهادیة تجاه النصّ: اللجوء المباشر إلى النصّ باعتباره أُسلوباً لمزج النصّ بالعمل

چکیده [العربیة]

یهدف البحث الحاضر إلى مناقشة طریقة تعامل الجهادیین المتأخرین مع النصّ. افتراض البحث یرتکز على أنّه من الممکن أن یؤثّر منطق الفهم وطریقة وأُسلوب لجوء الجهادیّین المتأخّرین إلى النصّ فی فهم وتشخیص منطق عملهم وفعلهم. وما یمیّز البحث المقدّم هو وصف آلیّة الفهم المنتهی إلى العمل المعجّل لدى الجماعات التکفیریة - الجهادیة. وقد نجز التحلیل لفهم الجهادیّین التکفیریّین من النصّ وتوقّعاتهم منه بالأُسلوب الوصفی والتحلیلی، وکشفت النتائج عن أنّ خطاب السلفیّة فی تقدیره لهدفه النهائی یرى أنّه تطبیق للنصّ. ویسعى هذا الخطاب - الذی یعتبر النصّ الجزء الأکثر خلوصاً من الشوائب فی الدین - فی تفعیل النصّ عبر آلیّات تتوافق وقراءته من النصّ والسلف. ویکون النصّ ملجأً مباشراً لهم حیث ینظرون إلیه باعتباره مصدراً أیدیولوجیاً ومبرّراً لفعلهم الجهادی فی سبیل تحقیق رسالتهم المزعومة. وفی ذات الوقت الذی یرى هذا الخطاب النصّ فیه أساساً للأیدیولوجیا ومصدراً للشرعیة ومرجعاً للتبریر والتسویغ، فإنّه یرى فیه هاجساً وهدفاً للعمل الجهادی کذلک. وقد أدّى عدم التزام السلفیّة الحدیثة بالتفاسیر التاریخیة من النصّ إلى تبلوُر فهمٍ متحجّرٍ ومؤطَّرٍ على أساس موضوعیّة الفعل الجهادی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • النصّ
  • الجهادیّین
  • التطرّف
  • السلفیّة
  • التکفیر
ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (1418ق). مجموعة الفتاوی لشیخ الإسلام ابن تیمیة. بیروت: ‌دارالوفا.
ـــــــــــــــ، (1980م). مقدمة فی أصول التفسیر. بیروت: دارمکتبة الحیاة.
ـــــــــــــــ، (1406ق). منهاج السنة النبویۀ فی نقض کلام الشیعة و القدریة. (محمدرشاد سالم، تحقیق). ریاض: جامعة الإمام محمدبن سعود الإسلامیۀ.
ـــــــــــــــ، (1996م). الاستغاثة فی الرد على البکری، ریاض: بی نا.
سید قطب (1378). نشانه‌های راه. (محمودی، محمود، مترجم). تهران: نشر احسان.
مودودی، ابوالاعلی(1411ق). تفهیم القرآن. (کلیم الله متین؛ سیدنیاز محمد همدانی؛ آفتاب اصغر؛ مترجم). لاهور: دارالعروبة للدعوة الاسلامیة.
Saeed, Abdullah (2013), Reading the Qur'an in the Twenty-First Century: A Contextualist Approach. New York: Routledge.
Akbar M.J (2002). The Shade of Swords: Jihad and the Conflict Between Islam and Christianity, New York: Rutledge.
Azra, Azyumardi, Hudson, Wayne (2006), Islam Beyond Conflict: Indonesian Islam and Western Political Theory, Farnham: Ashgate Publishing Ltd.
Bernard G ,Weiss (2006), The spirit of Islamic law, Georgia: University of Georgia Press.
Lia, Brynjar (2007), Globalisation and the Future of Terrorism: Patterns and Predictions. New York: Routledge.
Bennet, Clinton (2013), The Bloomsbury Companion to Islamic Studies, LONDON: Bloomsbury Publishing.
Yaser, Door (2015). Ellethy Islam, Context, Pluralism and Democracy: Classical and Modern Interpretations. New York: Rutledge.
Marranci, Gabriele (2010), Muslim Societies and the Challenge of Secularization: An Interdisciplinary Approach, New York: Springer.
Abu-Rabi, Ibrahim.M. (2006), The Blackwell companion to contemporary Islamic thought, Oxford: Wiley-Blackwell.
Kenney, Jeffrey.T, Moosa, Ebrahim (2013), Islam in the Modern World. New York: Routledge.
Herlihy, John (2009), Wisdom's Journey: Living the Spirit of Islam in the Modern World, Bloomington: World Wisdom.
Al-Rasheed, Madawi, Kersten, Carool, Shterin, Marat (2012), Demystifying the Caliphate: Historical Memory and Contemporary Contexts, Oxford: Oxford University Press.
Zaman, Muhammad Qasim (2012), Modern Islamic thought in a radical age: religious authority and internal criticism, New York: Cambridge University Press.
Moaddel, Mansoor (2004), Islamic Modernism, Nationalism, and Fundamentalism: Episode and Discourse. Chicago: University of Chicago Press.
Sagema, Marc (2010), Leaderless Jihad: Terror Networks in the Twenty-First Century. Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
DeLong-Bas, Natana.J. (2007), Wahhabi Islam: From Revival and Reform to Global Jihad. Oxford: Oxford University Press.
N C Asthana; Anjali Nirmal (2009), Urban terrorism: myths and realities, Jaipur: Pointer Publishers.
Calder, Norman (2006), Interpretation and Jurisprudence in Medieval Islam, New York: Routledge.
Rinaldo, Rachel (2013), Mobilizing Piety: Islam and Feminism in Indonesia. Oxford: Oxford University Press.
Gauvain, Richard (2012), Salafi Ritual Purity: In the Presence of God: New York: Routledge.
Geaves, Ron (2005), Aspects of Islam, London: Darton Longman & Todd.
Ahmed, Safdar (2013), Reform and modernity in Islam: the philosophical, cultural and political discourses among Muslim reformers. London: I.B. Tauris.
Khan, Sarfraz (2012), Muslim Reformist Political Thought: Revivalists, Modernists and Free Will. New York: Routledge.
Samad, Yunas, Sen, Kasturi (2007). Islam in the European Union: Transnationalism, Youth and the War on Terror. Oxford: Oxford University Press.