آسیب‌شناسی اخلاقی-سیاسی جامعه و راهکارهای دستیابی به جامعه‌ی مطلوب اسلامی بر اساس سوره احزاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان

2 دانشیار گروه قرآن پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران

3 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران

10.22081/psq.2021.69808

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناسایی آسیبهای اخلاقی-سیاسی و راهکارهای دستیابی به جامعه‌ی مطلوب اسلامی بر اساس سوره احزاب است. سوال اصلی این است که سوره‌ی احزاب چه تصویری از آسیب‌های اخلاقی-سیاسی، زمینههای آن‌ها و راههای دستیابی به جامعه‌ی مطلوب در اختیار ما قرار می‌دهد. این مقاله بر اساس روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافتهها حکایت از آن دارند که زمینه‌ی اصلی ظهور و بروز آسیبهای اخلاقی-سیاسی، «نفاق رفتاری» است که مرتبه‌ای جدی‌تر از نفاق پنهان و عقیدتی محسوب می‌شود. این امر به آسیبهای عمده‌ای از جمله شایعهپراکنی، عدم پیروی از رهبری جامعه‌ی اسلامی و جسارت به ایشان منجر می‌شود. خدای متعال در این سوره، جامعه‌ی مطلوب را جامعه‌ای: مستقل، باتقوا، ارزش‌مدار و دارای الگوی برتر معرفی میکند؛ و راهکارهایی مانند: استواری در گفتار، ولایتپذیری و وفای به عهد را به آحاد جامعه‌ی اسلامی پیشنهاد می‌نماید. متخلق‌شدن به این اوصاف اخلاقی، گام‌های نخست برای دورشدن از آسیبهای یادشده در شکل‌گیری جامعه‌ی مطلوب اسلامی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ethical-political pathology of Society and strategies to achieve a desirable Islamic society based on Surah Al-Ahzab

نویسندگان [English]

  • Batool Molashafiei 1
  • Abdul Karim Behjatpour 2
  • Muhammad Nasehi 3
1 Ph.D. Student of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Kashan, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Quranic Studies, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Kashan, Iran.
چکیده [English]

The main purpose of this study is to investigate and identify moral-political harms and strategies to achieve a desirable Islamic society based on Surah Al-Ahzab. The main question is what Surah Al-Ahzab gives us as an image about moral-political harms, their contexts, and the ways to achieve a desirable society. This article is based on the descriptive-analytical method. The findings indicate that the main background for the emergence of moral-political harms is "behavioral hypocrisy", which is a more serious level of hidden and ideological hypocrisy. This leads to major harms such as spreading rumors, not following the leadership of the Islamic community, and daring him. In this surah, the Almighty God introduces the desired society as independent, pious, valuable, and with a superior model; And suggests solutions such as steadfastness in speech, guardianship, and fulfillment of the covenant to the members of the Islamic society. Creating these moral qualities is the first step to avoid the mentioned harms in the formation of a desirable Islamic society

کلیدواژه‌ها [English]

  • Surah Al-Ahzab
  • moral-political harms
  • desirable society
  • hypocrisy
  • guardianship

عنوان مقاله [العربیة]

تشخیص الأضرار الأخلاقیة ـ السیاسیة وطرق تحقیق المجتمع الإسلامی المنشود طبقاً لسورة الأحزاب

چکیده [العربیة]

الهدف الرئیسی للبحث هو استعراض وتشخیص الأضرار الأخلاقیة ـ السیاسیة وطرق تحقیق المجتمع الإسلامی المنشود طبقاً لسورة الأحزاب. وأمّا السؤال الأساسی فی البحث فهو ما یلی: ما هی الصورة التی تقدّمها سورة الأحزاب عن الأضرار الأخلاقیة ـ السیاسیة وخلفیاتها وطرق تحقیق المجتمع الإسلامی المنشود. وقد أُنجز البحث طبقاً للمنهج الوصفی والتحلیلی، کما کشفت النتائج عن أنّ الخلفیة الأساسیة لنشوء الأضرار الأخلاقیة والسیاسیة هی "النفاق السلوکی" والذی یُعدّ مستوى أکثر خطورة من النفاق الخفیّ والعقدی. وهذا یجرّ إلى أضرار أساسیة کالإشاعة، وعدم اتّباع القیادة فی مجتمع الإسلامی وهتک حرمته. وأمّا المجتمع المنشود بحسب هذه السورة فهو المجتمع الذی یکون: مستقلّاً، ومتّقیاً، وقِیَمیاً، وذا أُسوة مُثلى؛ کما تقترح لأفراد المجتمع طرقاً لتحقیقه مثل: الوقار فی الکلام، والتولّی، والوفاء بالعهد. والتخلّق بهذه الخلقیات هی الخطى الأُولى لاجتناب الأضرار المذکورة العائقة لتحقیق المجتمع الإسلامی المنشود.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • سورة الأحزاب
  • الأضرار الأخلاقیة ـ السیاسیة
  • المجتمع المنشود
  • النفاق
  • التولّی