رهیافتی نو در شناخت حکمت سیاسی انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه سیاست، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

10.22081/psq.2022.73418

چکیده

تحقیق حاضر با روش تاریخی و منطقی، با قراردادن حکمت سیاسی انقلاب اسلامی در جایگاه حکمت عملی، آن را به‌لحاظ معرفتی از تزلزل و سیالیّت میان‌رشته‌ای به‌مثابه شاخه‌ای از فلسفه‌های مضاف به یک رشته‌ی اصلی حِکمی درجه اول ارتقاء می‌دهد. دستاورد مهم نظریه‌ی حاضر این است که نقش فلسفه‌ی سیاسی را در جمع میان «تحول و ثبات» و «اصالت و حداثت» و عاملیت الهی برجسته می‌کند تا با بارورسازی و اشراب جهان‌بینی توحیدی به دانش‌های عملی همانند کلام سیاسی، اخلاق سیاسی، فقه سیاسی و فقه حکومتی، انقلاب اسلامی را به سامان برساند. طرح نظریه‌ی فرآیندی انقلاب اسلامی در قالب مردم‌سالاری دینی در پنج مرحله‌ی «نهضت انقلابی»، «نظام‌سازی»، «دولت‌سازی»، «جامعه‌سازی» و «تمدن‌سازی»، از دستاوردهای انحصاری حکمت سیاسی انقلاب اسلامی است. بازگذاشتن رویکرد فلسفی دوراندیشانه به‌سوی افق‌های آینده‌نگارانه و تمدن‌سازی تا ظهور حضرت حجت (عج) در هیچ فلسفه‌ی سیاسی دیگری بیان نشده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A New Approach to the Study of the Political Wisdom of the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • MOHSEN MOHAJERNIA
Assistant professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
چکیده [English]

The present research adopts a historical and logic method to identify the political wisdom of the Islamic Revolution of Iran as a practical wisdom, and in epistemic terms, it elevates it from the precarious fluid position of an interdisciplinary study to a main first-rate branch of philosophy. The chief contribution of the present theory is that it highlights the role of political philosophy in reconciling the “transformation and stability” and “originality and emergence” as well as divine agency to organize the Islamic Revolution by fertilizing and saturating the monotheistic worldview with practical sciences such as political theology, political ethics, political jurisprudence, and governmental jurisprudence. An exclusive achievement of the political wisdom of the Islamic Revolution is the process theory of the Islamic Revolution in terms of religious democracy within five stages: “revolutionary movement,” “system making,” “government making,” “society making,” and “civilization making.” No other political philosophy leaves open the prudential philosophical approach to futuristic horizons and civilization making until the Reappearance of Imam al-Mahdi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political philosophy
  • Islamic Revolution
  • political wisdom
  • practical wisdom

عنوان مقاله [العربیة]

نهج جدید فی فهم الحکمة السیاسیة للثورة الإسلامیة

چکیده [العربیة]

الدراسة الراهنة بواسطة انتهاجها للمنهج التاریخی والمنطقی، وعن طریق وضع الحکمة السیاسیة للثورة الإسلامیة فی موضع الحکمة العملیة، ترتقی بالحکمة السیاسیة من الناحیة المعرفیة من عدم الاستقرار والسیولة بین التخصّصات کفرع من الفلسفات المضافة إلى اختصاصٍ أساسی حِکمی من الدرجة الأُولى. إنّ الإنجاز المهم للنظریة الحالیة هو أنّها تسلّط الضوء على دور الفلسفة السیاسیة فی التألیف بین "التحوّل والاستقرار" و "الأصالة والحداثة" والفاعلیة الإلهیة، من أجل إثراء الرؤیة التکوینیة التوحیدیة ومزجها بالمعارف العملیة من قبیل الکلام السیاسی والأخلاق السیاسیة والفقه السیاسی وفقه الحکومة، حیث سیؤدّی إلى إنجاح الثورة الإسلامیة. یُعدّ تصمیم النظریة العملیة للثورة الإسلامیة على هیئة دیمقراطیة دینیة ضمن خمس مراحل "الحرکة الثوریة" و "بناء النظام" و "بناء الدولة" و "بناء المجتمع" و "بناء الحضارة" أحد الإنجازات الحصریة فی الحکمة السیاسیة للثورة الإسلامیة. لم تتعرّض أیّة فلسفة سیاسیة أُخرى لانفتاح المقاربة الفلسفیة المتمعّنة على الآفاق المستقبلیة وبناء الحضارة إلى ظهور الحجّة المهدی7.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفلسفة السیاسیة
  • الثورة الإسلامیة
  • الحکمة السیاسیة
  • الحکمة العملیة