امام خمینی(ره) و جنبشهای اسلامی معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سید عبدالقیوم سجادی

چکیده

گفته شد اندیشه سیاسى حضرت امام(ره) که تشکیل حکومت اسلامى در ایران
متبلور عینى آن است، به دلیل خصلت دینى و ماهیت مکتبى خود، از پیوند عمیق و
ناگسستنى با نهضت اسلامى در جهان برخوردار بوده است. به طور کلّى آثار و
دستاوردهاى نهضت دینى و پیروزمندانه حضرت امام در ارتباط با جنبشهاى اسلامى و
نهضت جهانى اسلام را در دو بخش نظرى و عملى مى‏توان تحلیل و ارزیابى کرد.
خصلت جهانى بودن انقلاب اسلامى ایران و اصولى چون؛ دعوت ؛ صدور انقلاب،
جبهه مستضعفین، ظلم زدایى و استکبار ستیزى و تاکید بر امت اسلامى و وحدت جهانى
اسلام، مهمترین محورهایى است که مى‏توان رابطه تاثیر انقلاب اسلامى ایران بر نهضت
اسلامى و جنبشهاى اسلامى را ذیل آن طرح و وارسى نمود. از سوى دیگر، مجموعه
آثار و دستاوردهاى جهانى انقلاب اسلامى و نقش امام خمینى(ره) نسبت به نهضتهاى
اسلامى را در دو بعد کمى و کیفى مى‏توان مورد بحث و بررسى قرار داد. از فرداى
پیروزى انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمینى(ره) و تحت تاثیر آن، جهان اسلام متحول
شد. یکى از تجلیات این تحول را باید در تغییر کمى و کیفى جنبشهاى اسلامى و رهایى
بخش جست و جو کرد. از نظر کمى، شمار جنبشهاى اسلامى افزایش یافت و از خاور
دور تا کرانه‏هاى اقیانوس اطلس و مغرب اسلامى را در برگرفت که در این خصوص،
جنبشهاى رهایى بخش در کشمیر، افغانستان، تونس، الجزایر، آسیاى میانه و کشورهاى
حوزه خلیج فارس را مى‏توان نام برد. تغییرات کیفى محسوس‏تر بود؛ حرکتهاى ملى،
مارکسیستى و التقاطى رنگ باخته و تحرکات اسلامى نضج گرفت. افغانستان، نمونه
جایگزینى قیام اسلامى به جاى حرکات مارکسیستى است و لبنان و فلسطین نمود
جانشینى اسلام انقلابى به جاى حرکات قومى و التقاطى است. (35) نمونه روشن تغییر
کیفى نهضتهاى اسلامى را در اظهار نظر یکى از پیشگامان نهضتهاى اسلامى چنین
مى‏خوانیم:
«در نتیجه تاثیر انقلاب اسلامى تحت رهبرى امام خمینى، مسلمانان سراسر
جهان به یک زبان و افکار تازه سیاسى براى محاوره دست یافتند. این زبان و افکار
سیاسى جدید، به کالبد فرهنگ سیاسى اسلام جان تازه‏اى بخشید و مسلمانان را در
سراسر جهان وارد معادلات سیاسى کرد

عنوان مقاله [English]

.

نویسنده [English]

  • Abdul Qayyum Sajjadi