رویکرد تمدنی به آزادی سیاسی در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

10.22081/psq.2020.68390

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی رویکرد تمدنی قرآن به آزادی سیاسی با روش استنباطی-تفسیری است؛ لذا تلاش کرده‌ایم تا ظرفیت‌های آزادی سیاسی را برای ظهور تمدن نوین اسلامی بررسی کنیم. در این راستا، آزادی سیاسی و عناصر سازنده‌ی تمدن در قرآن کریم و عناصر تمدن‌ساز آزادی در این کتاب آسمانی را مورد بحث قرار داده‌ایم. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند با توجه به ادبیات و منطق قرآن کریم، عوامل عمده‌ی تمدن‌ساز در آزادی سیاسی را می‌توان در سه عنصر: "فرد آزاد و مختار"، "جامعه‌ی آزادی‌خواه" و "دولتِ بسترساز و تضمین‌گر آزادی" پی‌جویی کرد، حضور این سه عنصر در کنار یک‌دیگر و در فرایندی تعاملی- تکاملی، بستری مناسب برای آزاداندیشی، تولید دانش و برداشتن گام‌های آغازین جهت شکل‌گیری تمدن اسلامی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Civilization Approach to Political Freedom in the Holy Quran

نویسنده [English]

  • seyed Kazem Seyed Bagheri
Associate Professor, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to examine the civilized approach of the Qur'an to political freedom through an inferential-interpretive method. In this regard, we have discussed the political freedom and the constituent elements of civilization in the Holy Quran and the civilizing elements of freedom in this scripture. The results show that, according to the literature and logic of the Holy Quran, the major elements of civilization in political freedom can be traced to three elements: "free and independent", "freedom-seeking society", and "state-guaranteed and freedom-guaranteed state". The element, together, in an interactive-evolutionary process, will be an appropriate context for open-mindedness, knowledge production, and taking the first steps to shape Islamic civilization.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Holy Quran
  • Civilization
  • Political Freedom
  • Islamic State
  • Freedom Seeking
  • Modern Islamic Civilization
  • Free Society

عنوان مقاله [العربیة]

المنحى الحضاری فی القرآن الکریم بالنسبة للحرّیة السیاسیة

چکیده [العربیة]

یهدف البحث الراهن إلى دراسة المنحى الحضاری فی القرآن الکریم بالنسبة للحرّیة السیاسیة وذلک بالمنهج الاستنباطی والتفسیری. ولذلک فقد قمنا بدراسة قدرات الحرّیة السیاسیة لنشوء الحضارة الإسلامیة الجدیدة. وفی سبیل إنجاز ذلک قمنا بالبحث فی الحرّیة السیاسیة ومکوّنات الحضارة فی القرآن الکریم وأیضاً مکوّنات الحرّیة الصانعة للحضارة فی هذا الکتاب السماوی. کشفت النتائج بالنظر إلى أدبیات القرآن ومنطقه عن أنّ الأسباب الأساسیة الصانعة للحضارة فی الحرّیة السیاسیة یمکن استکشافها ضمن ثلاثة عناصر وهی: "الشخص الحرّ والمختار" و "المجتمع الطالب للحرّیة" و "الدولة الممهّدة والضامنة للحرّیة". کما أنّ تواجد هذه العناصر الثلاث معاً وضمن عملیّة تفاعلیة وتکاملیة، یکون أرضیة مناسبة للحرّیة الفکریة وإنتاج العلم والتقدّم بخطوات أوّلیة فی سبیل تحقیق الحضارة الإسلامیة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • القرآن الکریم
  • الحضارة
  • الحرّیة السیاسیة
  • الدولة الإسلامیة
  • طلب الحرّیة
  • الحضارة الإسلامیة الجدیدة
  • المجتمع الحرّ