نارسایى قرائت اخلاقى «رالز» از لیبرالیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

حجة‌الاسلام واعظى استاد میهمان در دانشگاه کمبریج

چکیده

دستاورد فکرى برجسته‌ترین فیلسوف سیاسى غرب در قرن بیستم، جان رالز(1921 ـ 2002) طى بیش از چهار دهه تلاش علمى در حوزه فلسفه سیاسى ارایه قرائتى از لیبرالیسم است که در عین وجوه اشتراک فراوان با سنت لیبرالیسم، مشتمل بر رویکرد بدیع و تازه‌اى در تقریر و توجیه جان مایه‌هاى اصلى این مکتب سیاسى ـ فلسفى مى‌باشد.
تلاش فکرى رالز به دو دوره تقسیم مى‌شود و محصول این دو دوره، ارایه دو قرائت متفاوت از لیبرالیسم است: مرحله نخست اندیشه سیاسى وى که در کتاب مشهور وى یعنى نظریه عدالت متبلور مى‌شود، رویکردى فلسفى ـ اخلاقى به عدالت اجتماعى را به تصویر مى‌کشد و محصول آن قرائتى از لیبرالیسم است که بر دکترین اخلاقى و فلسفى خاصى تکیه زده است.رالز در دوره دوم تفکر سیاسى خویش با طرح نظریه «عدالت سیاسى» و «لیبرالیسم سیاسى» بر آن است که مى‌توان قرائتى از لیبرالیسم و عدالت اجتماعى ارایه داد که برخلاف کتاب نظریه عدالت بر هیچ نظریه و دکترین جامع اخلاقى و فلسفى خاصى مبتنى نباشد.مقاله حاضر به قرائت اخلاقى رالز از لیبرالیسم مى‌پردازد و لیبرالیسم سیاسى که محصول دوران متأخر اندیشه ایشان است، از میدان بررسى و تحلیل انتقادى ما خارج است. 

عنوان مقاله [English]

The inadequacy of Rawls' moral interpretation of "liberalism"

نویسنده [English]

  • Ahmad Va'ezie
Quest professor at Cambridge University
چکیده [English]

The intellectual achievement of the most prominent Western philosopher during four decades of scientific endeavor, John Rawls (1921-2002), is an interpretation of liberalism, which, despite its commonalities with the liberal tradition, comprises a new approach to interpretation and explanation of the basics of this political and philosophical school. Rawls' intellectual endeavor includes two stages the output of which is two different interpretations of liberalism. The first stage of his political thought, expressed in his famous book devoted to the theory of justice, shows his philosophical and moral approach to social justice and its output is an interpretation of liberalism founded on a particular moral and philosophical doctrine. In the second stage of his political thought, Rawls, proposing the theory of "political justice" and "political liberalism", claims that it is possible to propose an interpretation of liberalism and social justice that, despite the content of the book Theory of Justice, in not based on any particular moral and philosophical doctrine. The present paper deals with Rawls moral
interpretation of liberalism, excluding political liberalism that is the output of his second intellectual stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • liberalism
  • Rawls
  • Justice
  • Political thought
  • and moral interpretation