تقلیل عدالت به امنیت در اندیشه ایرانشهرى

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوى دکترى علوم سیاسى دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

عمدتآ گفته مى‌شود که اندیشه سیاسى شیعه بر محور عدالت و اندیشه سیاسى اهل سنت بر محور امنیت متمرکز است. اما بررسى و کاوش در متون سیاسى اهل سنت، این نکته را آشکار مى‌کند که عدالت دغدغه خاطر اندیشوران اهل سنت هم بوده است.
مقاله حاضر مى‌کوشد دلالت مفهوم عدالت و امنیت را در این اندیشه، تحلیل محتوایى کند و آن را برجسته سازد. یافته‌ها حاکى از آن است که در اندیشه ایرانشهرى نیز عدالت داراى اهمیت است، اما منظور از این عدالت در واقع همان امنیت حاکم و حکومت است؛ به عبارت روشن، وقتى گفته مى‌شود حاکم باید عادل و رعیت باید مامون باشد، بدین معنا است که حاکم باید مامون و رعیت باید عادل باشد و عدالت رعیت هم به معناى مطاوعت و اطاعت امر سلطان در اوامر و نواهى اوست. و در نتیجه واضح است که این عدالت هم مربوط به دوران استقرار و تثبیت قدرت است و حاکم در فرایند رسیدن به قدرت نیازى به عدالت ندارد؛ زیرا اساسآ مفهوم عدالت و استیلا به یک جا ختم نمى‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reducing justice to security in the ancient Iranian thought

نویسنده [English]

  • Morteza Bahrani
Political Science Department Tarbiat Modarres University
چکیده [English]

It is widely held that Shiite political thought is based on justice and Sunnite political thought on security. However, a careful investigation of Sunnite political texts reveals that justice was a concern for the Sunnite scholars, too. The present paper is to do a content analysis of the signification of the concept of justice and security in Sunnite thought. The results show that in the ancient Iranian thought, too, justice is important, but here justice is equal to the security of governor and government; in other words, when it is said that governor should be just and the vassals should be secure, it means that the governor should be secure and the vassals should be just. In fact, by vassals’ justice it is meant that they should obey sultan. As result, it is clear that this justice applies to the time of the stability of power and governor has no need to justice in order to attain power because the concept of justice and domination do not converge on one point.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sunnite political thought
  • ancient Iranian political thought
  • Justice
  • security
  • governor
  • vassals