مبانى انسان‌شناختى سیره سیاسى نبوى

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمى گروه فلسفه سیاسى پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسى

چکیده

در تفکر دینى و فلسفى اسلام بین «هست و نیست»ها و «باید و نباید»ها رابطه مستقیم وجود دارد. هر آنچه وجود دارد، «خیر» است و هر آنچه خیر شد، «بایسته»اى را در پى دارد و هر آنچه وجود ندارد، «خیریّتى» نداشته و «بایسته‌اى» بر آن مترتّب نمى‌شود. بنابراین شکى نیست که ماهیّت هر نوع رفتار سیاسى ـ اجتماعى پیامبر 9 ناشى از نوع نگرشى است که پیامبر 9 از انسان و ماهیت و هستى او دارد. این مقاله در بیان مبانى نظرى انسان شناسانه سیره سیاسى پیامبر 9 مى‌باشد تا نشان دهد سیره سیاسى پیامبر 9 به ملاحظه ماهیت و سرشت انسان، به دنبال احیاى کرامت ذاتى انسان است و به ملاحظه جایگاه وجودى او که از سوى خداوند به عنوان جانشین خدا در زمین تعیین شده، به دنبال رساندن انسان به کرامت ارزشى و ویژه‌اى است که خداوند به چنین انسانى افاضه کرده است. سیره سیاسى پیامبر از یک نگرش «ماهیت شناسانه» از انسان که معرّف دو بُعدى بودن انسان است و نگرش «وجود شناسانه» که معرّف جایگاه وجودى انسان نزد خداوند و در عالم هستى است، برخوردار بوده و در تلاش است انسان را با چنین ماهیتى به جایگاه عبودیت خدا و خلیفة‌اللهى برساند. نکته شایان ذکر این‌که نوع نگرش انسان‌شناسانه پیامبر 9 موجب آن است که سیره سیاسى و حکومتى وى ناظر به دگرگونى دایمى و تحول انسان از نقص به کمال تا حدّ خلیفة‌اللهى باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The anthropological foundations of the Prophet’s political and governmental conducts

نویسنده [English]

  • Morteza Yousefi-Rad
Academy of Islamic Culture and Sciences Center for Political Sciences and Thought
چکیده [English]

There is no doubt that the nature of the socio-political conducts of the Prophet arises from the attitude he has towards man, his nature and his existence. The paper is to explain the theoretical anthropological foundations of the Prophet’s political and governmental conducts to show that his political and governmental conducts are intended to revive man’s innate dignity and to bestow on him his real virtues endowed by Allah. Thus, the question the can be posed is what anthropological foundations the political and governmental conducts of the Prophet have. The political conducts of the Prophet enjoys an essentialist approach to man which represents the bi-dimensionality of man and an existentialist approach which is representative of man’s existential status. Thus, the Prophet tries to help man attain to the highest position of man, that of being the representative of Allah on the earth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good
  • Human Nature
  • innate dignity
  • foundations of anthropology
  • the Prophet