علل مهار گریختگی قدرت سیاسی و سازوکارهای کنترل آن از دیدگاه امام عل(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران

10.22081/psq.2019.67423

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی علل بروز مهار گریختگی و ارائه‌ی سازوکارهای لازم جهت برون‌رفت از آن از منظر امام علی(ع) است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، با استناد به آثار برجای ‌مانده از امام علی(ع)، علل مهار گریختگی قدرت سیاسی را می‌توان در خود‌بزرگ‌بینی و فراموشی قدرت و عظمت خداوند، تصور بقای قدرت و غفلت از زوال آن، احاطه‌شدن حاکم توسط مشاوران چاپلوس وغیره دانست. سازوکارهای کنترل قدرت سیاسی از نظر ایشان به دو بخش داخلی و خارجی قابل دسته‌بندی است. تقوی و پرهیزکاری، خداباوری و ایمان به روز قیامت ازجمله‌ی عوامل داخلی؛ و وجود فضای آزاد سخن‌گفتن با حاکم و نقد او، وجود فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه، ارائه‌ی برنامه و اهداف ماموریت به کارگزاران، قرار دادن عیون و ناظران بر رفتار آن‌ها، تذکر و یادآوری نقاط ضعف به آنان و برخورد جدی با کارگزاران متخلف، از موارد سازوکار بیرونی کنترل قدرت سیاسی در آرای سیاسی امام علی(ع) است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The reasons for not adhering to political power and its control mechanisms From Imam Ali's point of view

نویسنده [English]

  • Seyed Hussain Fallahzadeh
Associate Professor, Department of History, Bair al-Olum University, Qom, Iran. (Correspondinf Author)
چکیده [English]

The purpose of the present study is to investigate the reasons for not adhering to political power and provide the necessary mechanisms to overcome it from Imam Ali's perspective. The research method was descriptive-analytical and the results showed that, based on the relics of Imam Ali (A.S.), the causes of the reasons for not adhering to political power can be attributed to self-esteem and forgetfulness of God's greatness and power, the notion of survival of power and neglect of its decline, and being surrounded of the ruler by sycophantic consultants and so on. In his view, the mechanisms of political power control can be categorized into both internal and external. Worship and piety, theism and faith in the Day of Judgment are among the internal factors; and the free space to speak to the ruler and to criticize him, to impose Enjoining good and forbidding wrong in community, to present the agenda and goals of the mission to the agents, to put overseers and monitors on their behaviors, to admonish and remind them of their weaknesses and dealing with offenders seriously, are of external mechanisms of controlling political power in Imam Ali's political opinions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (A.S.) Political Perspective
  • Failure to Control
  • Political Power
  • Islamic Agents

عنوان مقاله [العربیة]

أسباب جموح السلطة السیاسیة وآلیات احتوائها من وجهة نظر الإمام علی(ع)

چکیده [العربیة]

یهدف البحث الراهن إلى دراسة أسباب الجموح فی السلطة السیاسیة وتقدیم آلیات للتخلّص منه من منظور الإمام علی(ع). منهج البحث هو المنهج الوصفی والتحلیلی، وقد کشفت النتائج من خلال ما تبقّى من آثار للإمام علی(ع) عن أنّه من الممکن اعتبار أسباب الجموح فی السلطة السیاسیة فی کلّ من التکبّر والغفلة عن عظمة الله وقدرته، وتوهّم دوام السلطة وتناسی زوالها، وإحاطة المستشارین المتملّقین بالحاکم وغیر ذلک. من وجهة نظر الإمام یمکننا تصنیف آلیات احتواء السلطة السیاسیة إلى قسمین: داخلی وخارجی. فالتقوى والورع والإیمان بالله والیوم الآخر هی من جملة العوامل الداخلیة، کما أنّ توفّر الحرّیة فی التحدّث مع الحاکم ونقده، وفاعلیة فریضتا الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر فی المجتمع، وتقدیم الخطط والسیاسات وأهداف المهامّ والواجبات للولاة، ووضع العیون والمراقبین على تصرّفاتهم وأعمالهم، وتنبیههم وتذکیرهم بنقاط ضعفهم والأخذ بجدّ على أیدی المنتهکین، کلّ ذلک من الآلیات الخارجیة لاحتواء السلطة السیاسیة وضبطها فی رأی الإمام علی(ع).

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • آراء الإمام علی(ع) السیاسیة
  • الجموح
  • السلطة السیاسیة
  • الولاة الإسلامیین

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار