عقلانیت دینى و سکولار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسى ارشد جامعه‌شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)

چکیده

هدف این مقاله تحلیل و بررسى عقلانیت دینى و سکولار در اندیشه متفکران اسلام است. به منظور دست‌یابى به این هدف ابتدا به مفهوم و کالبد شکافى عقلانیت و سپس به ویژگى‌هاى عقلانیت دینى و سکولار پرداخته شده است. پس از بررسى الگوهاى عقلانیت سکولار به تحلیل و بررسى عقلانیت مطرح در اندیشه متفکران مسلمان مى‌پردازیم که به دو سرمشق تجزیه شده است. الگوى نخست، عقلانیت فلسفى است که با عقلانیت دینى پیوند دارد و الگوى دوم عقلانیت سکولار است. این نوع از عقلانیت به چهار صورت در اندیشه متفکران مسلمان تجلى یافته است که عبارتنداز: 1. الگوى انطباقى 2. الگوى تطبیقى 3. الگوى تمایزى 4. الگوى هرمنوتیکى یا عقلانیت دینى انتقادى.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Secular and religious rationality

نویسنده [English]

  • Aman-ol-Allah Fasihi
MA in Sociology Imam Khomeini Research and Educational Institute
چکیده [English]

The purpose of the present paper is to study the secular and religious rationality from the viewpoints of Islamic thinkers. To attain this goal I will first deconstruct the concept of “rationality” and then concentrate on secular and religious rationality. After studying the secular rationality models, I will explain rationality as proposed in the thoughts of Islamic thinkers which can be classified into two models. The first model is philosophical rationality that is related to religious rationality. And the second model is the secular rationality. This type of rationality has emerged in four forms in thoughts of Islamic thinkers which are the adaptive model, the comparative model, the distinctive model, and hermeneutic or critical religious rationality model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religion
  • secularism
  • Islamic thinkers
  • religious rationality
  • secular rationality