عدالت در دولت نبوى

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسى ارشد علوم سیاسى

چکیده

پیدایش دغدغه زندگى عادلانه، همزاد زندگى اجتماعى بشر است و به همین دلیل مهم‌ترین مسئله او هنگام اندیشه ورزى درخصوص مسائل اجتماعى بوده است. از این رو در دستگاه‌هاى فکرى که شکل مى‌یافتند، عدالت اجتماعى جایگاه ویژه‌اى داشته است. با این حال على رغم اشتراک منظومه‌هاى مختلف فکرى در پرداختن به مسئله عدالت، هر کدام از آنها تعریف خاصى از آن را مطرح ساخته‌اند.این تفاوت‌ها به اختلاف جهان‌بینى‌ها باز مى‌گردد. عدالت اجتماعى به تعداد حوزه‌هاى اجتماعى قابل تفکیک است. بنابراین تحت مقوله کلى عدالت اجتماعى، عدالت اقتصادى، عدالت سیاسى و عدالت حقوقى از یکدیگر قابل تفکیک هستند. این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش‌ها است که کدام یک از حوزه‌هاى عدالت اجتماعى، در سیره نبوى، مهم‌تر و به عبارتى زیر بنایى‌تر از دیگر حوزه‌هاست؟ تعریف هر کدام از این گونه‌ها چیست و چگونه و با چه وسیله‌اى مى‌توان بدان دست یافت؟ وظیفه حاکمیت در قبال اجراى این عدالت چیست؟ پیامبر اسلام 9 بنیان‌هاى حکومت دینى در مدینه را بر ایجاد قسط و برپایى عدالت گذاردند. که پیش از آن در شبه جزیره سابقه نداشت. پیامبر اسلام بر مبناى جهان بینى توحیدى خود با تشکیل حکومتى براساس آموزه‌هاى اسلامى، با هر گونه بى عدالتى در حوزه‌هاى مختلف اجتماعى به مقابله برخاستند. در این پژوهش مجموعه بیانات و اقدامات حضرت در این خصوص به صورت مستند ذکر و تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Justice in the Prophet’s state

نویسنده [English]

  • Rouhollah Dehghani
M.A. in Political Science
چکیده [English]

Concern for justice is an integral part of man’s social life and, as a result, his most important problem when thinking over social issues. Thus, in the thought schools which emerged, social justice had a privileged status. Despite of their common concern for justice, these various schools of thought have different interpretations of this concept, which goes back to their different worldviews. One can differentiate different types of social justice according to different domains of society. Thus, we have economical, political, and legal justice. The paper is to answer the following questions: Which of these domains of social justice is more basic? How can these different types be defined? How can they be realized? What is the obligation of government towards the realization of justice? The Prophet based the religious government in Media on equality and justice, which was new in the ArabicPeninsula. He rose against all types of inequality in different social domains on basis of his monotheistic worldview and establishment of government on Islamic teachings. The paper analyzes all the measures taken by the Prophet in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social justice
  • economical justice
  • political justice
  • legal justice
  • religious justice
  • Medina al-Nabi