انسان‌شناسی در فلسفة سیاسی متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته حوزه علمیه و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

معرفت نفس، گام آغازین برای رسیدن به شناختی دقیق از اجتماع و در نهایت، خداوند است. از آن جا که حکمت متعالیه، منظومه‌ای دقیق و سامانة فکری سنجیده‌ای می‌باشد، طبعاً نوع نگرش صدرا به انسان و ویژگی‌های آن، متأثر از زیرساخت‌­های فلسفی وی است.
در این نوشتار که به انسان‌شناسی در فلسفة سیاسی متعالیه می‌پردازد، سعی شده تا ضمن تبیین مفاهیم، به این دغدغة اساسی پاسخ داده شود که براساس مبانی نظری انسان شناسی در فلسفة سیاسی متعالیه، انسان دارای چه ویژگی‌هایی از منظر صدرالمتألهین می‌باشد. در پاسخ، به این امر پرداخته شده که براساس مبانی نظری انسان‌شناسی حکمت متعالیه، همانند شناخت، اصالت وجود، تشکیکی بودن آن و پویایی همارة هستی، انسان دارای ویژگی‌هایی همانند مدنی الطبع بودن، جویندگی و پویندگی کمال، خردورزی، اختیار، نیازمندی به قانون و در کشاکش قدرت و فضیلت است.
براساس این بررسی، انسان هر اندازه عالم‌تر گردد و از شناخت بیشتری برخوردار شود، سعة وجودی بیشتری خواهد یافت و زمینة تشبّه به ذات واجب در او فراهم و هویدا شده و متخلّق به اخلاق الله می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Anthropology in Transcendental Political Philosophy

نویسنده [English]

  • Seyed Kazem Seyed-Baqeri
Academy of Islamic Thought and Culture
چکیده [English]

Knowing the self is the first step to know society and even Allah. Since Transcendental Philosophy is a precise and thoughtful system of thinking, Mulla Sadra’s viewpoint towards man and his/her characteristics is also shaped by his philosophical foundations. In this paper, which deals with anthropology in the Transcendental Political Philosophy, after elaborating on some basic concepts, I try to answer the question that what characteristics man has according to Mulla Sadra’s Transcendental Political Philosophy. In answer, it is believed that, on the basis of the theoretical foundation of anthropology in Transcendental Philosophy such as Originality of Existence, its being skeptical, and the existence being changing, man has a civil nature and free will, is acquisitive, rational, in need of law and always in conflict between power and virtues. According to this study, the more man is knowledgeable, the more capacity he will have; thus, the ground will be prepared for him to adopt divine features and moralities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anthropology
  • Transcendental Political Philosophy
  • Originality of Existence
  • dynamism
  • rationalism
  • Free Will
  • Law
  • Power
  • virtues