رابطه شریعت و سیاست از دیدگاه حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

از دیرباز، رابطة شریعت و سیاست، دغدغة فیلسوفان و دین پژوهان بوده است. صدرالمتألهین نیز علی‌رغم تصور صوفی مسلکان و دنیا گرایان - که قائل به جدایی دنیا از آخرت هستند، به خوبی توانسته بین اینها پیوند ایجاد کند و بر این اساس، رابطة شریعت و سیاست را ناگسستنی بداند. صدرا در خصوص نسبت بین شریعت و سیاست، فرضیه‌های «عینیت ـ وحدت»، «عینیت ـ تعامل» و «غایی ـ ابزاری» را در اذهان، تقویت و با اصول و مبانی محکمی، این رابطه را تثبیت کرد.
در راستای تبیین موضوع، پرسش‌های زیر مطرح شده است: 1. آیا سیاست و شریعت، وحدت دارند؟ 2. آیا بین سیاست و شریعت، «عینیت ـ تعامل» برقرار است؟ 3. آیا سیاست، در خدمت شریعت است، و شریعت، بسان روح، غایت و مولای سیاست است؟
حکمت متعالیه با توجه به مبانی و اصول خود به هر سه پرسش، پاسخ‌هایی داده است. از تحلیل مبانی نظری رابطة شریعت و سیاست ـ که عبارتند از: خیریّت وجود، جایگاه انسان در هستی (خلافت الهی)، جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء بودن نفس انسان، حرکت جوهری نفس و اختیار انسان، مدنی بودن انسان و لزوم بعثت انبیا• و رابطة دنیا و آخرت، می‌توان هر سه رهیافت را به دست آورد. این نوشتار، متکفل بررسی این موضوع است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between Sharia and politics from the perspective of transcendental philosophy

نویسنده [English]

  • Mohammad Qasem Elyasi
Al-Mostafa International University
چکیده [English]

The relationship between Sharia and politics has always been the concern of philosophers and religion researchers. Mulla Sadra, too, despite the assumption of Sufis and secularists who believe in the separation of the world and the hereafter, could soundly join them. In this way, he believes Sharia and politics are inseparable. Concerning the relationship between Sharia and politics, he substantially verifies such hypotheses as “objectivity-unity”, “objectivity-interaction”, and “teleological-instrumental.” To explain the subject the following questions are posed: Is there a unity between politics and Sharia? Is there an “objectivity-interaction” relationship between politics and Sharia? Is politics in the service of Sharia? Transcendental philosophy has answers to all the questions on the basis of its principles. The theoretical foundations of the relationship between Sharia and politics can help answer the questions. These foundations are as follows: the good of the existence, man’s position in the world, man’s soul being physical in existence and spiritual in survival, the essential motion of the soul, man’s free will, man’s civility, the necessity of sending prophets, and the relationship between the world and hereafter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sharia
  • Politics
  • Transcendental Philosophy