بررسی فقهی- حقوقی تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

2 کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

بند نهم از اصل یکصد و دهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم سخن می‌گوید که از آن به کلمه تنفیذ تعبیر می‌شود. انجام وظیفه رئیس‌جمهور نه فقط منوط به طی‌کردن مراحل مختلف (ثبت نام و تأیید صلاحیت و کسب اکثریت آرا) است، بلکه طبق قانون اساسی به امضای ولی‌فقیه منوط می‌باشد. حال سؤال مهم و اساسی این است، که مفهوم فقهی و حقوقی امضای حکم ریاست جمهوری چیست. آیا این امر یک امضای صوری و تشریفاتی یا تنفیذی وشرعی است؟ آیا این امر از وظایف رهبری است که باید امضا کند یا از اختیارات وی می‌باشد که در صورت مصلحت می‌تواند از امضا خودداری کند؟ پژوهش حاضر با رد نظریه تشریفاتی و وظیفه‌بودن امضا بر تنفیذی و اختیاری‌بودن امضا تأکید دارد و با بررسی پیشینه تنفیذ و با تکیه بر فقه سیاسی و حقوق اساسی و مشروح مذاکرات خبرگان قانون اساسی و اقوال فقها و حقوقدانان تنفیذی و اختیاری‌بودن امضا را اثبات می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential and Legal Investigation of Execution of Presidency decree in the Islamic Republic of Iran’s Constitution

نویسندگان [English]

  • Qolamreza Behruzi Lak 1
  • Abbas Soleimani 2
1 Associate professor of Baqir al- Olum University
2 M.A in jurisprudence and principles of Islamic law
چکیده [English]

The 9th element of the principle 110 of the constitution in regard with the responsibilities and authorities of the leader discusses about the signing of Presidency decree following people’s election being interpreted as execution. This decree is not only reliant on passing diverse processes – registration and proving qualification and achieving the majority of votes- but also it is dependent on the signature of guardianship of the jurist according to the constitution.
Now the main question is in regard with the jurisprudential and legal concept of Presidency decree signature.Whether this is deemed to be a superficial and ceremonial signature or some thing executive and legitimate?Whether it is one of the responsibilities of leader who should sign it or it is one of his authorities to avoid signing it in case of qualification?
Declining the ceremonialism theory and mandatory signature through considering the backgroundof execution and relying on the political jurisprudence, constitution, and the details of khebregan’s negotiations of constitution as well as the sayings of jurisprudents and lawyers, the present research proves that it is an executive and discretionary signature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • guardianship of the jurist
  • Islamic Republic of Iran
  • Presidency
  • execution decree