امکان‏سنجی حل و فصل اختلاف‏ها در فاجعه منا: راهکار حقوقی یا توافق دیپلماتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

وقوع فاجعه منا در دوم مهر 1394 در مراسم رمی جمرات که به جان باختن 464 نفر از حجاج ایرانی انجامید، مسائل حقوقی متعددی را از نظر حقوق بین‌الملل، مسئولیت مدنی، تعارض قوانین و دادگاه‌ها و نیز حقوق جزای بین‌الملل مطرح کرده و دخالت مسائل سیاسی در مسائل حقوقی، امکان حل و فصل منطقی آن را کم‏رنگ ساخته است. رجوع به دادگاه‌های داخلی ایران یا عربستان سعودی و یا رجوع به محاکم بین‌المللی، راهکارهای پیشنهادی است که البته مصونیت دولت‌ها مانعی برای رجوع به محاکم داخلی ایران و اصل حاکمیت دولت‌ها مانعی برای مراجعه به محاکم بین‌المللی به شمار می‏آید. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با مطالعه سوابق حل و فصل اختلاف‏های بین‌المللی مشابه، به این نتیجه می‌رسد که هرچند از حیث حقوقی امکان رجوع به محاکم داخلی عربستان سعودی بر مبنای اصل صلاحیت سرزمینی قوانین کیفری و اعمال قانون محل ورود زیان و خسارت در قواعد حل تعارض قوانین ناظر به مسئولیت مدنی وجود دارد، لیکن پس از بهبود نسبی روابط سیاسی، انعقاد موافقت‏نامه مقطوع با هدف جبران خسارت‏های زیان‏دیدگان و افزایش حصول نتیجه، راهکار کاراتری تلقی می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Feasibility of Dispute Settlement in the Disaster of Mina: A Legal Strategy, Or a Diplomatic Agreement

نویسندگان [English]

  • Azam Amini
  • Mohammad Abedi
Assistant professor of the law department, Ferdowsi University, Mashhad
چکیده [English]

The disaster in Mina during the ritual of “stoning of the devil” (Ramy-e Jmaraat) in September, 24th, 2015, led to the death of 464 people of Iranian pilgrims. This event raised numerous legal issues falling in the domain of the international law, civil liability, conflict between the laws and courts and also the international criminal law; meanwhile, the involvement of the political issues has decreased the possibility of resolving the conflict in a logical way. Appealing to the Iranian or Saudi Arabia courts or to the international resources is the recommended strategy; however, the impunity of governments obstacles the course for an appeal to national courts of Iran; on the other hand, the principle of the rule of governments obstacles the course of referring to the international courts. Through a descriptive and analytical method, this article studies the previous similar international cases and it concludes that based on the principle of the territorial eligibility in the criminal law and the law of the location of occurrence of the damage included in the regulations concerning the civil liability, it is possible to refer to the national courts of the Saudi Arabia; however after the relative improvement of the political relations, a more efficient solution is to achieve a conclusive agreement for the recompense of the damages of the victims and accomplishment of a convincing agreement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the disaster of Mina
  • legal solutions
  • civil liability
  • Saudi Arabia
  • Iran