زمینه‌ها و بایسته‌های تحقق تمدن نوین اسلامی از منظر تمدن‌گرایان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه شاهد

2 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد

چکیده

برای بیان علت‏های ضعف و بایسته‌های رشد و شکوفایی جامعه، جریان‏های فکری متعددی در جهان اسلام شکل‌ گرفته است. دراین‏میان، «تمدن‌گرایان» در تحلیل علل عقب‏ماندگی و بیان زمینه‌ها و بایسته‌های حل این مشکلات، نگاهی تمدنی داشته، بازسازی «تمدن اسلامی» یا ایجاد «تمدن نوین اسلامی» را به‏عنوان چشم‌انداز مطلوب جهان اسلام ترسیم کرده‌اند. این مقاله بر اساس روش تحلیل اسنادی و با بهره‌گیری از ابزار فیش‌برداری از منابع، به دنبال شناخت زمینه‌های شکل‌گیری این جریان فکری و بیان بایسته‌های تحقق تمدن نوین اسلامی از منظر تمدن‌گرایان است. با توجه به یافته‌ها می‌توان گفت از منظر متفکران تمدن‌گرا، در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی باید به دو دسته مؤلفه‌ حقیقی (سبک زندگی و شبکه روابط اجتماعیِ مبتنی بر آموزه‏های اسلامی) و مؤلفه‌ ابزاری (سامان مادی و مواردی چون نوآوری‏ها، ابزارها، نهادها، اقتدار سیاسی و بین‌المللی) توجه کرد. در این منظر، از جمله بایسته‌های اساسی تحقق تمدن نوین اسلامی عبارت‏اند از: قرآن‏محوری، علم‌گرایی، اسلامی‌سازی معرفت و جهان‌گرایی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The contexts and necessities of realizing the modern Islamic civilization from the viewpoint the civilizationists

نویسندگان [English]

  • Zahed Ghaffari Hashjin 1
  • hasan naserkhaki 2
1 Associate Professor, Department of Political Science, Shahed University
2 Ph.D. Student of the Islamic Revolution Studies, Shahed University
چکیده [English]

Numerous intellectual currents have been formed in the Islamic world to explain the causes and necessities of growth and prosperity of the society. Among these currents, the civilizationists have a civilizational view in analyzing the causes of backwardness and explaining the contexts and necessities for resolving these problems. They consider rebuilding “the Islamic civilization” or creating a “modern Islamic civilization” as the favorable prospect for the Islamic world. Using the document analysis method and by taking notes of the available sources, this article tries to recognize the contexts of the creation of this intellectual current and explain necessities of realizing the modern Islamic civilization from the viewpoint of the civilizationists. The article shows that according to the civilizationists, to realize the modern Islamic civilization, it is necessary to take into account two categories of actual elements (lifestyle and the network of social relations based on the Islamic teachings) as well as instrumental elements (material organization and issues such as initiatives, means, institutions, political and international authority). From this perspective, the basic necessities of realizing the modern Islamic civilization are Quranism, Scientism, Islamization of knowledge and universalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civilizationism
  • the Modern Islamic Civilization
  • Quranism
  • Scientism
  • Universalism