بررسی تفویض ولایت از سوی فقیه و لزوم احراز عدالت مدیران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدیر گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

مشروعیت مناصب و مسئولیت‏ها در نظام جمهوری اسلامی ایران از ولی‏فقیه جامع‏الشرایط است. بااین‏حال، آیا ولایت از سوی فقیه به کارگزاران تفویض می‌شود و مدیریت‌ها ولایی می‌شوند یا خیر؟ دراین‏میان، دو فرض اساسی وجود دارد: اول آنکه، ولایت از سوی فقیه تفویض می‌شود و مدیریت‌ها از جنس ولایت هستند. این فرض عمدتاً بر این مبتنی است که مسئولیت‌ها، امانت‏های الهی‌اند که باید به اهلش واگذار شوند و شرایط اهلیت، لزوم عدالت و تقواست و عدالت در فقه، ملازم با ولایت است. پس مسئولیت‌ها از جنس ولایت‏اند و ولایت از فقیه به مدیران تفویض می‌شود. لیکن ملازمه‏ای میان لزوم تقوا و عدالت و ثبوت ولایت وجود ندارد و امانت بودن با ثبوت ولایت ملازمه‏ای نداشته، مدیریت‌ها ولایی نیستند و عدالت نیز شرط تصدی آنها نیست. در قانون اساسی نیز احراز عدالت و تقوا در مدیران ـ جز رئیس‏جمهور ـ شرط نیست. در نتیجه، فرض تفویض ولایت، منتفی است. در فرض دوم، ولایت ویژة ولی‏فقیه است و وی از طریق کارگزاران، اعمال ولایت می‌کند و ولایت به مدیران تفویض نمی‌شود. برخی فقها بر نفی ولایت اداری تصریح کرده‌اند؛ ضمن آنکه تفویض ولایت و تسری آن به همه مدیران، تالی‏فاسدی دارد که التزام به آن صحیح نخواهد بود. روش تحقیق کتابخانه‏ای و تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Delegation of Authority by the Jurisdiction and the Necessity of Sustaining the Justice by the Managers

نویسنده [English]

  • Ali agha pirooz
Assistant professor of Islamic management department, Islamic culture and thought institute
چکیده [English]

The legitimacy of positions and responsibilities within the system of Islamic republic of Iran is achieved by the qualified supreme leader. The question is whether Wilayat or authority is delegated from the jurisprudent to the agents and whether the managements are Wilayat dependent or not.
In the hypothesis related to the delegation or Wilayat-dependent managements, the permit of women’s management is challenged and the selection of human resources will be such a difficult task since the justice of managers should be sustained and disagreement with managers should be considered as a religious offense. Meanwhile, there are two fundamental hypotheses in this regard: the first is that Wilayat is delegated by the jurisprudent and managements are Wilayat- dependent.
This hypothesis is based on the fact that responsibilities are considered the divine deposit which should be trusted to the appropriate people and the provision of appropriateness is the necessity of justice and piousness, also the justice within the jurisprudence is accompanied with Wilayat. Accordingly the responsibilities are Wilayat- dependent and Wilayat is delegated by the jurisprudent to the managers.
However, there is no necessity for the piousness or justice to be accompanied with steadiness of authority and no necessity for the deposit to be accompanied with the steadiness of authority or Wilayat, managements are not dependent on Wilayat and justice is not prerequisite for them. In the constitution, the providence of justice and faithfulness of the mangers except the president is not considered as a requirement.
Hence, the hypothesis related to the delegation of Wilayat is canceled.
In the second hypothesis Wilayat is specifically related to the supreme leader and he executes Wilayat by the agents and Wilayat or authority is not assigned to the managers. Some managers have declared the denial of official authority while the delegation of authority and its generalization to the managers is of displeasing consequences and observing it is not approved. The research has been done through the library and analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wilayat
  • management
  • Justice
  • delegation
  • Supreme leader