بررسی جامعه‎شناختی رابطه شبکه‌های اجتماعی مجازی و مشارکت سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

اگرچه توسعه ‌تکنولوژی‌های ارتباطی موجب شکل‌گیری اجتماعات شبکه‌گونه‌ آنلاین در فضای مجازی شده و در رفتارهای فردی و اجتماعی مردم تاثیرات عمیقی گذاشته است، اما تحقیقات تجربی انگشت‌شماری را می‌توان سراغ گرفت که موضوع آن‌ها، بررسی چگونگی پیوند و تاثیر این شبکه‌های نوپدید بر رفتار مشارکت‎جویانه شهروندان در امور سیاسی باشد. پژوهش حاضر به این سوال می‌پردازد که آیا شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌توانند بر مشارکت سیاسی دانشجویان تاثیرگذار باشند؟ فرضیه پژوهش از طریق پرسشنامه در میان دانشجویان دانشگاه قم به آزمون تجربی گذاشته شد. اعتبار پرسشنامه‌ مذکور مبتنی ‌بر آماره آلفای کرونباخ است. داده‌ها از طریق نرم افزار SPSS تحت محیط ویندوز، تجزیه و تحلیل شدند. با تقسیم شبکه‌های اجتماعی به سه بعد افقی، عمودی و انسجام اجتماعی و درنظرگرفتن پنج وجه از مشارکت سیاسی، یعنی: انتخاب‎کنندگی (سطح یک)، نظارت سیاسی (سطح دوم)، انتخاب‎شوندگی (سطح سوم)، دخالت و مشارکت در اصلاحات درون‏ساختاری (سطح چهارم) و اقدام و عمل برای تغییرات بنیادین نهادهای سیاسی (سطح پنجم)، جامعه‌ی آماری انتخاب‌شده مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که شبکه‌های افقی دارای بیشترین تاثیر، و شبکه‎های عمودی دارای کم‌ترین تاثیر در مشارکت سیاسی کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی هستند. پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی، و طرح آن با توجه به روش جمع‎آوری داده‎ها از نوع پس‎رویدادی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of the Relation between Virtual Social Networks and Political Participation

نویسنده [English]

  • Mohsen Askari Jehaqi
Assistant professor, Islamic Azad University, East Tehran Unit, Tehran, Iran
چکیده [English]

Although development of communicative technologies has formed online network communities on the cyberspace and has deeply affected people’s individual and social behaviors, there are very few empirical studies of how such newly emerged networks connect and influence the participation behaviors of citizens in political affairs. The present research addresses the following question: can virtual social networks affect students’ political participation? The research hypothesis was put to an empirical test through questionnaires presented to students of the University of Qom. The validity of the questionnaire is based on Cronbach’s alpha statistic. The data were analyzed through SPSS software under Windows. The statistic population was studied given a division of social networks into horizontal, vertical, and social solidarity, and given five aspects of political participation; that is, electing (first level), political monitoring (second level), being elected (third level), participation and engagement in inner structural reforms (fourth level), and measures taken to bring fundamental changes in political institutions (fifth level). Our findings show that horizontal networks are the most influential, and vertical networks are the least influential in political participations of the users of virtual social networks. The present research is a correlational study, with the method of data collection of the post-event variety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social capital
  • virtual social networks
  • horizontal and vertical social networks
  • political participation

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة سوسیولوجیة للعلاقة بین الشبکات الاجتماعیة الافتراضیة والمشارکة السیاسیة

چکیده [العربیة]

على الرغم من أنّ تطوّر تقنیات الاتصال قد أدّى إلى تکوین مجتمعات شبکیة عبر الإنترنت فی الفضاء الافتراضی وکان لها تأثیر عمیق على السلوک الفردی والاجتماعی للأشخاص، إلا أنّه لا یمکن العثور إلا على قلیل من الدراسات التجریبیة تتناول موضوعاتها دراسةَ کیفیة اتصال هذه الشبکات الجدیدة وتأثیرها على سلوکیات الناس الرامیة إلى المشارکة فی الشؤون السیاسیة. تتناول الدراسة الحالیة مسألة ما إذا کانت الشبکات الاجتماعیة الافتراضیة قادرةً على أن تؤثر فی المشارکة السیاسیة لدى الطلاب. تمّ اختبار فرضیة البحث تجریبیاً من خلال استبیانٍ شارک فیه طلاب جامعة قم. تعتمد صحّة الاستبیان المذکور على اختبار کرونباخ ألفا. وقد تمّ تحلیل البیانات من خلال برنامج SPSS فی بیئة Windows. ومن خلال تقسیم الشبکات الاجتماعیة إلى ثلاثة أبعاد، الأفقی والرأسی والتماسک الاجتماعی، والنظر فی خمسة جوانب للمشارکة السیاسیة وهی: التصویت (المستوى الأول)، والمراقبة السیاسیة (المستوى الثانی)، والتمثیل (المستوى الثالث)، والتدخّل والمشارکة فی الإصلاحات البنیویة الداخلیة (المستوى الرابع) والإجراءات والتدابیر من أجل التغییرات الأساسیة فی المؤسسات السیاسیة (المستوى الخامس)، تمّت دراسة مجتمع الإحصاء المختار. کشفت نتائج الدراسة عن أنّ الشبکات الأفقیة لها التأثیر الأکبر، والشبکات الرأسیة لها أقل تأثیر على المشارکة السیاسیة لمستخدمی الشبکات الاجتماعیة الافتراضیة. الدراسة الراهنة هی عبارة عن دراسة ارتباطیة، وتصمیمها نظراً إلى طریقة جمع البیانات هو من النمط السببی المقارن.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • رأس المال الاجتماعی
  • الشبکات الاجتماعیة الافتراضیة
  • الشبکات الاجتماعیة الأفقیة والرأسیة
  • المشارکة السیاسیة