دولت، انسان و تربیت در اندیشه‌ سیاسی یاسپرس؛ (رویکردی وجودشناسانه به دولتِ مدرن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

10.22081/psq.2023.74110

چکیده

بررسی تاریخی دولت مدرن نشان می‌دهد که این نظام، موجب شکل‌گیری یک نوع ثبات سیاسی- اجتماعی در جوامع غربی شده است؛ با این حال برخی متفکران اگزیستانس همچون کارل یاسپرس، نقدهایی به مبانی مدرنیسم و در ادامه به دولت مدرن دارند. یاسپرس بر این باور است که دولتِ برآمده از مدرنیته سیاسی به دلیل غلبه‌­ی تکنیک، عدم واقع‌بینی، برداشت‌های سویه‌دار از وضعیت انسان و در نهایت عدم توانایی در ایجاد ارتباط صحیح بین انسان‌ها، موجبات شکل‌گیری یک سیاست توده‌ای و در ادامه، باعث کاهش استقلال و آزادی واقعی انسان شده است. از این‌رو وی در تلاش است تا با نقد صحیح این نظام سیاسی، زمینه­ی نقش‌آفرینی بیش­تر انسان‌ها را فراهم آورد. سوال اصلی پژوهش حاضر آن است که مهم‌ترین نقدهای یاسپرس به مبانی مدرنیسم و دولت مدرن کدام بوده و راهکار یاسپرس در کاهش اثرات منفی آن چیست؟ در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، نشان داده شده است که در اندیشه­ی سیاسی یاسپرس، دو مولفه­ی‌ فهم‌ تاریخی و عقلانیتِ خودآگاه انسان‌ها، در برابر موانع رشد فرد و جامعه اثرگذار بوده و دولت با استفاده از چنین ابزارهایی، البته با استفاده از یک سیر تربیتی صحیح سیاسی، قادر خواهد بود مخاطرات جامعه­ی‌ توده‌ای مدرن را به حداقل برساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

State, Huma, and Pedagogy in the Political Thought of Jaspers: (An Ontological Approach to the Modern State)

نویسنده [English]

  • sajjad chitforoush
Assistant professor, Imam Hossein University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

A history study of the modern state shows that such a system has led to some sort of political-social stability in Western societies. Nevertheless, some existentialist thinkers such as Karl Jaspers have criticized the foundations of modernism and hence the modern state. Jaspers believes that a state grounded in political modernity results in a mass politics and a deficiency in the genuine human autonomy and freedom because it is dominated by techniques, lacks realism, has biased conceptions of the human condition, and lacks the ability to establish proper relations between people. By criticizing this political system, Jaspers tries to pave the path for an increased human role in politics. The main question of the present research is: What are the main critiques of the foundations of modernism and the modern state in Jaspers’s work and what are his suggestions for alleviation of its negative repercussions? This research draws on the descriptive-analytic method to show that, in Jaspers’s political thought, there are two factors that facilitate individual and social growth: historical understanding and human self-conscious rationality. By deploying these tools, and a proper political training, the government will be able to minimize the threats of a modern mass society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Existentialism
  • political training
  • modern state
  • Jaspers
  • human

عنوان مقاله [العربیة]

الدولة والإنسان والتربیة فی الفکر السیاسی لیاسبرز مقاربة وجودیة للدولة الحدیثة

چکیده [العربیة]

تظهر الدراسة التاریخیة للدولة الحدیثة أن هذا النظام أدّى إلى تشکیل نوع من الاستقرار السیاسی والاجتماعی فی المجتمعات الغربیة. ومع ذلک، فإن بعض المفکّرین الوجودیین مثل کارل یاسبرز لدیهم انتقادات لأسس الحداثة وتبعاً لها الدولة الحدیثة. یعتقد یاسبرز أن الحکومة المنبثقة عن الحداثة السیاسیة، بسبب غلبة التقنیة، والافتقار إلى الواقعیة، والتصورات المتوترة للحالة الإنسانیة، وفی النهایة عدم القدرة على إقامة اتصال مناسب بین الناس، تسببت فی تشکیل سیاسة جماهیریة وبالتالی قلّلت من الاستقلال والحرّیة الحقیقیة للإنسان. لذلک، فهو یحاول من خلال انتقاد هذا النظام السیاسی بشکل صحیح أن یوفّر الأرضیة لمزید من لعب الأدوار للناس. السؤال الأساسی فی البحث الحاضر أنه ما هی أهم انتقادات یاسبرز لأسس الحداثة والدولة الحدیثة، وما حل یاسبرز للحد من آثارها السلبیة؟ تبیّن فی هذا البحث، باستخدام المنهج الوصفی والتحلیلی، أنه فی الفکر السیاسی لیاسبرز، فإن عنصری الفهم التاریخی والعقلانیة الواعیة للإنسان فعالان فی مواجهة العوائق التی تحول دون نمو الفرد والمجتمع، والدولة عبر استخدام مثل هذه الأدوات، وبالطبع بسلوک مسار تربوی سیاسی صحیح، ستکون قادرة على تقلیل مخاطر المجتمع الجماهیری الحدیث إلى أقصى حد.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الوجودیة
  • التربیة السیاسیة
  • الدولة الحدیثة
  • یاسبرز
  • الإنسان