تحلیلی بر امنیت منطقه‎ای جمهوری اسلامی ایران در پرتو تغییر در کنش کارگزاران نظام سیاسی عربستان (2010-2018م.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

10.22081/psq.2023.65763.2749

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی امنیت منطقه‎ای جمهوری اسلامی ایران در پرتو تغییر در کنش کارگزاران نظام سیاسی عربستان است. مقاله با روش پژوهش توصیفی-تحلیلی به این نتایج دست یافته است که در فاصلۀ سال‎های 2010م. تا 2018م. تغییراتی در عمل کارگزاران مقامات سعودی ایجاد شد که این تغییرات پیش از هر‌چیز متوجه مهار جمهوری اسلامی و جلوگیری از نقش برتر و تعیین‎کنندۀ جمهوری اسلامی در منطقه پرآشوب غرب آسیا بوده است. رقابت‎های راهبردی ایران و عربستان، منطقه غرب آسیا را به بحرانی‌ترین مناطق جغرافیایی در آیندۀ رقابت‎های منطقه‎ای و رقابت‎های ژئوپلیتیک تبدیل خواهد کرد که آثار آن پیش از هر‌چیز متوجه بحران امنیت در حوزه‎های ملی و منطقه‎ای است. تا هنگامی‌که این رقابت‎ها ادامه داشته باشد، عرصه‎های امنیت ملی نیز با بیشترین مخاطره‌های امنیتی همراه خواهد بود. نقطه عطف این سیاست با توجه به نظریه جنگ و صلح میلر، تغییر در ادراک تصمیم‌سازان است. اگر ادراک تصمیم‌سازان، ناظر به محیط عملیاتی تغییر کند، ممکن است از الگوی هژمونیک به الگوی مشارکت‌گذار کرده و فضای امنیتی غرب آسیا را به فضای هم‌گرایانه و مشارکتی تبدیل شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Regional Security of the Islamic Republic of Iran in light of the Changing Actions of Saudi Arabian Political Officials (2010-2018)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Teimori 1
  • Mir Ebrahim Seddigh 2
  • Hosein ali Nowzari 2
1 PhD student, Department of Political Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
2 Assistant professor, Department of Political Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
چکیده [English]

The objective of this research is to examine the regional security of the Islamic Republic of Iran, focusing on the changing actions of Saudi Arabian political officials. Using the descriptive-analytical method, the study concludes that between 2010 and 2018, Saudi officials implemented policy changes primarily aimed at containing the Islamic Republic of Iran. These measures sought to prevent Iran from assuming a dominant and decisive role in the turbulent West Asian region. The strategic competition between Iran and Saudi Arabia has the potential to transform the West Asian region into the epicenter of intense regional and geopolitical rivalries, thereby posing security challenges at both national and regional levels. As long as this competition persists, national security remains at risk. Given Miller's theory of war and peace, the turning point in this policy lies in the perceptions of decision-makers. If decision-makers alter their perception of the operational environment, it is possible for them to transition from a hegemonic model to a collaborative model, fostering a convergent and cooperative atmosphere in West Asia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saudi Arabia
  • Islamic Republic of Iran
  • regional security
  • foreign policy
  • international relations
  • West Asian region

مراجع

  1. احمدیان، م. ع. (1388). ویژگی‎های جغرافیایی کشور‎های اسلامی. مشهد: انتشارات سخن‌گستر.
  2. الرشید، م. (1393). عربستان سعودی و جریان‎های اسلامی جدید (مترجم: ر. نجف‌زاده). تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  3. برزگر، ک. (1388). منطقه‌گرایی در سیاست خارجی ایران. مطالعات اوراسیای مرکزی، 2(5)، صص 23-
  4. برزگر، ک. (1389). نقد نظریه توازن قوا در خلیج فارس. برگرفته از:

https://www.tabnak.ir/fa/news/91993

  1. جعفری ولدانی، ا. (1396). تحولات مرز‎ها و نقش ژئوپلیتیک عربستان در منطقه غرب آسیا. تهران: نشر قومس.
  2. روشندل، ج. (1374). اقداماتی برای اعتماد‌سازی در منطقه خلیج فارس. در: مجموعه مقالات ششمین سمینارخلیج فارس. تهران: مرکز مطالعات بین‌المللی صلح، صص 125 -
  3. قلی‌زاده، ع. (1390). کُد‎های ژئوپلیتیکی و مناسبات اقتصادی ایران با قفقاز جنوبی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
  4. قیصری، ن. (1393). مکاتب امنیتی؛ نقدهای موجود و ضرورت طرح نگرشی نوین. آفاق امنیت، 7(22)، صص 27 -
  5. کوهن، س. ب. (1387). ژئوپلیتیک نظام جهانی (مترجم: ع. کاردان). تهران: نشر ابرار معاصر.
  6. گلشنی، ع. ر. (1393). نقش جمهوری اسلامی ایران در قیف ژئوپلیتیک غرب آسیا. تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 18، صص 81 -
  7. لی نور، ج. م. (1383). چهره جدید امنیت قدرت در خاورمیانه (مترجم: ق. نصریک). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  8. متقی، ا. (1378). تأثیر نظام‌های تابع بین‌المللی بر سیاست خارجی و الگوی مداخله‌گری قدرت‌های بزرگ. راهبرد، شماره 17، صص 1 -
  9. هرسنی، ص. (1399 الف). زمینه‎ها و عوامل شکل‎گیری پیمان‌نامه ابراهیم و تأثیر آن بر امنیت منطقه‎ای غرب آسیا. مطالعات روابط بین‌الملل، 11(41)، صص 18 -
  10. هرسنی، ص. (1399 ب). رادیکالیزه شدن سیاست غرب آسیا در راهبرد امنیتی عربستان. تهران: مرکز مطالعات صلح بین‌الملل.
  11. یزدان فام، م. (1390). تحولات جهان عرب: صورت‌بندی قدرت و هویت در خاورمیانه. مطالعات راهبردی، 14(52)، صص 47-78.
  12. Blumi, I. (2011). Chaos in Yemen: Societal Collapse and the New Authoritarianism. Routledge.
  13. Katezman, K. (2010). Cultural norms and National security. Itnaca: Cornele university press.
  14. Mackinder, H.J. (1904). The Geographical Pivot of History. The Geographical Journal, 23(4), pp. 421-437.
  15. Miller, B. (2007). States, Nations, and the Great Powers: The Sources of Regional War and Peace. Cambridge: Cambridge University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار