مقایسه مفهوم و مقصد عدالت در دیدگاه امام علی(ع) با عدالت در نگرش سیاست‌نامه نویسی(با تأکید بر سیاست‌نامه خواجه نظام‌الملک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ،گروه علوم سیاسی،گرایش اندیشه سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی،چالوس،مازندران،ایران

2 دانشجوی گروه علوم سیاسی،گرایش اندیشه سیاسی،دانشکاه آزاداسلامی، چالوس،مازندران،ایران

3 دانشیار ،گروه علوم سیاسی،گرایس اندیشه سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، مازندران، ایران

4 استادیار، گروه علوم سیاسی،گرایش اندیشه سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، مازندران، ایران

10.22081/psq.2024.68263.2864

چکیده

یکی از پرسش‌های اساسی در حوزه اندیشه سیاسی، پرسش از مفهوم، منشاء و غایت عدالت است. در مبانی اندیشه سیاسی اسلام نیز عدالت به عنوان اصل زیربنایی و جدایی‌ناپذیر آموزه‌های دینی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. علی(ع) به عنوان یکی از الگوهای عدالت‌پروری و عدالت‌گستری، در سیره حکومتی خویش با توجه به اوضاع نابسامان زمانه، بیش‌ترین اهتمام را در تحقق عدالت و اجرای صحیح آن با تفاسیر الهی و فطری داشته‌اند. لذا مفهوم و مقصد عدالت از نگاه ایشان می‌تواند در بستر تحلیل مقایسه‌ای با عدالت در سنت سیاست‌نامه نویسی نظام‌الملک بهتر فهم شود. بنابراین، پژوهش حاضر در صدد یافتن پاسخی به این پرسش است که عدالت در دیدگاه امام علی(ع) چه وجه تمایزی با عدالت در نوع نگرش سیاست‌نامه نویسان دارد؟ لذا با گردآوری داده‌های کیفی به شیوه اسنادی و همچنین روش توصیفی- تحلیلیِ موردی، عدالت در دیدگاه امام علی(ع) به مفهوم قسط در قرآن نزدیک‌تر بوده و از نوع عدالت اجتماعی است. این در حالی است که عدالت در سیاست‌نامه‌ها و مشخصاً سیرالملوک خواجه نظام‌الملک با هدف محافظت و پاسداری از نظام قدرت در امر حکومت‌مداری معنا می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of the concept and purpose of justice in the view of Imam Ali (a.s.) with justice in point of view in the books of politics (with emphasis on the “Siasatnameh” by Khwaja Nizam al-Mulk)

نویسندگان [English]

  • behrooz daylamsalehi 1
  • yaghobali talebnezhad 2
  • saeed eslamee 3
  • amin deilamiMoazi 4
1 Assistant Professor, Department of Political Science, Political Thought, Islamic Azad University, Chalos, Mazandaran, Iran
2 Student of Political Science Department, Political Thought Orientation, Islamic Azad University, Chalus, Mazandaran, Iran
3 Associate Professor, Department of Political Science, Political Thought, Islamic Azad University, Chalus, Mazandaran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Political Science, Political Thought, Islamic Azad University, Chalus, Mazandaran, Iran
چکیده [English]

One of the basic questions in the field of political thought is the issue of the concept, origin and goal of justice. In the foundations of Islamic political thought, justice has a special place as the fundamental and inseparable principle of religious teachings. Imam Ali (a.s.) in spite of the chaotic situation of the time and as one of the models of justice, in the reign of his ruling, he paid the most attention to the realization of justice and its correct implementation with divine and natural interpretations. Therefore, the concept and purpose of justice from Imam Ali (a.s.) point of view can be better understood in the context of a comparative analysis with justice in the policy writing tradition of Nizam al-Mulk. Therefore, the current research is trying to find an answer to this question, what is the difference between justice in the view of Imam Ali (a.s.) and justice in the type of attitude in “Siasatnameh”? So, by collecting qualitative data in the documental way as well as descriptive-analytical case method, justice in the view of Imam Ali (a.s.) is closer to the concept of Justice in the Qur'an and is a type of social justice. Justice is defined in Books of Politics and specifically Siral Muluk Khaja Nizamul Malik with the aim of protecting and supporting the system of power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (a.s.)
  • Justice
  • Nahj ul-Balagha
  • Books of Politics
  • Sir al-Muluk
  • Khwaja Nizam al-Mulk
  • Social justice

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار