دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دانشجوی دکترای دانشگاه امام صادق علیه السلام
چکیده
سیاست توسعۀ کاربرد زبان ملی، بخشی از دیپلماسی فرهنگی نسبتاً خاموش بسیاری از کشورهای جهان به ویژه ابرقدرتهاست. این کشورها در تحقق این مهم از سیاستها و راهکارهای متنوعی به تناسب پیشرفتهای زمانی سود جستهاند. در این نوشتار به برخی از مهمترین شیوههای اعمال شده توسط دو کشور فرانسه و امریکا در گسترش زبان فرانسه و انگلیسی به منزلۀ دو زبان زنده و شایع پرداخته شده است. برخی از آنچه تحت عنوان راهکار یا سیاست فرهنگی گفته شده، در حقیقت پیآمد پنهان و غیرمقصود یا نتیجه قهری برخی سیاستهای اعمال شده در طول تاریخ و به عبارتی شانسها و موفقیتهای ویژهای است که به نوعی به گسترش، تثبیت، ارتقا و برتری زبانی خاص در کنار سایر برتریهای فرهنگی منتهی شده است. نکته مهم این که گسترش زبان بیش از آن که به صورت مستقل، مطرح باشد، تابعی از مجموعه روابط و مناسبات مختلف جوامع انسانی است و بالطبع میزان موفقیت در این عرصه، مرهون موفقیت و کسب وجهه و جایگاه در سایر زمینههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی است. مجموع سیاستها و راهکارهای خرد و کلانی که چه به صورت آگاهانه و برنامهریزی شده و چه به صورت قهری که به رونق دیپلماسی فرهنگی به طور عام و به گسترش و توسعه این دو زبان به مثابۀ نماینده دو کانون فرهنگی ذینفوذ کمک کرده بدین صورت است: 1. برتری موقعیت صنعتی، سیاسی و اقتصادی: 2. برتری موقعیت فرهنگی، علمی و رسانهای:
)