نسبت ولی فقیه و مرجعیت دینی (نقد و بررسی الگوها و نظریه‏های کلاسیک و جدید)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علم سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

شاید یکی از مهم‏ترین مسائل حکومت دینی، نحوه تعامل ولی فقیه با مجموعة سازمان روحانیت، به‏ویژه نهاد مرجعیت است که می‏تواند بخشی از تزاحم‏ها یا همسویی‏های جامعه دینی را با رهبری سیاسی تحت تأثیر قرار دهد. از یک‎‏سو، دیدگاه‏هایی که مرجعیت دینی درباره نحوه تعامل خود با رهبری سیاسی دارد و از سوی دیگر، مرجع بودن یا نبودن شخص ولی فقیه می‏تواند به ابعاد این رابطه پیچیدگی‏های خاصی بخشد و رابطۀ این دو نهاد را به یکی از موضوع‏های حساس ذیل حکومت دینی بدل سازد. مروری بر رویه و متون استنادی موجود نشان می‏دهد، دراین‏باره، ایده و الگوی مورد وفاقی وجود ندارد که این رابطه را تحت پوشش قرار دهد و این تعامل بیشتر تحت تأثیر شرایط تاریخی و سیاسی دچار قبض و بسط شده است. بااین‏همه، تأملات کنونی نشان می‏دهد چندین نظریه و الگو دراین‏باره وجود دارد که می‏توان آنها را در دو رویکرد کلاسیک و جدید بازخوانی کرد و به ارزیابی نتایج روش‏شناختی آنها پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between “Vali-e Faghih” and Religious Authority (Reviewing the Classical and Modern Patterns and Theories)

نویسنده [English]

  • Abdolvahab Forati
Associate Professor, Islamic Culture and Thought Research Center
چکیده [English]

It seems that one of the most important issues in the religious government is the way of interaction between “Vali-e Faghih” and the clerical establishment, especially the religious authority institution, which could affect parts of conflicts or coordination between the religious society and the political leadership. The attitudes of religious authority towards its way of interaction with the political leadership on the one hand and the point that whether or not “Vali-e Faghih” himself is a religious authority on the other, could add special complexities to this relationship and make the relation between these two institutions one of the most critical issues in the religious government. Reviewing the procedure and documentary texts shows that there is no agreed idea or pattern in this regard which could cover such a relationship and this interaction has experienced ebbs and flows under the influence of historical and political conditions. However, current speculations show that there are several theories and patterns regarding this issue and we can review them and assess their methodological results within the contexts of two classical and modern approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Authority
  • Velayat
  • Rojhan-e Afghah
  • Functions of the Religious Authority Institution
  • Responsibilities of the Velayat Institution