از هنجار فرهنگی تا قانون (نزاع جریان‌های سیاسی بر سر مبانی هنجاری و جایگاه قانون در دوران مشروطه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی نظری فرهنگی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

نخستین قانون اساسی گرچه به ‌طور رسمی به امضای شاه قاجار رسید، اما تنش‌های سیاسی و فرهنگی به دلیل اختلافات هنجاری میان جریان‌های سیاسی و فرهنگی مختلف در میان مردم و به‏ویژه نخبگان، دست‌نخورده باقی ماند. قانون، صرف نوشته‌های مصوب رسمی در مجلس و کتاب‌های حقوقی نیست؛ قانون، وجهی زیسته نیز دارد که خود را در هنجارها و ارزش‌های جامعه‌ای نشان می‌دهد که قرار است قانون بر آنها به کار بسته شود. در این پژوهش درصدد نشان‌ دادن شکاف عمیق میان قانون روی کاغذ و قانون در معنای هنجارهایی هستیم که زندگی و حیات فکری دوران مشروطه را سامان می‌بخشید یا از سامان می‌انداخت. چهارده اثر از دوران مشروطه و از جریان‌های مختلف سیاسی انتخاب شده‌اند و بر اساس چارچوب مفهومی‌ای مرکب از نظریه‌های جامعه‌شناسی حقوق و جامعه‌شناسی سیاسی، به روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌ها حاکی از حاکمیت نوعی وضعیت آنومیک و نابهنجاری بر سر بنیان‌های ارزشی ـ هنجاری استقرار یا عدم ‌استقرار قانون اساسی در آن دوران است. در چنین وضعیتی شکست جامعه در مستقر ساختن قانون به ‌طور پیشینی پیش‌بینی‌پذیر بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From the Cultural Norm to Regulation, Political Trends’ Dispute on the Norm Bases and the Position of Law during Constitutionalism

نویسندگان [English]

  • Saber Jafari Kafiabad 1
  • Meisam Mahdyar 2
1 Ph. D Student of Cultural Theoretical Sociology, Tehran University
2 Ph. d student of sociology, Allameh Tabatabaee
چکیده [English]

The first constitution was officially signed by the king of Qajar; however, the cultural and political tensions lingered due to the disagreement on the norm within the cultural and political trends among people and particularly elites. The law is not exclusively in favor of officially approved writings in assembly and legal books but it is of biological aspects which manifests itself in the norms and values of community and it is going to be legislated in regard with them. This research is to demonstrate the profound gap between the unexecuted law and the one with the meaning of norms which improved the intellectual life in time of constitutionalism or didn’t. It has been selected fourteen works referring to the time of constitutionalism as well as various political trends that have been investigated on the basis of the conceptual framework composed of theories on the sociology of law and political sociology through the content analysis. The findings illustrate the domination of a kind of anomic and irregular status on the value and norm bases of establishment or no establishment of constitution at that time and in these conditions, the failure of community in regard with the establishment of law will be predictable

کلیدواژه‌ها [English]

  • law
  • value
  • time of constitutionalism
  • constitution
  • formal framework of regulation
  • assembly’s constitution
  • democratic values
  • authoritative values