نظریه دولت در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام

2 دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم(ع)؛ پژوهشگر علوم سیاسی و مسائل زنان و خانواده

چکیده

نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، نخستین بار در اندیشه شیعه، همراه با پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در صحنه عمل ظاهر شده و سپس از سوی مقام معظم رهبری، آیت‏الله خامنه‏ای ادامه یافته است. با مراجعه به اندیشه سیاسی این دو رهبر انقلاب می‏توان به ارکان اساسی نظام و دولت اسلامی دست یافت. از طرف دیگر، برای روشن شدن دیدگاه هر متفکر و اندیشمندی درباره دولت، می‏توان اندیشه او را در سه بحث مفهوم (ارگانیکی/مکانیکی)، ساختار (دولت حداقلی/دولت حداکثری) و نظریه دولت (جامعه‏محور/دولت‏محور) بررسی کرد. بررسی‏ها بیانگر آن است که در اندیشه سیاسی آیت‏الله خامنه‏ای، مفهوم دولت با توجه به منشأ الهی ـ مردمی دانستن دولت و اعتقاد به مردم‏سالاری دینی و اصول مسلّم استقلال، آزادی و جمهوری، مفهومی شبکه‏ای است که بر مبنای هندسه الهی شکل یافته است. در بحث ساختار دولت، ایشان به دولت کوچک پویا و تعاملی بدون الزامات غیراسلامی و حتی الحادی نظریات غربی و شرقی معتقدند. به اعتقاد ایشان، ساختار دولت، ولایت فقیهی بر پایه ولی فقیه و سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه است که به صورت مستقل و مجزا از یکدیگر فعالیت می‏کنند. ایشان کارویژه اصلی دولت را «نظارت، حمایت و هدایت» و اصل اساسی را عدم دخالت دولت در زندگی مردم می‏دانند؛ به جز زمانی که مصلحت اسلام یا مردم مسلمان اقتضا کند که در این صورت دولت می‏تواند در امور مردم دخالت کند. بر اساس همین کارویژه و وظیفه‏ای که برای دولت تعریف می‏کنند، ایشان در نظریه دولتشان به دولت کریمه عدل‏محور معتقدند که مبنای آن اسلامی است و جهت الهی دارد و اصول اساسی آن، برپایی قسط و عدالت، مردم‌سالارى، استقلال، مبارزه با فساد و بی‏عدالتی، دفاع از حقوق ملت در همه‌ زمینه‌ها، دفاع از حقوق مسلمانان عالم، و دفاع از هر مظلومى در هر نقطه‌ عالم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Theory of Government in the Political View of Supreme Leader

نویسندگان [English]

  • Najaf Lakzaee 1
  • roghayeh javidi 2
1 Assistant Professor of Politics Department, Baqer al- Olum University
2 Ph.D. student of political science The tendency of Iranian issues in Bagher-Al-ulum University
چکیده [English]

The subject of present article has to do with the theory of government in the political view of supreme leader. The Islamic republic system based on Wilayat e- Faqih appeared in the scene of action following the triumph of Islamic revolution and the foundation of Iran’s Islamic republic leading by Imam Khomeini and then by the supreme leader, Ayatollah Khamenei. Referring to the political thought of these two leaders of revolution, it is achieved the basic principles of system and Islamic government. In order to clarify the view of each scholar related to the government, it can be studied their thoughts in three issues of mechanical/organic concepts, minority government /majority government structure as well as the theory of government (society-centered/government-centered). The studies illustrate that in political view of ayatollah Khamenei, the concept of government has been developed by considering the divine-democratic origin of government and believing in the religious democracy and the principles required for the independence, freedom and republic in a network concept on the basis of the divine structure and in relation to the structure of government, the supreme leader believes in a dynamic and interactive micro government without non-Islamic and even atheist necessities of eastern and western theories. In his view, the structure of government is based on Wilayat e- Faqih, three legislature, executive and judiciary which act independently from one another and the main duty of government is observation, support and direction and the fundamental principle is no interference of government in people’s life except in case of expediency of Islam and Muslims. Accordingly, he believes in government based on justice with the Islamic foundation and divine direction and its basic principles are impartiality, democracy, independence, fighting against corruption and injustice, defending from nation’s rights in all domains as well as the rights of Muslims and any oppressed individual in every part of the world

کلیدواژه‌ها [English]

  • : concept of government
  • structure of government
  • theory of government
  • Political thought
  • Ayatollah Khamenei