سید محمود طالقانى به سال 1289 ه. ش. در روستاى گلگردِ طالقان از توابع استان تهران، دیده به جهان گشود و نزد پدرى همچون آیتالله سید ابوالحسن طالقانى که از علماى برجسته تهران به شمار مىرفت، پرورش یافت. پدرى که حضرت امام خمینى در باره مقام و منزلت او چنین مىگوید: «رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزکاران بود.» در باره زهد و پرهیزکارى آسید ابوالحسن طالقانى، آیتالله سیدحسین بدلا که با وى حشر و نشر داشته چنین مىگوید: «علىرغم این که محل رجوع عام و خاص مردم بود ولى به هیچ وجه من الوجوه از وجوهات شرعیه و سهم مبارک امام علیه السلام استفاده نمىکرد و زندگى روزمره خویش را به وسیله تعمیر ساعت تأمین مىکرد».
سید محمود طالقانى در 10 سالگى به مکتب خانه روستاى گلگرد مىرود و پس از طى این دوره روانه مدرسه ملارضا در میدان امین السلطان تهران مىشود و شروع به تعلم دروس حوزوى مىنماید. پس از اندکى وارد مدرسه رضویه قم مىشود و در نهایت در مدرسه فیضیه سکنى مىگزیند. دروس سطح حوزه علمیه را نزد آیاتى چون نجفى مرعشى، ادیب تهرانى و حجت به پایان مىبرد. بنا به گفته سیدتقى طالقانى، سید محمود داراى هوشى فوقالعاده بود و در مدت اندکى دروس سطح را به پایان رساند. وى مىگوید: «با آنکه سید محمود خیلى جوان بود، سطح را تمام کرد و وارد حلقه درس آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى مؤسس حوزه علمیه قم گردید. طالقانى در کنار دروس فقه و اصول حوزه (که درس معمول و رایج در حوزههاست و هر طلبهاى الزاما آن را باید بخواند)، فلسفه و حکمت را نزد آیاتى همچون تقى اشراقى و میرزا خلیل کمرهاى طى کرد. سید محمود در سال 1310 ه.ش. پدر خویش را در سن 72 سالگى از دست مىدهد و پس از فوت پدر به وى پیشنهاد مىشود که در تهران امام جماعت مسجدى شود و به وعظ و خطابه مردم مشغول گردد. ولى از آنجا که سید محمود به درس و بحث علاقه داشت، حوزه را به امام جماعتى و مرید و مرادى ترجیح داد و براى تکمیل تحصیلات خود عازم نجف اشرف گردید. در آنجا از محضر آیتالله سید ابوالحسن اصفهانى، شیخ محمدحسین غروى و آقاضیاء عراقى بهرهمند گردید و از دست مرجع بزرگ جهان تشیع آیتالله ابوالحسن اصفهانى موفق به اخذ درجه اجتهاد گردید. در قم نیز آیتالله عبدالکریم حائرى یزدى به وى اجازه استنباط و اجتهاد احکام الهى مىدهد و از آقایان نجفى مرعشى و شیخ عباس قمى اجازه نقل حدیث و روایت دریافت مىکند.
)