اندیشه سیاسى مسکویه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

حجه‏الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا کارشناس ارشد علوم سیاسى و رئیس پژوهشکده اندیشه سیاسى اسلام دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم

چکیده

معلم ثالث ابوعلى مسکویه از جمله فیلسوفان قرون چهارم و پنجم است که در دستگاه سیاسى آل‏بویه
همکارى داشته است. او بامشاهده جنگ داخلى و بحران سیاسى خلافت بعد از سى سال تجربه فعالیت
سیاسى، صحنه سیاست را ترک و وارد عرصه اندیشه شد و براى حل بحران زمان خویش به چاره‏جویى
پرداخت. جامعیت علمى مسکویه منظومه‏اى را سامان داد که هر عنصرى از آن پاسخ‏گوى بخشى از
دغدغه‏هاى اوست. در این منظومه عنصر شریعت در حقیقت باز سازى نظام مطلوبى است که جامعه
اسلامى از آن دور شده بود و شعاع انحراف از فضایل و ارزش‏هاى اخلاقى به حدى بود که مسکویه راه
اصلاح را تنها در عنصر «تهذیب اخلاق» جست و جو مى‏کرد. استفاده از آموزه‏ها و اندرزهاى جاویدان،
مسکویه را وا داشت تا «تجارب سیاسى» گذشتگان را در قالب عنصر «تاریخ» مطرح کند. و خردگرایى و
بازگشت به عقلانیت ضرورتى بود که عنصر «فلسفه» را وارد منظومه فکرى مسکویه کرد. آنچه در سرتاسر این
منظومه در کنار همه عناصر با کار ویژه‏هاى خود جایگاه ویژه‏اى را به خود اختصاص داده است عنصر
سیاست است، از این رو مسکویه به عنوان فیلسوفى سیاسى مطرح شده است.

عنوان مقاله [English]

Moskwiyyah's Political Thought

نویسنده [English]

  • Mohsen Mohajernia
چکیده [English]

Known as the Third Teacher, Abu Ali Moskwiyyah is
among the philosophers who cooperated with Ale
Buiyye political system, in 4th and 5th century (AH).
Civil wars and political crises made him put politics aside
and enter into the field of political thought to find
solutions for the problems of the time. In this way, he
formed a system of ideas in which sharia was , in fact ,
the reconstruction of an ideal system from which the
Islamic society had moved away. Moskwiyyah suggested
the "ethical purification" of the society to remove the
existing moral deviations. To benefit from everlasting
teachings, he recommonded seeking for "political
experience" in "history". He , also, included "Philosophy"
in his system of ideas, but what has an essential role in
this system is "politics". That is why we come across with
terms such as: "the political sharia", "civil ethics",
"political history", and "political philosophy in his
fromework of ideas . So, considering Moskwiyyah as a
"political philosopher" seems inevitable.